ԿՈՐՈՒՍՏՆԵՐՈՒՆ ԿՈՐՈՒՍՏԸ

Ես քե­սապ­ցի եմ:

Գի­տէ՞ք՝ ինչ կը նշա­նա­կէ քե­սապ­ցի ըլ­լալ… Վստա­հա­բար ա­ւե­լի նշա­նա­կու­թիւն ու­նի, քան՝ խնձո­րի պար­տէզ ու­նե­նա­լը, ա­մառ­նե­րը Քե­սապ ան­ցը­նե­լը, քա­նի մը բառ քեսպ­նօք ջար­դե­լը, կամ քե­սապ­ցի­նե­րուն կէ­սը ազ­գա­կան­ներդ ըլ­լա­լը (միւս կէսն ալ՝ խնա­մի­ներ): Այս բո­լո­րէն շա՜տ, շա՛տ ա­ւե­լի…

«Շատ ա­ւե­լին» զգա­ցած եմ միշտ, բայ­ց բնաւ յստակ ձեւ կամ ա­նուն չէ ու­նե­ցած ին­ծի հա­մար մին­չեւ… 21 Մարտ 2014…­

Որ­քան տա­ռա­պած եմ, դպրո­ցի օ­րե­րէն սկսեալ, ըն­կեր­նե­րուս բա­ցատ­րե­լու, թէ ես քե­սապ­ցի՛ եմ: «Այ­սինքն ո՞ր գա­ւա­ռէն ե­կած էք հոս» կ՚ըլ­լար հար­ցու­մին շա­րու­նա­կու­թիւ­նը: Ե­կուր ալ բա­ցատ­րէ: Հա­լէ­պի մէջ ընդ­հան­րա­պէս «ո՞ր երկ­րա­ցի ես» հար­ցու­մին պա­տաս­խա­նը պէտք է ըլ­լայ՝ սա­սուն­ցի, ուր­ֆա­ցի, տիգ­րա­նա­կերտ­ցի, այն­թապ­ցի կամ այլ լսուած ու չլսուած կոր­սուած գա­ւառա­ցի մը, բայց Քե­սա­պը չէ կոր­սուած: Ա­նի­կա հո՛ն է, կարճ ճամ­բով՝ Հա­լէ­պէն ե­րեք ժամ ան­դին: Ո՞վ չի կրնար հաս­նիլ Քե­սապ, բայց ոչ ոք կրնայ հաս­նիլ Սա­սուն, Ուր­ֆա, Տիգ­րա­նա­կերտ, Այն­թէպ կամ այլ լսուած ու չլսուած կոր­սուած գա­ւառ­նե­րը… Ճա­կա­տա­գի­րի ինչ-ինչ խա­ղով՝ իմ հայ­րե­նիքս կոր­սուած գա­ւառ մը չէ… Ե­կո՛ւր ալ բա­ցատ­րէ…

Մին­չեւ 21 Մարտ 2014…

­Մին­չեւ այն օ­րը, երբ ճա­կա­տա­գի­րի ինչ-ինչ խա­ղով իմ հայ­րե­նիքս ալ կոր-սըւե­ցաւ, ես ալ հե­տը… Հո­գիիս սիւ­նե­րէն մին փլաւ… Կա­րե­լի՞ է բա­ցատ­րել ան­բա­ցատ­րե­լին, նկա­րագ­րել անն­կա­րագ­րե­լին, տրա­մա­բա­նել ան­հե­թե­թը… Թե­րեւս գայ այն օ­րը, երբ կա­րե­նամ այդ ե­րեք ա­միս­նե­րու ապ­րում­ներս ձե­ւով մը ար­տա­յայ­տել:

Երբ սկսայ այս յօ­դուա­ծը գրե­լու, կը յու­սա­յի, որ հոս պա­տա­հէր այդ մէ­կը, բայց ան­գամ մը եւս զգա­ցում­ներս ու մու­սա­ներս դա­ւա­ճա­նե­ցին ին­ծի: Որ­քա՜ն խա­բու­սիկ են բա­ռե­րը, եւ որ­քա՜ն մա­կե­րե­սա­յին են հո­գիի պոռթ­կում­նե­րը հայ­րե­նի­քի՛ կո­րուս­տին դի­մաց: Դէպ­քէն եր­կու տա­րի ա­ռաջ ար­դէն կորսն­ցու­ցած էի հայրս, սա­կայն միայն այդ ե­րեք ա­միս­նե­րուն ըն­թաց­քին էր, որ ինք­զինքս ամ­բող­ջո­վին, իս­կա­պէս եւ լիար­ժէ­քա­բար որբ զգա­ցի: Ա­մէն կո­րուստ կը նսե­մա­նայ հո­ղի՛ կո­րուս­տին դի­մաց: Եւ այդ ե­րեք ա­միս­նե­րուն ըն­թաց­քին դադ­րե­ցայ քե­սապ­ցի ըլ­լա­լէ եւ ե­ղայ իր կողմ­նա­ցոյ­ցը կորսն­ցու­ցած թա­փա­ռա­կան հայ…

Այ­սօր, երբ յե­տա­դարձ նա­յուած­քով կը յի­շեմ այդ ե­րեք ա­միս­նե­րը, ա­ռա­ւել խո­րու­թեամբ կ՚ապ­րիմ մեր ազ­գա­յին ող­բեր­գու­թիւ­նը: Կ՚ու­զեմ այս ան­գամ ե՛ս հարց տալ իմ սա­սուն­ցի, ուր­ֆա­ցի, տիգ­րա­նա­կերտ­ցի, այն­թապ­ցի կամ այլ լսուած ու չլսուած կոր­սուած գա­ւառա­ցի հա­յուն, թէ դուն ինչ­պէ՛ս կ՚ապ­րիս ա­ռանց հայ­րե­նի­քի: Ա­նոր հա­մա՞ր եր­գերդ մե­լա­մաղ­ձոտ են… Ա­նոր հա­մա՞ր շռայ­լօ­րէն ա­մէն բան կը բաշ­խես շուրջդ… ո­րով­հե­տեւ կո­րուստ­նե­րուն կո­րուս­տը ճանչ­ցո­ղին հա­մար ա՛լ սուղ բան չկա՞յ…

«Շատ բան»ը կորսն­ցու­ցի, բայց շատ բան ալ հասկ­ցայ: Հասկ­ցայ, թէ ին­չո՛ւ այս­պէս ենք, ին­չո՛ւ աշ­խար­հը այս­պէս է… Բայց տա­կա­ւին չեմ հասկ­ցած, թէ ինչ­պէ՛ս մար­դիկ կը զի­ջին հո­ղը, որ ար­դէն ի­րենց ոտ­քե­րուն տակ է: Չեմ հասկ­ցած, թէ ին­չո՛ւ հայ­րե­նա­կո­րոյ­սի վի­ճա­կին մէջ կը մտնեն կա­մո­վին: Ի՞ն­չը պի­տի զի­ջիք, վասն ին­չի՞… Դուք ձեզ մի՛ ա­ռաջ­նոր­դէք հո­գի­նե­րու նախ­ճի­րին: Ձեր ոտ­քե­րը ա­մո՛ւր, ա­մուր փակ­ցու­ցէք հո­ղին, ո­րով­հե­տեւ ոտ­քե­րուն տա­կէն երբ հո­ղը սա­հի, կ՚որ­բա­նա՜նք, կը խեղ­ճա­նանք, կը հա­տուինք ու կը կրճա­տուինք: Մեր բա­ռե­րը կ՚ըլ­լան սա­կաւ եւ նա­յուած­քը՝ խամ­րած:

Ես քե­սապ­ցի եմ: 21 Մարտ 2014-էն մին­չեւ 21 Յու­նիս ես որբ էի:

ՅՈՒ­ՇԻԿ ՂԱ­ԶԱ­ՐԵԱՆ