ՀԱՐՑԱԿԱՆՆԵՐ ԵՒ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐ

Թրքա­հա­յու­թիւ­նը ու­շի ու­շով կը հե­տե­ւի պատ­րիար­քա­կան ընտ­րու­թեան վե­րա­բե­րեալ ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րուն։ Ներ­կա­յիս հար­ցա­կան­նե­րու եւ սկզբունք­նե­րու խաչ­մե­րու­կին վրայ կը գտնուի մեր հա­մայն­քը։ Շուրջ ինն տա­րիէ ի վեր թա­փուր է Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռը եւ հո­րի­զո­նին վրայ անշր­ջա­դար­ձե­լիօ­րէն ու­րուագ­ծուած է նոր գա­հա­կա­լի մը ընտ­րուի­լը։

Պատ­րիար­քա­կան ընտ­րու­թեան գոր­ծըն­թա­ցի թե­ւա­կո­խած նոր փու­լը եւ վեր­ջին ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րու լոյ­սին տակ ձե­ւա­ւո­րուած են­թադ­րու­թիւն­նե­րը ներ­կա­յիս կը բնո­րո­շեն մեր հա­մայն­քին հրա­տապ օ­րա­կար­գը։ Բո­լո­րը կը փոր­ձեն խո­րա­թա­փանց ձե­ւով հասկ­նալ, թէ ի՞նչ տե­ղի պի­տի ու­նե­նայ յա­ռա­ջի­կա­յին եւ ինչ­պի­սի՞ ըն­թա­ցա­կար­գով մը պի­տի ընտ­րուի նոր պատ­րիար­քը։ Հա­մայն­քէն ներս զա­նա­զան հար­թակ­նե­րու վրայ տե­ղի կ՚ու­նե­նան քննար­կում­ներ։ Այս մթնո­լոր­տին մէջ, ե­րէկ ե­րե­կո­յեան, յատ­կան­շա­կան հա­ւա­քոյթ մըն ալ տե­ղի ու­նե­ցաւ Սուրբ Խաչ դպրե­վան­քի սա­նուց միու­թեան եր­դի­քին տակ։ Հաս­տա­տու­թեան զա­նա­զան սե­րունդ­նե­րէ շրջա­նա­ւարտ­նե­րու մաս­նակ­ցու­թեամբ՝ միու­թեան Նար­լը­գա­բուի հա­ւա­քա­տե­ղիին մէջ տե­ղի ու­նե­ցաւ ա­սու­լիս-խորհր­դակ­ցու­թիւն մը, ո­րու ըն­թաց­քին ծա­ւա­լուե­ցան հե­տաքրք­րա­կան քննար­կում­ներ։ Միու­թեան վար­չու­թեան նա­խա­ձեռ­նու­թեամբ կազ­մա­կեր­պուած էր այս հա­ւա­քոյ­թը, ո­րուն ներ­կայ գտնուե­ցան նաեւ Սուրբ Խաչ դպրե­վան­քի խնա­մա­կա­լու­թեան ա­տե­նա­պետ Թո­րոս Ալ­ճան եւ իր ըն­կեր­նե­րը։

Ա­սու­լիս-խորհր­դակ­ցու­թիւ­նը վա­րեց յայտ­նի հրա­տա­րա­կիչ Նա­զար Պիւ­յիւմ, որ հա­ւա­քոյ­թը բա­նա­լով մաղ­թեց՝ թէ յա­ռա­ջի­կայ գոր­ծըն­թա­ցը թռիչ­քի շրջա­նի մը վե­րա­ծուի մեր Պատ­րիար­քա­րա­նին եւ ընդ­հան­րա­պէս մեր հա­մայն­քին տե­սա­կէ­տէ։ Ան մատ­նան­շեց, որ հա­մայն­քէն ներս սկսած են ո­րո­նում­ներ եւ ու­սում­նա­սի­րու­թիւն­ներ։ Այդ բո­լո­րը կը կա­տա­րուին մեծ ե­ռան­դով։ Ըստ ի­րեն, ա­ռանց պատ­րիար­քի մը մեր հա­մայն­քը ան­ցու­ցած է ինն տա­րի եւ հի­մա կը պատ­րաս­տուի ող­ջու­նել նոր շրջան մը։ «Կը մաղ­թենք, թէ ու­նե­նանք նոր պատ­րիարք մը, որ պի­տի սպիաց­նէ այս շրջա­նին բա­ցուած վէր­քե­րը, հե­տա­մուտ ըլ­լա­լով հա­սա­րա­կաց ո­գիի մը եւ բա­րեա­ցա­կա­մու­թեան։ Հի­մա կը բա­ցուի նոր շրջան մը եւ պէտք է սկսիլ վերս­տին յար­գանք տա­ծել Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռին նկատ­մամբ», ը­սաւ ան։

