ՀՆԱԳՈՅՆ ԴԻՏՈՐԴԸ. ՄԱՇՏՈՑԷՆ ՄԻՆՉԵՒ ԶԱՀՐԱՏ

Անց­նող օ­րե­րուն սպա­սուած եւ տպա­ւո­րիչ ձեռ­նարկ մը եւս տե­ղի ու­նե­ցաւ ե­րե­ւա­նեան կեան­քին մէջ։ Աշ­խար­հահռ­չակ ճազ դաշ­նա­կա­հար Տիգ­րան Հա­մա­սեան 7-8 Մա­յի­սին, «Ա­րամ Խա­չատ­րեա­ն» հա­մեր­գաս­րա­հին մէջ իր նոր՝ «An Ancient Observer» («Հնա­գոյն դի­տոր­դ») ալ­պո­մի հա­մեր­գա­յին շրջա­գա­յու­թեան ծի­րէն ներս հա­մերգ­ներ ու­նե­ցաւ նաեւ իր ծննդա­վայր Հա­յաս­տա­նի մէջ՝ կրկին հա­մախմ­բե­լով իր ա­րուես­տով տա­րուած հա­զա­րա­ւոր ե­րա­ժիշտ­ներ եւ մաք­րա­մա­քուր ե­րաժշ­տու­թեան իս­կա­կան տօն մը պար­գե­ւե­լով հան­դի­սա­տես­նե­րուն:

Վեր­ջերս՝ 2017 թուա­կա­նի Մար­տին լոյս տե­սած է Տիգ­րան Հա­մա­սեա­նի «An Ancient Observer» ալ­պոմ-հա­ւա­քա­ծոն: Ա­նոր մէջ ընդգր­կուած գոր­ծե­րը ե­րա­ժիշ­տին վեր­ջին չորս տա­րի­նե­րու ըն­թաց­քին գրուած ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւն­ներն են, բա­ցի եր­կու­քէն, ո­րոնք ստեղ­ծուած են հայ­կա­կան ե­րաժշ­տու­թեան յօ­րի­նա­նիւ­թե­րով: Մնա­ցեա­լը բո­լո­րո­վին նոր գոր­ծեր են՝ իր ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւն­նե­րը: Ան­շուշտ, բո­լոր իր գոր­ծե­րուն մէջ կը զգա­ցուի հայ­կա­կան ե­րաժշ­տա­կան ար­մատ­նե­րուն կառ­չած մնա­լու իր ճի­գը, ինչ որ Հա­մա­սեան չի թաքց­ներ, այլ բա­ցա­յայ­տօ­րէն ի ցոյց կը դնէ, ը­սե­լով, որ հայ­կա­կանն է ի­րեն հա­մար ա­մե­նէն զու­լալ եւ անս­պառ աղ­բիւ­րը, որ­մէ ա­ռա­տօ­րէն կ՚օգ­տուի:

Վեր­ջին տա­րի­նե­րուն, Տիգ­րան Հա­մա­սեան գրե­թէ կը բնա­կի Հա­յաս­տա­նի մէջ եւ «An Ancient Observer»ը ե­րա­ժիշ­տին հա­յաս­տա­նեան կեան­քի ըն­թաց­քին ծնունդ ա­ռած նա­խա­գիծ մըն է:

Մինչ ե­րե­ւա­նեան այս հա­մեր­գը ա­ռա­ջի­նը չէ, այլ Տիգ­րան Հա­մա­սեան աշ­խար­հի զա­նա­զան եր­կիր­նե­րու մէջ ար­դէն քսա­նեօթ մե­նա­հա­մերգ ու­նե­ցած է՝ ներ­կա­յաց­նե­լով Հնա­գոյն դի­տոր­դը: «An Ancient Observer»ի շրջա­գա­յու­թիւ­նը Ե­րե­ւա­նէն ետք կրկին կը շա­րու­նա­կուի մին­չեւ 2018 թուա­կա­նի ա­ւար­տը՝ մե­նա­հա­մերգ­նե­րու ձե­ւա­չա­փով: Հա­մա­սեան Ե­րե­ւա­նէն կը մեկ­նի Ճե­նո­վա, յե­տոյ՝ Մոս­կուա, Ճա­բոն, Աւստ­րա­լիա եւ այդ­պէս Հնա­գոյն դի­տոր­դը կը ներ­կա­յա­ցուի աշ­խար­հի խո­շոր բե­մե­րուն վրայ:

«Ա­մե­նէն շատ ուժ եւ կո­րով կը ներդ­նեմ իմ հա­յաս­տա­նեան հա­մերգ­նե­րուն ըն­թաց­քին: Դուր­սը, ոչ մէկ վայ­րի մէջ ես այդ­քան զօ­րու­թիւն եւ ուժգ­նու­թիւն կը ներդ­նեմ, որ­քան Հա­յաս­տա­նի մէջ ու­նե­նա­լիք իմ հա­մերգ­նե­րէն ա­ռաջ եւ ա­նոնց ըն­թաց­քին: Հա­յաս­տան­եան իւ­րա­քան­չիւր հա­մերգ ին­ծի հա­մար տե­սակ մը ճնշում է, եւ այդ մէ­կը հա­ւա­նա­բար կը բխի պա­տաս­խա­նա­տուու­թեան այն մեծ զգա­ցու­մէն կամ այն ան­համ­բե­րու­թե­նէ, ինչ որ ես ու­նիմ հա­յաս­տա­նեան հա­մերգ­նե­րէս ա­ռաջ: Երբ ես ո­րե­ւէ նոր բան կը գրեմ, նա­խա­գի­ծի մը կը սկսիմ, ան­համ­բեր կը սպա­սեն, թէ երբ կու գայ այն օ­րը, որ ես զայն Հա­յաս­տա­նի մէջ կա­տա­րեմ ու տե­ղւոյն հան­դի­սա­տե­սը զայն հասկ­նայ: Միշտ կը փա­փա­քիմ իւ­րա­քան­չիւր հա­մեր­գիս նոր բան մը ներ­կա­յաց­նել: Ընդ­հան­րա­պէս, ա­մէն մէկ ձայ­նաս­կա­ւա­ռա­կիս ձայ­նագ­րու­թեան ժա­մա­նակ ին­ծի հա­մար ա­մե­նա­կա­րե­ւո­րը այն է, թէ ինչ­պէս ան զար­գա­ցաւ՝ նա­խոր­դին հա­մե­մա­տ», ե­րե­ւա­նեան իր հա­մեր­գէն ա­ռաջ ը­սած է Տիգ­րան Հա­մա­սեան:

Ե­րա­ժիշ­տը, որ վեր­ջին շրջա­նին սո­վոր է ա­ռա­ւե­լա­բար ներ­կա­յա­նալ նա­խա­գի­ծե­րով, յոյս ու­նի քա­նի մը տա­րիէն նո­րէն վե­րա­դառ­նալ իր մէկ նա­խա­գի­ծին՝ «Լոյս ի Լու­սո­յ­»ին, որ նոյն­պէս ներ­կա­յա­ցուց աշ­խար­հի բազ­մա­թիւ եր­կիր­նե­րու մէջ: Այդ մէ­կը Տիգ­րան Հա­մա­սեա­նի ինք­նա­տիպ նա­խա­գիծն էր՝ դաշ­նա­մու­րի եւ երգ­չա­խում­բի հա­մար, ո­րուն ըն­թաց­քին ան կու տար 5-20-րդ դա­րե­րու հայ­կա­կան հո­գե­ւոր ե­րաժշ­տու­թեան նո­րո­վի մեկ­նա­բա­նու­թիւ­նը: Շա­րա­կան­նե­րը կը սկսին Մես­րոպ Մաշ­տո­ցի գոր­ծե­րէն եւ կը հաս­նին մին­չեւ նոր ժա­մա­նակ­ներ։ Շա­տե­րուն հա­մար ան ա­ռա­ջին ան­գամ բա­ցա­յա­յտեց, որ Մես­րոպ Մաշ­տոց՝ գի­րե­րու գիւ­տի հե­ղի­նա­կը, միա­ժա­մա­նակ նաեւ հրա­շա­լի շա­րա­կան­նե­րու հե­ղի­նակ է:

Ինչ­պէս «Լոյս ի Լու­սո­յ­»ի ե­րե­ւա­նեան հա­մերգ­նե­րու ժա­մա­նակ ե­ղաւ, «Հնա­գոյն դի­տոր­դ­»ը նոյն­պէս ցնցեց հան­դի­սա­տե­սը՝ ե­րաժշ­տու­թիւ­նը ներ­կա­յաց­նե­լու խո­րու­թեամբ, ձայ­նի մաք­րու­թեամբ, մա­տուց­ման, կա­տա­րո­ղա­կան ա­րուես­տի այն բարձր ո­ճով, զոր որ­դեգ­րած է Տիգ­րան Հա­մա­սեան եւ որ անկրկ­նե­լի է:

«Հնա­գոյն դի­տոր­դ­»ը ստեղ­ծե­լու իր ներշն­չու­մը ե­ղած է Հա­յաս­տա­նը: Ա­հա իր խօս­քը՝ բարձր ա­րուես­տի այդ հա­ւա­քա­ծո­յին մա­սին. «Երբ ես կը նա­յիմ իմ պա­տու­հա­նէն եւ կը տես­նեմ պիպ­լիա­կան Ա­րա­րա­տը՝ գա­գա­թին նստած յա­ւեր­ժա­կան ձիւ­նով, ո­րուն պատ­կե­րը ի­րենց եր­կա­րող լա­րե­րով կը կտրեն ե­լեկտ­րա­կան սիւ­նե­րը, հին ու նոր տա­նիք­նե­րուն սփռուած ա­լե­հա­ւաք­նե­րը, ծխնե­լոյզ­նե­րէն սա­հող նախ­նեաց ծուխն ու ծա­ռէ ծառ սա­ւառ­նող թռչուն­նե­րը, մերթ ընդ մերթ լայ­նար­ձակ երկն­քին մէջ ու­րուագ­ծուող օ­դա­նա­ւի ա­րա­հետ­նե­րը… այս բո­լո­րը երկ­խօ­սու­թիւն է, հա­ղոր­դակ­ցում՝ Աս­տու­ծոյ կող­մէ տրուած հի­նա­ւուրց բնու­թեան եւ ժա­մա­նա­կա­կից մարդ­կա­յին ձեռք­բե­րում­նե­րուն մի­ջեւ: Ին­ծի հա­մար այս մէ­կը զարթ­նու­մի ու գե­ղե­ցի­կը տես­նե­լու զգա­ցում է, որ­ով հնա­րա­ւո­րու­թիւն ու­նիս հե­տե­ւե­լու այդ քնա­ցած, հրաբ­խա­յին հսկա­յի շքե­ղու­թեան, մի­լիո­նա­ւոր տա­րի­նե­րու հե­ռուէն նա­յող, եւ ո­րուն հե­տե­ւած են Ա­րա­րա­տեան դաշ­տա­վայ­րի Կուռ-Ա­րաք­սեան մշա­կոյ­թէն մին­չեւ մե­րօ­րեայ Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան քա­ղա­քա­ցի­նե­րը»:

ԶԱՀ­ՐԱՏ. «ՄԱՐ­ԿՈՍ ԵՒ ՄԱՐ­ԿՈ­Ս»

«Հնա­գոյն դի­տոր­դ­»ը ալ­պո­մին մէջ ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւն մը կայ, որ Տիգ­րան Հա­մա­սեան գրած է ներշն­չուե­լով պոլ­սա­հայ յայտ­նի բա­նաս­տեղծ Զահ­րա­տի «Մար­կոս եւ Մար­կո­ս» բա­նաս­տեղ­ծու­թե­նէն: Զահ­րա­տի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւ­նը, որ ե­րաժշ­տու­թիւն դար­ձած է, իր կար­գին ո­գե­ւո­րած է շար­ժուն գծան­կար­նե­րու հայ հե­ղի­նակ Նաի­րա Մու­րա­տեա­նը, որ շար­ժուն գծա­պատ­կեր­նե­րով ժա­պա­ւէն ստեղ­ծած է «Մար­կոս եւ Մար­կո­ս­»ին հա­մար, որ հան­դի­սա­ցած է շար­ժան­կա­րա­յին ա­րուես­տի բարձ­րար­ժէք գործ մը: Շար­ժան­կա­րը ցու­ցադ­րուած է ըն­թա­ցիկ տա­րուան Ապ­րի­լին, Ան­գա­րա­յի Մի­ջազ­գա­յին շար­ժան­կա­րա­յին փա­ռա­տօ­նի ըն­թաց­քին: Հե­տա­գա­յին նաեւ պի­տի ցու­ցադ­րուի այլ վայ­րե­րու մէջ: Այս մէ­կը գործ մըն է, ուր ամ­փո­փուած են ե­րեք հայ ա­րուես­տա­գէտ­նե­րու ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւն­ներ՝ Զահ­րա­տի բա­նաս­տեղ­ծու­թիւ­նը, Տիգ­րան Հա­մա­սեա­նի ե­րաժշ­տու­թիւնն ու Նաի­րա Մու­րա­տեա­նի շար­ժուն գծան­ը-կար­չու­թիւ­նը:

