ՁԱՅՆԵՐՈՒ ՏԵՍԱԿՆԵՐ - Գ -

Ստորեւ կը շարունակենք ներկայացնել զանազան ձայներու տեսակներ՝ որոնք ամէն մէկը ունի իր յատուկ իմաստը։ Լեզուի մը բառամթերքը ցոյց կու տայ այդ լեզուին հարստութիւնը։ Ուստի մեր նպատակներէն մին ալ է ցոյց տալ հայերէնի հարստութիւնը, ճոխութիւնը…։

Հաւի ձայն = կռկռուք. կռկռալ։

Հաւի (նոր ածող) ձայն = գռթգռթիւն. գռթգռթալ։

Հեծկլտուքի ձայն = կլթիկ, հեծուկ։

Հեծկլտուքի շփոթ ձայն = խղուըտիւն։

Հեղուկի (եռացող՝ շաքարեայ) ձայն = պրպջիւն։

Հեռաձայնի ձայն = հնչիւն. հնչել։

Հեռուէն եկած (խուլ) ձայն = թրնդիւն։

Հիացումի ձայն = բացագանչում. բացագանչել։

Հնդկահաւի ձայն = ղօղանջիւն. ղօղանջել։

Հոգեվարքի ձայն = հռնդիւն, հռնչիւն, խռնդիւն։

Հովի ձայն = փչում, սուլում. փչել, սուլել։

Հովի  (մեղմ) ձայն = հծծիւն, սօսաւիւն. հծծել, սօսափել։

Հորթի ձայն = պոռոչիւն։

Հրազէնի ձայն = պայթում. պայթիլ։

Ձիու ձայն (սմբակի) = դրնդիւն, դոփիւն. դոփել։

Ձիու ձայն (քիթէն) = փնչիւն։

Ճանճի ձայն = բզզիւն։

Ճուտերու ձայն = ճտճտոց, բբիւն. ճտճտալ։

Մանուկներու (ընդհատ լացի) ձայն = թզկլտուք, ճզլտուք։

Մարդու ձայն = բարբառ, խօսք, աւաչ. աւաչել, երգել։

Մարտի հրաւէրի ձայն = մարտակոչ։

Մեղուի ձայն = բզզիւն. բզզալ։

Մժղուկի ձայն = բզզիւն. բզզալ։ (Մժղուկ = մանր մժեղ, մժղուկ, մժիկ, մոծակ)։

Մուկի ձայն = ծըւծըւոց։

Մունետիկի ձայն = աճրդողի ձայն = պոռպռոց. պոռպռալ։

Յուսահատութեան ձայն = Անձկութեան ձայն = ճիչ, աղաղակ. ճչալ, աղաղակել։

Նետի ձայն = շկահիւն։

Նորածին մանուկներու լացի ձայն = ճուոց, ճուանք. ճուալ։

Նուազագոյն ձայն = ծպտուն։ (ծպտուն = փոքր ճիչ)։

Շան (բարկութեան) ձայն = խռլտոց։

Շան (երկարաձգուած) ձայն = ոռնում. ոռնալ։

Շան ձայն = հաջիւն. հաջել։

Շանթի ձայն = շառաչիւն. շառաչել։

Շէնքի (անկումի) ձայն = դղրդիւն. դղրդալ։

Շիշէն գինի, ջուր պարպուելու ձայն = խորխոլում։

Շիշի ձայն = ճայթիւն. ճայթիլ։

Շղթաներու ձայն = շառաչ, շառաչիւն. շառաչել։

Շոգեկառքի ձայն = դղրդալ. դղրդալ։

Շռնչանի ձայն = շռինչ։ (Շռնչան = պտուտակ, մանուկներու յատուկ խաղ)։

Շրջազգեստի (մետաքսեայ) ձայն = շրշիւն։ Մեղմ ձայնը = հծծիւն, շշունչ, շշուկ, շշնկոց. հծծել, շշնչել։

Ողբի ձայն = կոծ, կական. կոծել։ (Լաց, լալիւն, լաց ու կոծ)։

Ոչխարի ձայն = մայիւն, բռբռիւն. մայել։

Ոտքի ձայն = դոփիւն. դոփել։

Ոտքով (տախտակամածին, ձեռքով սեղանին վրայ զարնուած եղանակի) ձայն = դոփիւն, դփրտուք։

Ուղտի ձայն = կառաչիւն։

Ուրախութեան-հաւանութեան ձայն = ճայթիք, ծափ, կայթիւն. ճայթել, ծափել, ծափահարել, ծափ զարնել, կայթել։

Պայթումի ձայն = բոմբիւն։

Պատուհանի ձայն = դղրդիւն. դղրդալ։

Պզտիկ (ցած՝ մեղմ, կանաց, հազիւ լսելի) ձայն = ճիկ։

Պնակի (կոտրուելու) ձայն = ճայթիւն. ճայթիլ։

Ջորիի ձայն = սնքռտիւն։

Ջուրի (եռացող) ձայն = մրմռում, պճպճում։

Ջրվէժի ձայն = շառաչիւն. շառաչել։

Ռումբի ձայն = պայթում. պայթիլ։

Սագի ձայն = կղկղոց, շչում։

Սայլի ձայն = ճռնչիւն, ճռինչ. ճռնչել։

Սալի ձայն = զանգաչիւն, ղօղանջ. ղօղանջել, գանչել։ (Սալի կանչել - սալ = պողպատէ զանգուած, վէգի կող)։

- Պիտի շարունակուի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Դեկտեմբեր 9, 2020, Իսթանպուլ

Ուրբաթ, Դեկտեմբեր 18, 2020