ԶԷՔԻԵԱՆ ԳԵՐԱՊԱՅԾԱՌ ԵՐԷԿ ԵՐԵԿՈՅԵԱՆ ԲԱՆԱԽՕՍԵՑ ՊՈՄՈՆԹԻԻ ՄԽԻԹԱՐԵԱՆ ՎԱՐԺԱՐԱՆԻՆ ՄԷՋ
Թուրքիոյ Հայ Կաթողիկէ Հասարակութեան Վիճակաւոր Տ. Լեւոն Արք. Զէքիեան երէկ երեկոյեան ելոյթով մը հանդէս եկաւ Պոմոնթիի Մխիթարեան վարժարանին մէջ։ Ծանօթ է, որ Զէքիեան Գերապայծառ վերջերս նոյն դպրոցէն ներս դասախօսած էր՝ արեւմտահայերէնի անցեալին, ներկային ու ապագային մասին։ Երէկուան ելոյթն ալ այդ դասախօսութեան շարունակութիւնն էր։
Հաւաքոյթի սկիզբին հիւրընկալ վարժարանի հիմնադրի ներկայացուցիչ ու տնօրէն Գարեգին Պարսամեան հանդէս եկաւ ողջոյնի խօսքով մը, որմէ վերջ նախատեսուած նիւթին շուրջ ներկաներուն առջեւ խորհրդածեց Զէքիեան Գերապայծառ։ Ունկնդիրներուն հետ իր մօտեցումները բաժնելով՝ ան կանգ առաւ մայրենի լեզուի ճանաչման կարեւորութեան վրայ։ Զէքիեան Գերապայծառ երէկուան դասախօսութեան ընթացքին անմիջական ուշադրութեան առարկայ դարձուց նաեւ գրաբարը եւ գրաբար գիտնալու նշանակութիւնը։ Ըստ իրեն, հայերէնի ուսուցիչները պէտք է անպայման գրաբար սորվին, որովհետեւ գրաբարը լեզուին բանալին է։
Արեւմտահայերէնի պարագային ատենախօսը կարեւորեց նաեւ տեղական բարբառներու նշանակութիւնը։ Անդրադառնալով լեզուի արեւելահայերէն եւ արեւմտահայերէն տարբերակներուն՝ Զէքիեան Գերապայծառ նշեց, թէ երկու հազար տարիէ ի վեր հայերէնը պահած է իր նոյնութիւնը։ Լեզուի պարագային իմաստի աղբիւրը բառն է։ Ըստ իրեն, հայերէն լեզուն լեզուաբանի մը տեսակէտէ գանձ մըն է ու մենք բոլորս պէտք է գիտակցինք մեր այդ գանձի արժէքին։