ԴԷՊՔԵՐ ԵՒ ՀԱՐՑԱԿԱՆՆԵՐ

Թրքա­հայ ազ­գա­յին-ե­կե­ղե­ցա­կան կեան­քէն ներս ի­րա­րու կը յա­ջոր­դեն ա­ռանց­քա­յին ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րը։ Պատ­րիար­քա­կան ընտ­րու­թեան առ­կա­խեալ գոր­ծըն­թա­ցին մէջ միշտ կը յա­ռա­ջա­նան նոր դէպ­քեր ու նոր հար­ցա­կան­ներ։ Թէեւ առ­կայ թնճու­կի յաղ­թա­հար­ման ա­ռու­մով ա­ռայժմ այդ­քան ալ մեծ յոյ­սեր չկան քա­րա­ցած հա­ւա­սա­րակշ­ռու­թիւն­նե­րու փո­փո­խու­թեան ի­մաս­տով, սա­կայն ընդ­հա­նուր ե­ռե­ւե­փը կը շա­րու­նա­կուի։ Միշտ լու­ծում­ներ կ՚ո­րո­նուին հա­մայն­քա­յին շրջա­նակ­նե­րէն ներս։ Թէ՛ հո­գե­ւոր հայ­րե­րը եւ թէ աշ­խար­հա­կան վա­րիչ­նե­րը ներգ­րա­ւուած են այս գոր­ծըն­թա­ցին մէջ։

Ե­րէկ, Պատ­րիար­քա­կան Ընդ­հա­նուր Փո­խա­նորդ Տ. Ա­րամ Արք. Ա­թէ­շեան այ­ցե­լեց Իս­թան­պու­լի Կու­սա­կա­լու­թիւն, ուր ըն­դու­նուե­ցաւ Փոխ-կու­սա­կալ Ա­զիզ Մեր­ճա­նի կող­մէ։ Նո­րին Սրբազ­նու­թեան կ՚ըն­կե­րա­նա­յին Կրօ­նա­կան ժո­ղո­վի ա­տե­նա­պետ Տ. Սա­հակ Եպսկ. Մա­շա­լեան եւ Ե­կե­ղե­ցա­կա­ն հա­մա­գու­մար ժո­ղո­վի դի­ւա­նի ա­տե­նադ­պիր Տ. Տրդատ Քհնյ. Ու­զու­նեան։ Ծա­նօթ է, որ այս ժա­մադ­րու­թեան կը սպա­սուէր եր­կար ժա­մա­նա­կէ ի վեր։ Պատ­րիար­քա­կան Ա­թո­ռը 16 Մարտ 2017 թուա­կա­նին դի­մում ներ­կա­յա­ցու­ցած էր Նա­հան­գա­պե­տա­րան՝ ժա­մադ­րու­թեան խնդրան­քով։ Ծա­նօթ է նաեւ, որ 15 Մարտ 2017 թուա­կա­նին տե­ղի ու­նե­ցած Ե­կե­ղե­ցա­կան հա­մա­գու­մա­րէն ան­մի­ջա­պէս վերջ Կու­սա­կա­լու­թե­նէն Պատ­րիար­քա­րան հա­սած պաշ­տօ­նա­գի­րը ստո­րագ­րուած էր Տիար Մեր­ճա­նի կող­մէ։ Պատ­րիար­քա­րա­նի Դի­ւա­նը ե­րէ­կուան այս կա­րե­ւոր տե­սակ­ցու­թեան շուրջ հրա­պա­րա­կած է պաշ­տօ­նա­կան զե­կոյց մը, որ նոյ­նու­թեամբ ներ­կա­յա­ցուած է մեր յա­րա­կից սիւ­նա­կին մէջ։

Մինչ այդ, Պոլ­սոյ Ա­թո­ռի ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րուն մա­սին ե­րէկ ար­ձա­գանգ­ներ հա­սան նաեւ Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միած­նէն։ Այս­պէս, Ա­մե­նայն Հա­յոց Տ.Տ. Գա­րե­գին Բ. Կա­թո­ղի­կո­սը ու­ղար­կեց օրհ­նու­թեան գիր մը՝ Տ. Գա­րե­գին Արք. Պեք­ճեա­նի տե­ղա­պահ ընտ­րուե­լուն առ­թիւ։ Նո­րին Սրբու­թեան օրհ­նու­թեան գի­րը նոյ­նու­թեամբ ներ­կա­յա­ցուած է մեր յա­րա­կից սիւ­նա­կին մէջ։

