ԱԿՆԱՐԿ - 70 - «ԻՆՉՈ՞Ւ ԿԸ ԳՐԷՔ»

Ունեցած սովորութեանս համաձայն, հայկական մամուլի հին պարբերականները կը թերթատէի: Հետաքրքրական գրութեան մը հանդիպեցայ Պոլիս տպուած «Իգնատ Աղա» շաբաթաթերթին մէջ, «Ինչո՞ւ կը գրէք» վերնագիրը կրող, որ լոյս տեսած է 27 դեկտեմբեր 1919-ին: Յայտնենք, որ տուեալ շաբաթաթերթի տէրն ու տնօրէնը՝ Երուանդ Օտեանը եղած է:

Թէ՛ հարցումը եւ թէ՛ պատասխանները հետաքրքրական էին: Ուզեցի կիսուիլ մեր ընթերցողներուն հետ, ինչպէս նաեւ մեր գրողներուն հետ: Արժէ պահ մը գրողներս ալ փորձենք այս հարցումին պատասխանը տալ: Անդին, գէշ գաղափար մը չ՚ըլլար, եթէ ԺԱՄԱՆԱԿ թերթի խմբագրութիւնը նման հարցադրում մը ուղղէր իր գրող աշխատակիցներուն, տեսնելու շուրջ հարիւր տարի առաջ եւ հիմա տարբերութի՞ւն մը կայ, թէ չկայ:

Բարի ընթերցանութիւն:

• Ֆրանսական գրական հանդէս մը Littérature, շատ մը գրագէտներու սա հարցումը ուղղած է.

- Ինչո՞ւ կը գրէք:

Եւ ընդունած է բազմաթիւ պատասխաններ զոր կը հրատարակէ հետզհետէ:

Ֆրանսական հանդէսին օրինակէն քաջալերուելով, ես ալ ուզեցի նոյն հարցումը ուղղել մեր գրողներուն եւ անոնց պատասխանները հրատարակել «Իգնատ Աղայ»ի մէջ:

Երէկ առտու անցայ թէլէֆոնին գլուխը եւ սկսայ աջ ու ձախ հարցնել մեր գրագէտներուն.

- Աղբար, ինչո՞ւ կը գրես:

Ահաւասիկ ստացած պատասխաններէս մէկ քանին.

Յ. Ասպետ.

- Ես կը գրեմ խըռ¹ հանելու համար:

Մարկոս Նաթանեան.

- Կը գրեմ՝ որովհետեւ սնունդը շատ սուղ է եւ տան վարձքերը աւելցած: Ուսուցիչներու ամսականն ալ գիտէք անշուշտ…:

Յ.Ճ. Սիրունի.

- Ես կը գրեմ անմահանալու համար:

Տիգրան Զաւէն.

- Կը գրեմ Աթենասը բարկացնելու համար:

Աշոտ Քէչեան.

- Որովհետեւ Երուանդ Թօլայեանը շատ զբաղած է, անոր համար ստիպուած եմ գրելու:

Վահան Թօշիկեան.

- Եթէ ուրիշ գործ մը գիտես, այս վայրկեանէն վազ կ՚անցնիմ գրելէ:

Աբիկ Մուպահեաճեան.

- Ազգային քաղաքականութիւնը վարելու համար կը գրեմ:

Հայկանոյշ Մառք.

- Կը գրեմ ապացուցանելու համար, թէ միայն էրիկմարդիկը չեն որ գրել գիտեն:

Արամ Ճիւմպիւշեան.

- Կապրաշին ձեռքէն օձիքս ազատելու համար կը գրեմ:

Յ. Պօղոսեան.

- Կը գրեմ որպէսզի գրելով գրելով օր մը կարենամ գրել:

Եդուարդ Գօլանճեան.

- Կը գրեմ որովհետեւ բանաստեղծ ծնած եմ:

Անայիս.

- Չեմ գիտեր թէ ինչո՞ւ կը գրեմ, եթէ դուք գիտէք խնդրեմ իմացուցէք ինծի:

Սմբատ Դաւիթեան.

- Կը գրեմ որպէսզի անունս չմոռցուի հրապարակին վրայ:

Արտաշէս Գալփաքճեան.

- Հայ ազգին բարոյականը բարձր պահելու համար կը գրեմ:

Ժիրայր Շիրակացի.

- Ի՞նչպէս չգրեմ, եղբայր, գրաշարը գլխուս վրայ կեցած ձեռագիր կ՚ուզէ:

Ենովք Արմէն.

- Ազգը փրկելու, հայ գրականութիւնը ճոխացնելու, հայկական լեզուն մաքրագործելու համար կը գրեմ:

Մ. Կապրաշ.

- Ամենքը կը գրեն կոր. ես ինչո՞ւ չի գրեմ:

Սիմոն Խորէն.

- Ես կիներու քօմբլիման ընելու համար կը գրեմ… յետոյ պէտք է որ թերթս լեցնեմ:

Վաղարշակ Գալփաքճեան.

- Շիտակը խօսելու համար, չգրեմ նէ ալ կ՚ըլլայ:

***

Թէլէֆոնի հաղորդակցութիւնը յանկարծ ընդհատուելով՝ ստիպուեցայ վերջ տալ իմ հարցումներուս:

Յուսանք որ գալ շաբթու հաղորդակցութիւնը վերսկսի եւ շարունակենք մեր քննութիւնը² («Իգնատ Աղա», շաբաթաթերթ, Կ. Պոլիս, 27 դեկտեմբեր 1919, էջ 117-118):

ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ

Վաղարշապատ

---

¹ Կռիւ, վէճ:

² Նման գրութիւն մըն ալ հրատարակած է Օտեան իր շաբաթաթերթին 3 յունուար 1920-ի թիւին մէջ, էջ 138-139: Հետաքրքրուողները կրնան Ազգային գրադարանի գրահաւաքին մէջ գտնել ու կարդալ: