ԱԶԳԱՅԻՆ ՅՈՒՂԱՐԿԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ

Նո­րոգ հան­գու­ցեալ բա­նաս­տեղծ ու կրթա­կան մշակ Զա­րեհ Խրա­խու­նիի (Ար­թօ Ճիւմ­պիւ­շեան) Ազ­գա­յին յու­ղար­կա­ւո­րու­թեան կար­գը ե­րէկ կէ­սօ­րուան ժա­մե­րուն տե­ղի ու­նե­ցաւ Պէ­յօղ­լուի Ս. Եր­րոր­դու­թիւն ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ, ուր կը տի­րէր յու­զում­նա­խառն մթնո­լորտ։ Ծա­նօթ է, որ այս կո­րուս­տը վեր­ջին օ­րե­րուն խոր ցաւ պատ­ճա­ռեց թէ՛ հայ գրա­կա­նու­թեան հա­մա­կիր­նե­րուն եւ թէ ընդ­հան­րա­պէս հա­մայն­քա­յին շրջա­նակ­նե­րուն՝ հաշուի առ­նե­լով հան­գու­ցեա­լին ե­րախ­տա­շատ ու բազ­մա­մեայ ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան վաս­տա­կը։ Ի դէպ, հարկ է նշել, որ այդ ցա­ւը սահ­մա­նա­փա­կուած չէր միայն մեր հա­մայն­քով, ո­րով­հե­տեւ յա­ւէտ ող­բա­ցեալ մշա­կին թո­ղած վիթ­խա­րի ժա­ռան­գու­թիւ­նը ար­դէն կը հա­մա­րուի հա­մայն հա­յու­թեան եւ ին­չու չէ նաեւ մարդ­կու­թեան սե­փա­կա­նու­թիւ­նը։

Ս. Եր­րոր­դու­թիւն ե­կե­ղեց­ւոյ զան­գե­րուն տխուր ղօ­ղան­ջը ե­րէկ յու­ղար­կա­ւոր­նե­րը կո­չեց հա­մախմ­բուե­լու Խրա­խու­նիի բա­րո­յա­կան ներ­կա­յու­թեան շուրջ՝ մա­տու­ցե­լու հա­մար ի­րենց վեր­ջին յար­գան­քն ու խո­նար­հու­մը բե­րե­լու ա­նոր պատ­կա­ռե­լի վաս­տա­կին առ­ջեւ։ Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռի վե­րին ու տե­ղին տնօ­րի­նու­թեամբ՝ Խրա­խու­նին ար­ժա­նա­ցաւ Ազ­գա­յին յու­ղար­կա­ւո­րու­թեան կար­գով իր յա­ւի­տե­նա­կան հանգս­տա­րա­նը ու­ղե­ւո­րուե­լու պատ­ուին։ Փա­ռա­շուք ա­րա­րո­ղու­թեան ներ­կայ գտնուե­ցաւ Պատ­րիար­քա­կան Ընդ­հա­նուր Փո­խա­նորդ Տ. Ա­րամ Արք. Ա­թէ­շեան, որ հայ­րա­բար վշտա­կից ե­ղաւ հան­գու­ցեա­լի այ­րիին եւ հա­րա­զատ­նե­րուն։ Լու­սա­շող տա­ճա­րի կեդ­րո­նին՝ մա­հա­բե­մին վրայ զե­տե­ղուած դա­գա­ղին շուրջ, կե­րո­նա­կիր­նե­րուն (Վար­դան Պալ­մում­ճեան, Սու­րէն Դա­նիէ­լեան, Նա­զա­րէթ Պալ, Իգ­նա Սա­րըաս­լան, Ռո­պէր Հատ­տէ­ճեան եւ Փաս­քալ Թէօ­րէն­լի) ա­ռըն­թեր, հա­մախմ­բուած սգա­ւոր­նե­րը տխուր պա­հեր ապ­րե­ցան Խրա­խու­նին յա­ւի­տե­նա­կան նեն­ջին ու­ղե­ւո­րե­լու իս­կա­պէս ծանր հանգ­րուա­նին։

Ա­րա­րո­ղու­թեան նա­խա­գա­հեց Տ. Սա­հակ Եպսկ. Մա­շա­լեան, որ խօ­սե­ցաւ կուռ դամ­բա­նա­կան մը։ Նո­րին Սրբազ­նու­թիւ­նը խորհր­դա­ւոր մթնո­լոր­տին մէջ յա­ջո­ղե­ցաւ իր դի­պուկ ար­տա­յայ­տու­թիւն­նե­րով թարգ­ման հան­դի­սա­նալ բո­լո­րի զգա­ցում­նե­րուն։ Ան ու­րոյն ո­ճով մը ներ­կա­յա­ցուց Խրա­խու­նիի ապ­րած կեան­քին ամ­բող­ջա­կան պատ­կե­րը՝ ար­ժե­ւո­րե­լով զայն թէ՛ որ­պէս բա­նաս­տեղծ ու մտա­ւո­րա­կան եւ թէ որ­պէս մարդ։ Նո­րին Սրբազ­նու­թիւ­նը Խրա­խու­նիի կեան­քի դրուագ­նե­րուն վրայ ակ­նար­կը սե­ւե­ռեց՝ բա­նաս­տեղ­ծա­կան ա­րուես­տի բնոյ­թով ու փի­լի­սո­փա­յու­թեամբ պայ­մա­նա­ւո­րուած խոր­քա­յին հան­գա­մանք­նե­րու հետ հա­մե­մա­տու­թեան մէջ։ Տ. Սա­հակ Եպսկ. Մա­շա­լեան շեշ­տեց նաեւ Խրա­խու­նիի մարմ­նա­ւո­րած կեր­պա­րի հայ­կա­կան ծալ­քը եւ յոր­դո­րեց վառ պա­հել ա­նոր յի­շա­տա­կը, մաս­նա­ւո­րա­պէս յաչս նոր սե­րուն­դին։