Զահ­րա­տի «Մար­կոս եւ Մար­կո­ս» բա­նաս­տեղ­ծու­թեան մէջ եր­կու մար­կոս­նե­րու դէ­պի ծով փոք­րիկ ճամ­բոր­դու­թիւնն է: Սո­վո­րա­կան մար­դիկ են մար­կոս­նե­րը, ո­րոնք ծո­վուն մէջ ոտք կը լուա­յին: Ա­նոնց­մէ մին միւ­սին ա­սուպ մը ցոյց կու տայ, միւ­սը չի տես­ներ, սա­կայն ոտ­քե­րը չորց­նե­լու պա­հուն ոտ­քին վրայ աստղ կը տես­նէ: Շատ պարզ, բայց խո­րի­մաստ դրուագ մը, զոր հրա­շա­լի ձե­ւով նկա­րագ­րած է Զահ­րատ, ցոյց տա­լով միամ­տու­թեան, հա­ւատ­քի, յոյ­սի, ներշն­չան­քի, ե­րա­զի, ապ­րե­լու այն ամ­բողջ զգա­ցում­նե­րը, ինչ որ մենք եւս զա­նա­զան դրսե­ւո­րում­նե­րով ու­նինք մեր կեան­քին մէջ, եւ ըն­դա­մէ­նը քա­նի մը տող բա­նաս­տեղ­ծու­թիւ­նը բա­ւա­կան է, որ­պէս­զի հասկ­նանք, թէ որ­քան զար­մա­նահ­րաշ է կեան­քը եւ որ­քան կա­րե­ւոր է հա­ւա­տալ ա­սու­պի գո­յու­թեա­նը: Նոյն­պէս ե­րա­զա­յին է այս ստեղ­ծա­գոր­ծու­թեան ներշնչ­մամբ գրուած ե­րաժշ­տու­թիւ­նը եւ նոյն­քան ե­րա­զա­յին՝ շար­ժան­կա­րը: Զահ­րա­տի գոր­ծը տար­բեր կեն­դա­նու­թիւն ստա­ցած է Տիգ­րան Հա­մա­սեա­նի եւ Նաի­րա Մու­րա­տեա­նի ձե­ռամբ:

«Մար­կոս եւ Մար­կո­ս­»ի մէջ Նաի­րա Մու­րա­տեան, բա­ցի ե­րաժշ­տա­կան եւ բա­նաս­տեղ­ծա­կան էու­թիւն­նե­րէն, կրցած է ար­տա­յայ­տել կեան­քի եր­կու՝ ի­րար­մէ տար­բեր գո­յու­թիւն­նե­րու փի­լի­սո­փա­յու­թիւ­նը: Այդ մէ­կը խորքն է եւ մա­կե­րե­սը, տե­սա­նե­լին ու ան­տե­սա­նե­լին:

Մար­կոս եւ Մար­կոս
Ե­լան գա­ցին ծով
ու փա­րո­սին քով
Մար­կոս ու Մար­կոս
-եր­կուքն ալ Մար­կոս-
ոտք կը լուա­յին 
-Տես, Մար­կոս ը­սաւ
Մար­կոս Մար­կո­սին
-Աստղ մը ին­կաւ վար-
Մար­կոս ծռե­ցաւ
Ծո­վուն մէջ -չի­կար-
Սուտ ը­սիր ը­սաւ
Մար­կոս Մար­կո­սին
Ի­րենց ոտ­քե­րը երբ որ չոր­ցու­ցին
Փոք­րիկ աստղ մը կար Մար­կո­սի ոտ­քին