Բաց աս­տի, Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միած­նի մէջ, նա­խըն­թաց օր Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տի նա­խա­գա­հու­թեամբ տե­ղի ու­նե­ցաւ Գե­րա­գոյն հո­գե­ւոր խոր­հուր­դի (ԳՀԽ) ժո­ղով, ո­րու ըն­թաց­քին մաս­նա­ւո­րա­պէս քննու­թեան առ­նուե­ցան Պոլ­սոյ Ա­թո­ռէն ներս տե­ղա­պա­հի ընտ­րու­թիւն­նե­րու փու­լին պա­տա­հած վեր­ջին զար­գա­ցում­նե­րը։ Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տը անդ­րա­դարձ կա­տա­րեց ստեղ­ծուած ի­րա­վի­ճա­կին ու ժո­ղո­վա­կան­նե­րուն տե­ղե­կա­ցուց Ե­կե­ղե­ցա­կան հա­մա­գու­մար ժո­ղո­վի դի­ւա­նի ա­տե­նա­պետ Տ. Ե­ղի­շէ Վրդ. Ուչ­քու­նեա­նի եւ ա­տե­նադ­պիր Տ. Տրդատ Քհնյ. Ու­զու­նեա­նի կող­մէ Մար­տի 24-ին Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միա­ծին ու­ղար­կուած գրու­թեան մա­սին։ Այդ նա­մա­կով Նո­րին Սրբու­թիւ­նը պաշ­տօ­նա­պէս տե­ղեակ դար­ձած է, որ Մար­տի 15-ին Տ. Գա­րե­գին Արք. Պեք­ճեան ընտ­րուած է տե­ղա­պահ։ Քննար­կում­նե­րու ա­ւար­տին Նո­րին Սրբու­թիւ­նը ծա­նու­ցեց՝ տե­ղա­պա­հի ընտ­րու­թիւ­նը օրհ­նե­լու վե­րա­բե­րեալ առ­նուած ո­րո­շու­մը, ինչ որ ող­ջու­նուե­ցաւ ԳՀԽ­-ի ան­դամ­նե­րուն կող­մէ։

Ինչ­պէս ծա­նօթ է, վա­ղը յետ­մի­ջօ­րէին նա­խա­տե­սուած է Տ. Գա­րե­գին Արք. Պեք­ճեա­նի քա­ղաքս ժա­մա­նու­մը։ Գերմանիոյ Հայոց Թեմի Առաջնորդարանի Դիւանն ալ երէկ տեղեկացուց, թէ Տ. Գարեգին Արք. Պեքճեանի Իսթանպուլ կեցութեան շրջանին Քէօլնի մէջ իրեն պիտի փոխանորդէ Տ. Սերովբէ Ծ. Վրդ. Իսախանեան։

Այս ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րը մէկ կող­մէ կը հա­մա­րուին ի­րե­րա­մերժ, իսկ միւս կող­մէ ի­րե­րու առ­կայ դրուած­քով ա­նակն­կալ մը չեն մա­տու­ցեր։ Այլ խօս­քով, խնդրին ներգ­րա­ւուած բո­լոր կող­մե­րը ներ­կայ պայ­ման­նե­րով ու­նին կան­խա­տե­սե­լի ըն­թացք։ Թէեւ ա­մե­նայն վե­րա­պա­հու­թեամբ, սա­կայն ըստ ե­րե­ւոյ­թին կա­րե­լի է ու­նե­նալ այն տպա­ւո­րու­թիւ­նը, թէ պատ­րիար­քա­կան ընտ­րու­թեան առ­կա­խեալ գոր­ծըն­թա­ցէն ներս հետզ­հե­տէ կրնան ստեղ­ծուիլ ան­ցու­մա­յին շրջա­նի նոր պայ­ման­ներ։