Ազ­գա­յին յու­ղար­կա­ւո­րու­թեան կար­գին մաս­նակ­ցե­ցան Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռի գրե­թէ բո­լոր վե­ղա­րա­ւոր հայ­րերն ու մեր քա­հա­նա­յից դա­սուն ան­դամ­նե­րը։ Ներ­կայ էին նաեւ Թուր­քիոյ Հայ Կա­թո­ղի­կէ Հա­սա­րա­կու­թեան Վի­ճա­կա­ւոր Տ. Լե­ւոն Արք. Զէ­քիեան, ու­ղեկ­ցու­թեամբ Հ. Աբ­րա­համ Վրդ. Ֆրա­տեա­նի, նաեւ Մխի­թա­րեան միա­բա­նու­թեան Իս­թան­պու­լի վա­նա­տու­նէն Հ. Սար­գիս Ծ. Վրդ. Էր­մէն եւ Հ. Յա­կով­բոս Ծ. Վրդ. Չօ­փու­րեան։ Ար­ձակ­ման փու­լին Գե­րա­պայ­ծառն ալ ա­ղօթք մը ար­տա­սա­նեց ող­բա­ցեա­լի հոգ­ւոյն խա­ղա­ղու­թեան հա­մար։

Յու­ղար­կա­ւոր­նե­րու շար­քին էին Սեւ ծո­վեան տնտե­սա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան կազ­մա­կեր­պու­թեան մօտ Հա­յաս­տա­նի մշտա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Ար­սէն Ա­ւա­գեան, Շիշ­լիի քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նէն Վազ­գէն Պա­րըն, Պե­շիկ­թա­շի քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նէն Նուր­հան Փա­լա­քօղ­լու, Ե­րե­ւա­նէն՝ «Խա­չա­տուր Ա­բո­վեան» պե­տա­կան ման­կա­վար­ժա­կան հա­մալ­սա­րա­նի «Սփիւռք» գի­տա­հե­տա­զօ­տա­կան կեդ­րո­նի տնօ­րէն, գրա­կա­նա­գէտ Սու­րէն Դա­նիէ­լեան, բազ­մա­թիւ ծա­նօթ ազ­գա­յին­ներ, հա­մայն­քա­յին մար­մին­նե­րու ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ, մեր վար­ժա­րան­նե­րու տնօ­րէն­ներ, կրթա­կան մշակ­ներ, մտա­ւո­րա­կա­ններ, ա­րուես­տա­գէտ­ներ, հա­սա­րա­կա­կան գոր­ծիչ­ներ եւ հա­նգու­ցեա­լի գրա­կա­նու­թեան հա­մա­կիր­ներ։

Յու­ղար­կա­ւո­րու­թեան ա­ւար­տին, ե­կե­ղեց­ւոյ բա­կին մէջ դա­գա­ղին գլու­խը դար­ձեալ կա­տա­րուե­ցան դամ­բա­նա­խօ­սու­թիւն­ներ՝ հեր­թա­կան ան­գամ ար­ձա­նագ­րե­լով կո­րուս­տին լրջու­թիւ­նը։

Հուսկ, «Վա­հան Ճի­վա­նեան» կազ­մա­կեր­պիչ հաս­տա­տու­թեան կող­մէ կա­տա­րուած ան­թե­րի կար­գադ­րու­թիւն­նե­րուն զու­գա­հեռ՝ Խրա­խու­նիի ան­շունչ մար­մի­նը ա­մե­նայն պատ­շա­ճու­թեամբ հո­ղին յանձ­նուե­ցաւ Շիշ­լիի գե­րեզ­մա­նա­տան մէջ։

Այս տխուր առ­թիւ կրկին կ­­՚ար­տա­յայ­տենք մեր յար­գան­քը Խրա­խու­նիի վաս­տա­կին նկատ­մամբ, հայ­ցե­լով հանգս­տու­թիւն իր հոգ­ւոյն ու կը ցա­ւակ­ցինք իր այ­րիին՝ Մառ­լէն Ճիւմ­պիւ­շեա­նին եւ բո­լոր հա­րա­զատ­նե­րու­ն։