ՎԱՔԸՖՆԵՐՈՒ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ ՈՐՈՇԵՑ ՓՈԽԵԼ ՊԷՅՔՈԶԻ ՀԱՅՈՑ ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՏԱՆ ՏԱՐԱԾՔԻՆ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿԸ

Վա­քըֆ­նե­րու խոր­հուր­դը ան­ցեալ Եր­կու­շաբ­թի իր հեր­թա­կան ժո­ղո­վը գու­մա­րեց մայ­րա­քա­ղաք Ան­գա­րա­յի մէջ։ Վա­քըֆ­նե­րու խոր­հուր­դի մօտ փոք­րա­մաս­նու­թեանց ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Թո­րոս Ալ­ճա­նի գրա­սե­նեա­կը տե­ղե­կա­ցուց, որ նիս­տին ըն­թաց­քին կա­րե­ւոր ո­րո­շում մը առ­նուած է թրքա­հայ հա­մայն­քին տե­սա­կէ­տէ։ Այս­պէս, խոր­հուր­դը ո­րո­շած է փո­փո­խու­թեան են­թար­կել Պէյ­քո­զի հա­յոց գե­րեզ­մա­նա­տան տա­րած­քին կար­գա­վի­ճա­կը։

Պէյ­քո­զի հա­յոց գե­րեզ­մա­նա­տու­նը, որ եր­կար տաս­նա­մեակ­նե­րէ ի վեր չ՚օգ­տա­գոր­ծուիր, կը հան­դի­սա­նայ Պէյ­քո­զի Ս. Նի­կո­ղա­յոս ե­կե­ղեց­ւոյ սե­փա­կա­նու­թիւ­նը։ Թա­ղա­յին խոր­հուր­դի դի­մու­մին հի­ման վրայ այդ տա­րած­քին կար­գա­վի­ճա­կը փո­խուած է, ինչ որ մի­ջո­ցէ մը ի վեր կը զբա­ղեց­նէր մեր հա­մայն­քին օ­րա­կար­գը։ Ըստ սահ­մա­նուած նոր կար­գա­վի­ճա­կին՝ գե­րեզ­մա­նա­տան տա­րած­քը դա­սուած է հա­սու­թա­բեր հո­ղակ­տոր­նե­րու շար­քին։

Ծա­նօթ է, որ Պէյ­քո­զի գե­րեզ­մա­նա­տան տա­րած­քին վրայ շի­նա­րա­րու­թիւն կա­տա­րե­լու ուղ­ղու­թեամբ կա­րե­ւոր ծրա­գիր մը մշա­կուած է։ Թա­ղա­յին խոր­հուր­դը քա­նի մը տա­րի ա­ռաջ ո­րո­շած էր այդ տա­րած­քին տնօ­րի­նու­մը յանձ­նել Սուրբ Փրկիչ Ազ­գա­յին հի­ւան­դա­նո­ցի հո­գա­բար­ձու­թեան, որ պի­տի ստանձ­նէր նաեւ թա­ղի ե­կե­ղեց­ւոյ ըն­թա­ցիկ բո­լոր ծախ­սե­րը։ Ա­ւե­լի վերջ թա­ղա­յին խոր­հուր­դը հրա­ժա­րած էր այդ տրա­մադ­րու­թե­նէն ու ո­րո­շած՝ տա­րած­քի տնօ­րի­նու­մը յանձ­նել Պատ­րիար­քա­րա­նին։ Հա­շուի առ­նե­լով, որ Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռը չու­նի պաշ­տօ­նա­կան կար­գա­վի­ճակ մը՝ հա­մայն­քէն ներս օ­րա­կար­գի վրայ ե­կած էին շարք մը մտա­հո­գու­թիւն­ներ։ Պատ­րիար­քա­րա­նի հո­վա­նա­ւո­րու­թեան ներ­քեւ վեր­ջերս ստեղ­ծուած «Յո­վա­կիմ 1461» ա­նուն վա­քը­ֆին մի­ջո­ցաւ կը ծրագ­րուի յա­ռաջ տա­նիլ յի­շեալ գոր­ծար­քը։