ՅԱՒԵՐԺՈՒԹԵԱՆ ԲԱԲԱԽԸ

Ե­րե­ւա­նի մէջ ե­րէկ հրա­ժեշտ տրուե­ցաւ Մա­տե­նա­դա­րա­նի տնօ­րէն, նո­րոգ հան­գու­ցեալ բա­նաս­տեղծ, միջ­նա­դա­րա­գէտ Հրա­չեայ Թամ­րա­զեա­նի։ 63 տա­րե­կան հա­սա­կին կեան­քէն ան­ժա­մա­նակ հե­ռա­ցած Հրա­չեայ Թամ­րա­զեա­նին հա­մար սգա­հան­դէս մը կա­տարուե­ցաւ իր ղե­կա­վա­րած նուի­րա­կան հաս­տա­տու­թեան՝ Մա­տե­նա­դա­րա­նի եր­դի­քին տակ։ Հրա­ժեշ­տի այս յու­զում­նա­խառն ա­րա­րո­ղու­թեան ներ­կայ գտնուե­ցան Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սեան, Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի նա­խա­գահ Գա­լուստ Սա­հա­կեան, Նա­խա­գա­հի աշ­խա­տա­կազ­մի ղե­կա­վար Վի­գէն Սարգ­սեան, Մշա­կոյ­թի նա­խա­րար Յաս­միկ Պօ­ղո­սեան, Կրթու­թեան ու գի­տու­թեան նա­խա­րար Լե­ւոն Մկրտչեան (որ կը գըլ-խա­ւո­րէր թաղ­ման կա­ռա­վա­րա­կան յանձ­նա­ժո­ղո­վին), պե­տա­կան ա­ւա­գա­նիէն այլ դէմ­քեր, բա­զում մտա­ւո­րա­կան­ներ, հան­գու­ցեա­լի գոր­ծա­կից­ներ եւ հոծ թի­ւով մտքի, ա­րուես­տի մշակ­ներ։

Մա­տե­նա­դա­րա­նի մուտ­քաս­րա­հի կեդ­րո­նը՝ Հրա­չեայ Թամրա­զեա­նի դա­գա­ղը զե­տե­ղուած էր մա­հա­բե­մի վրայ։ Հո­գե­հանգս­տեան ա­րա­րո­ղու­թիւն մը կա­տա­րուե­ցաւ հան­դի­սա­պե­տու­թեամբ Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միած­նի միա­բան­նե­րէն Տ. Զա­քա­րիա Վրդ. Բա­ղու­մեա­նի։ Նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սեան եւ միւս բո­լոր սգա­կիր­նե­րը խոր եր­կիւ­ղա­ծու­թեամբ ի­րենց խո­նար­հու­մը բե­րին Հրա­չեայ Թամ­րա­զեա­նի բա­րո­յա­կան ներ­կա­յու­թեան եւ ազ­նիւ ու ան­թա­ռամ յի­շա­տա­կին առ­ջեւ։ Ա­ւե­լի վերջ դա­գա­ղը ու­սամ­բարձ դուրս բե­րուե­ցաւ Մա­տե­նա­դա­րա­նէն եւ Թամ­րա­զեա­նի ան­շունչ մար­մի­նը յանձ­նուե­ցաւ հայ­րե­նի նուի­րա­կան հո­ղին։

«Ին­չո՞ւ մարդ ակն­թարթ եւ ոչ մարդ յա­ւեր­ժու­թիւն՝ կը հարց­նէ բա­նաս­տեղծ Հրա­չեայ Թամ­րա­զեան ու կը պա­տաս­խա­նէ՝ ո­րով­հե­տեւ ակն­թարթն է յա­ւեր­ժու­թեան բա­բա­խը։ Այս յա­ւեր­ժու­թեան ճամ­բով ալ գնաց գիտ­նա­կան, բա­նաս­տեղծ, թարգ­մա­նիչ, Մա­տե­նա­դա­րա­նի տնօ­րէն, Գի­տու­թիւն­նե­րու ազ­գա­յին ա­կա­դե­միոյ թղթա­կից ան­դամ Հրա­չեայ Թամ­րա­զեան», հա­ղոր­դեց ե­րէկ «Ա­զա­տու­թիւն» ռա­տիօ­կա­յա­նը, շեշ­տե­լով՝ որ 63-ա­մեայ Թամ­րա­զեան մա­հա­ցած էր ծանր հի­ւան­դու­թեան հե­տե­ւան­քով։ Իր գոր­ծա­կից ըն­կեր­նե­րէն բա­նաս­տեղծ Յա­կոբ Մով­սէս, որ միեւ­նոյն ժա­մա­նակ Հա­յաս­տա­նի նախ­կին մշա­կոյ­թի նա­խա­րար­նե­րէն մին է, Թամ­րա­զեա­նի մա­հուան կա­պակ­ցու­թեամբ ը­սաւ. «Ես զինք կը հա­մա­րեմ այն բա­նաս­տեղծ­նե­րէն, ո­րոնք հա­յե­րէ­նի օր­կա­նիզ­մին մասն են, ը­սենք՝ սիր­տը… Այն­քա՛ն ին­քը միա­հիւ­սուած էր իր լե­զուին։ Հրա­չեայ Թամ­րա­զեան ու­նէր հա­յե­րէ­նի բա­ցա­ռիկ զգա­ցո­ղու­թիւն եւ միա­ժա­մա­նակ հա­յե­րէ­նի վար­պետ էր, հա­յե­րէ­նի կրող, կո­փող­նե­րէն մին էր, հա­յե­րէ­նի դար­բին­նե­րէն մին էր։ Իր ո­լորտ­նե­րուն մէջ, օ­րի­նակ՝ Նա­րե­կա­ցիա­գի­տու­թեան մէջ ստեղ­ծած հիմ­նա­քա­րա­յին բա­ներ։ Ա­ռանց Հրա­չեայ Թամ­րա­զեա­նի ու­սում­նա­սի­րու­թիւն­նե­րուն այ­լեւս Նա­րե­կա­ցիա­գի­տու­թեամբ զբա­ղի­լը ոե­ւէ մէ­կուն հա­մար թե­րի կ՚ըլ­լայ»։

Հ­րա­չեայ Թամ­րա­զեա­նի յու­ղար­կա­ւոր­ման տխուր մթնո­լոր­տին մէջ ներ­կա­նե­րը վեր­յի­շե­ցին նաեւ իր հե­տե­ւեալ խօս­քե­րը. «Կեան­քի ա­ռեղ­ծուա­ծը դեռ չենք բա­ցա­յայ­տած, սա­կայն ին­ծի այն­պէս կը թուի՝ ա­մէն ինչ մար­դու մէջ է թէ՛ կեան­քի ա­ռեղ­ծուա­ծը եւ թէ կեան­քի ի­մաս­տը»։