ԿՐԿԻՆ ՈՒ­ՇԱԴ­ՐՈՒ­ԹԵԱՆ ՆԵՐ­ՔՈՅ

Լոն­տո­նի, Լոս Ան­ճե­լը­սի եւ այլ խո­շոր քա­ղաք­նե­րու նշա­նա­ւոր բե­մե­րուն վրայ վեր­ջին շա­բաթ­նե­րուն «An Ancient Obser­ver»ը ներ­կա­յաց­նե­լու առ­թիւ մի­ջազ­գա­յին մա­մու­լը կրկին անդ­րա­դար­ձաւ Տիգ­րան Հա­մա­սեա­նին: «Տը Կար­տիը­ն», «Նիւ Եորք Թայմ­զ» եւ այլ նշա­նա­ւոր թեր­թեր, ե­րա-ժըշ­տա­կան պար­բե­րա­կան­ներ եւ ա­րուես­տի ամ­սագ­րեր կրկին գրե­ցին Հա­յաս­տա­նի Կիւմ­րի քա­ղա­քէն մի­ջազ­գա­յին բե­մեր հա­սած փոք­րա­մար­մին, սեւ աչք ու յօն­քով այս ինք­նա­տիպ ու տա­ղան­դա­ւոր հա­յոր­դիին մա­սին, որ ա­մէ­նուր հնչե­ցու­ցած է հայ, Հա­յաս­տան, հայ ե­րաժշ­տու­թիւն, Կո­մի­տաս, շա­րա­կան, հայ­կա­կան ե­կե­ղե­ցի եւ հայ­կա­կան ինք­նու­թիւ­նը բնո­րո­շող ա­նուն­ներ եւ ձե­ւա­կեր­պում­ներ:

Ինքն ալ իր տե­ղը գրա­ւած է աշ­խար­հի մէջ նշա­նա­ւոր դաշ­նա­կա­հար­նե­րու ցան­կին վրայ իբ­րեւ ե­րի­տա­սարդ ու տա­ղան­դա­ւոր ճազ յօ­րի­նող ու դաշ­նա­կա­հար: Հա­մա­սեան ծնած է 1987 թուա­կա­նին, Հա­յաս­տա­նի Կիւմ­րի քա­ղա­քը, երկ­րա­շար­ժէն մէկ տա­րի ա­ռաջ: Ա­ւար­տած է Ե­րե­ւա­նի Մի­քա­յէլ Միր­զո­յեա­նի ա­նուան ե­րաժշ­տա­կան դպրո­ցը, ա­պա ըն­դու­նուած՝ Չայ­քովս­քիի ա­նուան ե­րաժշ­տա­կան ու­սում­նա­րա­նը: 1997 թուա­կա­նին սկսած է ճա­զի դա­սե­րու եւ իր ա­ռա­ջին յօ­րի­նում­նե­րը կը պատ­կա­նին այս շրջա­նին: Ան հե­տա­գա­յին ու­սա­նած է Ա­մե­րի­կա­յի Միա­ցեալ Նա­հանգ­նե­րուն մէջ: Ճա­զա­յին հան­րու­թեան հա­մար Տիգ­րան Հա­մա­սեան յայտ­նու­թիւն դար­ձած է, երբ տա­կա­ւին տասն­մէկ տա­րե­կան էր, 1998 թուա­կա­նին՝ Ե­րե­ւա­նեան ա­ռա­ջին ճազ փա­ռա­տօ­նի ըն­թաց­քին:

2000 թուա­կա­նը բախ­տո­րոշ ե­ղած է Տիգ­րան Հա­մա­սեա­նի հա­մար։ Այդ ժա­մա­նակ, Ե­րե­ւա­նեան երկ­րորդ մի­ջազ­գա­յին ճա­զա­յին փա­ռա­տօ­նի ծի­րէն ներս, շնոր­հա­շատ ե­րա­ժիշ­տը, ծա­նօ­թա­ցած է Չիք Քո­րէա­յի, Ա­ւի­շա Քո­հէ­նի եւ ֆրան­սա­հայ ճա­զա­յին դաշ­նա­կա­հար, փա­ռա­տօն­նե­րու կազ­մա­կեր­պիչ՝ Ստե­փան Կո­ճո­յեա­նի հետ, ո­րուն հրա­ւէ­րով տա­րի մը վերջ մաս­նակ­ցած է կարգ մը հե­ղի­նա­կա­ւոր փա­ռա­տօն­նե­րու: Տիգ­րան Հա­մա­սեան բազ­մա­թիւ ան­գամ­ներ ար­ժա­նա­ցած է հե­ղի­նա­կա­ւոր մրցա­նակ­նե­րու. 2003 թուա­կա­նին Փա­րի­զի ճա­զա­յին դաշ­նա­կա­հար­նե­րու մի­ջազ­գա­յին մրցոյ­թին ար­ժա­նա­ցած է եր­րորդ մրցա­նա­կին, ա­ռա­ջին մրցա­նա­կի ար­ժա­նա­ցած է բազ­մա­թիւ հե­ղի­նա­կա­ւոր մրցոյթ­նե­րու ըն­թաց­քին. ինչ­պէս՝ Jazz a Juan Revelations-ը եւ Mont-reux Jazz Solo Piano Competition-ը: 2005 թուա­կա­նին Մոս­կուա­յի դաշ­նա­կա­հար­նե­րու ճա­զա­յին մի­ջազ­գա­յին մրցոյ­թին ար­ժա­նա­ցած է եր­րորդ դիր­քին, իսկ 2006 թուա­կա­նին ա­ռա­ջին մրցա­նա­կի ար­ժա­նա­ցած է Մո­նա­քո­յի ճա­զա­յին դաշ­նա­կա­հար­նե­րու եւ Թե­լո­նիուս Մոն­քի (Thelonious Monk) ա­նուան մրցոյթ­նե­րուն: 2006 թուա­կա­նին, Ո­ւա­շինկ­թը­նի մէջ, հայ ե­րա­ժիշ­տը շա­հած է ճա­զի հա­մաշ­խար­հա­յին ա­մե­նա­մեծ մրցա­նա­կը՝ Thelonius Monk-ը:

