ԿԱՐԳԱՒՈՐՄԱՆ ՔԱՅԼԵՐ

Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման գոր­ծըն­թա­ցին շուրջ դի­ւա­նա­գի­տա­կան եր­թե­ւե­կը կը շա­րու­նա­կուի։ Ռու­սաս­տա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Սէր­կէյ Լաւ­րով այս շրջագ­ծով այ­ցե­լեց Պա­քու։ Ե­րէկ, ռուս նա­խա­րա­րը հան­դի­պում մը ու­նե­ցաւ Ատր­պէյ­ճա­նի Նա­խա­գահ Իլ­համ Ա­լիե­ւի հետ, ո­րու կող­քին էր նաեւ Ատր­պէյ­ճա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Էլ­մար Մա­մէ­տեա­րով։ Պաշ­տօ­նա­կան աղ­բիւր­նե­րու հա­ղոր­դում­նե­րով, հան­դիպ­ման ըն­թաց­քին օ­րա­կար­գի վրայ ե­կան Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հիմ­նախնդ­րի խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման գոր­ծըն­թա­ցի ներ­կայ փու­լին շուրջ հար­ցեր։ Լաւ­րով ընդգ­ծեց, թէ հիմ­նախնդ­րի կար­գա­ւոր­ման ուղ­ղեալ յստակ քայ­լեր կը քննար­կուին տե­սակ­ցու­թեան ըն­թաց­քին։ Ռուս նա­խա­րա­րի խօս­քե­րով, ի­րա­կա­նու­թեան մէջ գոր­ծըն­թա­ցը կը շա­րու­նա­կուի։ Ռու­սաս­տա­նի Նա­խա­գահ Վլա­տի­միր Փու­թին բա­ւա­րարուած է Սեն Փե­թերս­պուր­կի մէջ՝ Հա­յաս­տա­նի Նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սեա­նի եւ Իլ­համ Ա­լիե­ւի հետ կազ­մա­կեր­պուած ե­ռա­կող­մա­նի հան­դի­պու­մէն։ «Իր յանձ­նա­րա­րու­թեամբ ես կ՚այ­ցե­լեմ եր­կու եր­կիր­նե­րու մայ­րա­քա­ղաք­նե­րը», ը­սաւ Սէր­կէյ Լաւ­րով եւ յոյս յայտ­նեց, թէ Ա­լիե­ւի հետ հան­դի­պու­մը թոյլ կու տայ ա­ւե­լի յստա­կօ­րէն ու­րուագ­ծել հե­տա­գայ քայ­լե­րը։ Լաւ­րով հա­մո­զուած է, թէ իր այ­ցե­լու­թիւ­նը կը նպաս­տէ հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման գոր­ծըն­թա­ցին։ «Մոս­կուա կը գնա­հա­տէ ղա­րա­բա­ղեան հա­կա­մար­տու­թեան հար­ցով ռու­սա­կան նա­խա­ձեռ­նու­թիւն­նե­րուն նկատ­մամբ Պա­քուի վե­րա­բեր­մուն­քը», ը­սաւ Սէր­կէյ Լաւ­րով Ա­լիե­ւի հետ ու­նե­ցած տե­սակ­ցու­թեան ըն­թաց­քին։

Ե­րէկ ե­րե­կո­յեան տե­ղի ու­նե­ցած Ա­լիեւ-Լաւ­րով տե­սակ­ցու­թե­նէն վերջ, այս ա­ռա­ւօտ ալ Պա­քուի մէջ տե­ղի ու­նե­ցաւ Լաւ­րով-Մա­մէ­տեա­րով տե­սակ­ցու­թիւ­նը՝ նոյն օ­րա­կար­գով։

Մինչ Ար­ցա­խի ճա­կա­տին վրայ Ատր­պէյ­ճա­նի զօր­քե­րը կը շա­րու­նա­կեն պար­բե­րա­բար խախ­տել հրա­դա­դա­րը, ԵԱՀԿ-ի Մինս­քեան խմբա­կի հա­մա­նա­խա­գահ­ներն ալ կը շա­րու­նա­կեն յա­ռաջ տա­նիլ ի­րենց գոր­ծու­նէու­թիւ­նը։ Ե­րէկ, ե­ռա­նա­խա­գահ­նե­րը՝ Ճէյմս Ո­ւոր­լիք (Միա­ցեալ Նա­հանգ­ներ), Ի­կոր Փո­փով (Ռու­սաս­տան), Փիէռ Անտ­րիու (Ֆրան­սա) նաեւ ԵԱՀԿ-ի շրջա­նա­յին նա­խա­գա­հի յա­տուկ ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Ան­ճէյ Կասպր­չիկ Վիեն­նա­յի մէջ ժո­ղո­վի մը մաս­նակ­ցե­ցան ԵԱՀԿ-ի կեդ­րո­նէն ներս։ Այս առ­թիւ ա­նոնք մէկ­տե­ղուե­ցան Մինս­քեան խմբա­կի ան­դամ բո­լոր եր­կիր­նե­րու ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րուն հետ։ Ըստ Ի­կոր Փո­փո­վի, ընդ­հա­նուր առ­մամբ այս հան­դի­պու­մը ձօ­նուած էր հա­մա­նա­խա­գահ եր­կիր­նե­րուն կող­մէ գոր­ծադրուած վեր­ջին միջ­նոր­դա­կան ջան­քե­րուն եւ Սեն Փե­թերս­պուր­կի գա­գա­թա­ժո­ղո­վի ար­դիւնք­նե­րուն տրուած գնա­հա­տա­կան­նե­րուն։ «Իմ ֆրան­սա­ցի եւ ա­մե­րի­կա­ցի գոր­ծըն­կեր­նե­րը ներ­կա­յա­ցու­ցին, թէ ինչ զրոյց­ներ ու­նե­ցած են Ֆրան­սա­յի Նա­խա­գահ Ֆրան­սուա Օ­լանտ եւ ԱՄՆ-ի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Ճոն Քե­րի։ Մենք նաեւ խօ­սած ենք այն մա­սին, թէ ինչ­պէս պէտք է կա­ռու­ցել միջ­նոր­դա­կան հե­տա­գայ աշ­խա­տան­քը», յայտ­նեց Ի­կոր Փո­փով։

Հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը Վիեն­նա­յի մէջ տե­ղե­կա­ցու­ցին նաեւ, թէ կը պատ­րաս­տուին յա­ռա­ջի­կայ շրջա­նին դար­ձեալ այ­ցե­լել Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան տա­րած­քաշր­ջան։ Յստակ ժամ­կէտ­ներ տա­կա­ւին չեն ո­րո­շուած։ «Բնա­կա­նա­բար մենք պի­տի եր­թանք, սա­կայն տա­կա­ւին ժամ­կէտ չկայ, սա կը քննար­կուի կող­մե­րուն հետ, թէ ե՛րբ յար­մար կ՚ըլ­լայ ա­նոնց հա­մար՝ հա­շուի առ­նե­լով ա­նոնց աշ­խա­տան­քա­յին ժա­մա­նա­կա­ցոյ­ցը», ը­սաւ Ի­կոր Փո­փով։

Միւս կող­մէ, Ճոն Քե­րին ալ յա­ռա­ջի­կայ օ­րե­րուն պի­տի մեկ­նի Մոս­կուա, ուր պի­տի հիւ­րըն­կա­լուի Սէր­կէյ Լաւ­րո­վի կող­մէ։ Կը հա­ղոր­դուի, որ եր­կու նա­խա­րար­նե­րը պի­տի քննար­կեն նաեւ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման հար­ցը։ ԱՄՆ-ի Պե­տա­կան քար­տու­ղա­րու­թեան բան­բեր Ճոն Քըր­պի յայտ­նեց, թէ Քե­րի-Լաւ­րով տե­սակ­ցու­թեան օ­րա­կար­գին մաս պի­տի կազ­մէ այս նիւ­թը։

Ճոն Քե­րի Մոս­կուա պի­տի մեկ­նի յա­ռա­ջի­կայ Հինգ­շաբ­թի՝ 14 Յու­լի­սի ե­րե­կո­յեան։ Ֆրան­սուա Օ­լան­տի հրա­ւէ­րով Քե­րի Փա­րի­զի մէջ պի­տի մաս­նակ­ցի Ֆրան­սա­յի ազ­գա­յին տօ­նի ա­րա­րո­ղու­թիւն­նե­րուն, ա­ւե­լի վերջ պի­տի ու­ղե­ւո­րուի դէ­պի Մոս­կուա։ Ան­ցեալ շա­բա­թա­վեր­ջին, Վար­շա­ւիոյ մէջ կազ­մա­կերպուած ՆԱ­ԹՕ-ի գա­գա­թա­ժո­ղո­վին ըն­թաց­քին թէ՛ Օ­լանտ եւ թէ Քե­րի ա­ռան­ձին տե­սակ­ցու­թիւն­ներ ու­նե­ցած էին Սերժ Սարգսեա­նի եւ Իլ­համ Ա­լիե­ւի հետ։ Վար­շա­ւիա­յէն մի­ջոց մը ա­ռաջ Փու­թին Սեն Փե­թերս­պուր­կի մէջ միաս­նա­բար տե­սակ­ցած էր Սարգ­սեա­նի եւ Ա­լիե­ւի հետ։ Իսկ ներ­կա­յիս Լաւ­րով ար­դէն ա­ւար­տին հաս­ցու­ցած է դէ­պի Ե­րե­ւան եւ Պա­քու այ­ցե­լու­թիւն­նե­րը։ Այս բո­լո­րէն վերջ, Քե­րի եւ Լաւ­րով Մոս­կուա­յի մէջ պի­տի տե­սակ­ցին ու պի­տի հա­մադ­րեն ցարդ կա­տա­րուած միջ­նոր­դա­կան աշ­խա­տանք­նե­րը, ո­րոնք թափ ստա­ցած են Ապ­րի­լի սկիզ­բին տե­ղի ու­նե­ցած ռազ­մա­կան լայ­նա­ծա­ւալ գոր­ծո­ղու­թիւն­նե­րէն վերջ։ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման գոր­ծըն­թա­ցին շրջագ­ծով ներ­կա­յիս միջ­նորդ­նե­րը մէկ կող­մէ աշ­խա­տանք կը տա­նին հա­կա­մարտ կող­մե­րուն հետ, իսկ միւս կող­մէ՝ ի­րա­րու մի­ջեւ կը հա­մա­կար­գեն այդ նա­խա­ձեռ­նու­թիւն­նե­րը։