Նա­զար Պիւ­յիւմ հա­ւա­քոյ­թի տե­ւո­ղու­թեան փո­խան­ցեց Գեր­մա­նիոյ Հա­յոց Թե­մի Ա­ռա­ջա­նորդ Տ. Գա­րե­գին Արք. Պեք­ճեա­նի կող­մէ ի­րեն ու­ղար­կուած պատ­գամ մը, որ գրի առ­նուած էր դպրե­վանք­ցի­նե­րուն հա­մար։ Ինչ­պէս ծա­նօթ է, Տ. Գա­րե­գին Արք. Պեք­ճեան Սուրբ Խաչ դպրե­վան­քի նախ­կին սա­նե­րէն մին է, իբր այդ՝ Սուրբ Խաչ դպրե­վան­քի սա­նե­րը զգա­ցա­կան կապ մը կը զգան ա­նոր հետ եւ իր պատ­գամ­նե­րուն նկատ­մամբ կը դրսե­ւո­րեն ու­շադ­րու­թիւն։ Նա­զար Պիւ­յիւ­մի կող­մէ ըն­թեր­ցուած այդ պատ­գա­մին մէջ՝ Տ. Գա­րե­գին Արք. Պեք­ճեան լայ­նօ­րէն անդ­րա­դար­ձած էր պատ­րիար­քա­կան ընտ­րու­թեան ներ­կայ փու­լին վե­րա­բե­րեալ Ա­մե­նայն Հա­յոց Տ.Տ. Գա­րե­գին Բ. Կա­թո­ղի­կո­սի մօ­տե­ցում­նե­րուն, ո­րոնք բիւ­րե­ղա­ցած էին ան­ցեալ շա­բաթ Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միած­նի մէջ տե­ղի ու­նե­ցած քննար­կում­նե­րու ար­դիւն­քին։ Ըստ Տ. Գա­րե­գին Արք. Պեք­ճեա­նի Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տի յոր­դորն է միու­թեան ու միաս­նա­կա­նու­թեան ո­գիով վա­րուիլ այս ըն­թաց­քին եւ մեր Ա­թո­ռի բարձր հե­ղի­նա­կու­թեան յա­րիր ձե­ւով ի­րա­կա­նաց­նել պատ­րիար­քա­կան ընտ­րու­թիւն մը։

Հա­ւա­քոյ­թի տե­ւո­ղու­թեան զա­նա­զան խորհր­դա­ծու­թիւն­նե­րով հան­դէս ե­կան Սուբր Խաչ դպրե­վան­քի ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րէն Թո­րոս Ալ­ճան, Վազ­գէն Պա­րըն, Խոս­րով Քէօ­լէ­դա­ւի­թօղ­լու, Կա­րա­պետ Մխա­լեան, Մու­րատ Էք­մեք­ճիօղ­լու, Թագ­ւոր Ա­նան, Մու­րատ Մըխ­ճը եւ այլք։ Ա­նոնք թէ՛ օ­րի­նակ­ներ մէջ­բե­րե­ցին Հան­րա­պե­տա­կան շրջա­նի պատ­րիար­քա­կան ընտ­րու­թիւն­նե­րէն եւ թէ վեր­ջին ինն տա­րի­նե­րու փոր­ձա­ռու­թեան լոյ­սին տակ ջա­նա­ցին մեկ­նա­բա­նել ներ­կայ փու­լին ա­ռանձ­նա­յատ­կու­թիւն­նե­րը։

Ա­ւե­լի քան եր­կու­քու­կէս ժամ տե­ւե­ցին կար­ծի­քի փո­խա­նա­կում­նե­րը, ո­րոնց ա­ւար­տին Նա­զար Պիւ­յիւմ քննար­կում­նե­րը փա­կեց եւ ընդգ­ծեց, որ մեր հա­մայն­քէն ներս յա­ռա­ջի­կայ շրջա­նին պա­ղա­րիւն ձե­ւով պէտք է շօ­շա­փուին պատ­րիար­քա­կան ընտ­րու­թեան վե­րա­բե­րեալ բո­լոր հար­ցե­րը։ Նկա­տի ու­նե­նա­լով, որ յա­ռա­ջի­կայ շրջա­նին Ե­կե­ղե­ցա­կան հա­մա­գու­մա­րին կող­մէ պի­տի ընտ­րուի տե­ղա­պահ մը՝ թէ՛ Նա­զար Պիւ­յիւմ եւ թէ հա­ւա­քոյ­թի միւս մաս­նա­կից­նե­րը կանգ ա­ռին նաեւ այս հանգ­րուա­նի կա­րե­ւո­րու­թեան վրայ։ Բո­լո­րը հա­մա­միտ գտնուե­ցան, որ հա­մայն­քա­յին շրջա­նակ­նե­րը այս փու­լին ան­մի­ջա­կան երկ­խօ­սու­թեան մէջ պէտք է գտնուին մեր հո­գե­ւոր հայ­րե­րուն հետ, ո­րոնց կը վի­ճա­կի տե­ղա­պահ ընտ­րե­լու պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւ­նը։