2006 թուա­կա­նէն սկսեալ Տիգ­րան Հա­մա­սեան թո­ղար­կած է իր սկա­ւա­ռակ­նե­րը, ո­րոնց­մէ մէ­կը՝ «A Fable» խո­րագ­րեալ, ո­րուն 2011 թուա­կա­նին լոյս ըն­ծա­յած է «Universal Music» ըն­կե­րու­թիւ­նը: Բրի­տա­նա­կան «Կար­տիը­ն» պար­բե­րա­կա­նը ժա­պա­ւէն մը նկա­րա­հա­նած է Հա­մա­սեա­նի մա­սին եւ զայն կո­չած է «Ա­մե­նագ­րա­ւիչ ճազ դաշ­նա­կա­հա­րը»: 2003 թուա­կա­նին Տիգ­րան Հա­մա­սեան ըն­տա­նի­քով տե­ղա­-փո­խուած է Միա­ցեալ Նա­հանգ­ներ: Այ­սօր Տիգ­րան Հա­մա­սեան կը նուա­գէ, ե­լոյթ­ներ կ՚ու­նե­նայ իր խում­բին եւ ճա­զի աստ­ղե­րուն հետ. կը ստեղ­ծա­գոր­ծէ, ըն­դու­նե­լով հա­մերգ­նե­րու հրա­ւէր­ներ՝ հան­դէս կու գայ մե­նա­հա­մերգ­նե­րով եւ կը մաս­նակ­ցի աշ­խար­հի զա­նա­զան եր­կիր­նե­րու մէջ տե­ղի ու­նե­ցող փա­ռա­տօն­նե­րու:

Վեր­ջին տա­րի­նե­րուն յա­ճա­խա­կիօ­րէն կ՚այ­ցե­լէ Հա­յաս­տան: Ան­ցեալ տա­րի Հա­յաս­տա­նի մէջ ա­մուս­նա­ցած է պա­րու­հի Է­լե­նա Պետ­րո­սեա­նին հետ՝ կազ­մե­լով ե­րի­տա­սարդ ա­րուես­տա­գէտ­նե­րու գե­ղե­ցիկ ըն­տա­նիք մը:

Հա­յաս­տա­նի հետ իր վեր­ջին սերտ կա­պե­րուն մա­սին գրած է ա­մե­րի­կեան «Էն. Փի. Առ.» ձայ­նաս­փիւ­ռի (npr.org) կայ­քը, որ հար­ցազ­րոյց մը կա­տա­րած է ա­րուես­տա­գէ­տին հետ, նշե­լով, որ Հա­մա­սեան ծնած է Հա­յաս­տան, տե­ղա­փո­խուած է Լոս Ան­ճե­լըս, Նիւ Եորք, ա­պա վե­րա­դար­ձած հայ­րե­նիք՝ իր ար­մատ­նե­րուն հետ ըն­դե­լու­զուե­լու հա­մար:

Հա­յաս­տա­նին մէջ ալ ծնունդ ա­ռած է իր վեր­ջին նա­խա­գի­ծը, որ­ով նշա­նա­ւոր դաշ­նա­կա­հա­րը կը շրջի երկ­րէ եր­կիր եւ կրկին ե­րաժշ­տու­թեան լե­զուով կը պատ­մէ հնա­գոյն երկ­րի մը պատ­մու­թիւ­նը՝ Մաշ­տո­ցէն մին­չեւ Զահ­րատ:

ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