ԵԶԱԿԻ ՎԿԱՅՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

Հա­յաս­տա­նի Նկա­րիչ­նե­րու միու­թեան ցու­ցադ­րաս­րա­հին մէջ վեր­ջին օ­րե­րուն բա­ցուե­ցաւ ե­րի­տա­սարդ լու­սան­կա­րիչ՝ Դա­ւիթ Յա­կո­բեա­նի լու­սան­կար­նե­րու ցու­ցա­հան­դէ­սը «Պատ­մու­թիւն­ներ ճա­նա­պար­հէն» խո­րագ­րով: Դա­ւիթ Յա­կո­բեան 2010 թուա­կա­նէն ի վեր Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սեա­նի անձ­նա­կան լու­սան­կա­րիչն է, բայց մենք Դա­ւի­թը գի­տենք այն ժա­մա­նա­կէն, երբ կ՚աշ­խա­տէր «Ար­մէնփ­րէս» լրա­տուա­կան գոր­ծա­կա­լու­թեան մէջ, եւ իր պարզ, ան­մի­ջա­կան ու ան­կեղծ խառ­նուած­քին շնոր­հիւ դար­ձած էր դաշ­տին մէջ գոր­ծող լրագ­րող­նե­րու սի­րե­լի գոր­ծըն­կեր­նե­րէն մին: Այ­սօր ալ, հա­կա­ռակ ա­նոր, որ Դա­ւիթ կ՚աշ­խա­տի ա­մե­նէն բարձր պե­տա­կան վայ­րին մէջ, իր լու­սան­կար­չա­կան մե­քե­նա­յով կ՚ու­ղեկ­ցի հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գա­հին, հնա­րա­ւո­րու­թիւն ու­նի լու­սան­կա­րե­լու եր­կիր­նե­րու ա­ռաջ­նորդ­նե­րը, մնա­ցած է նոյն ան­կեղծ ու ան­մի­ջա­կան մար­դը, որ մեծ ար­ժա­նիք է այս օ­րե­րուն, երբ զա­նա­զան ա­ռիթ­ներ կան խառ­նուածք եւ կե­ցուածք փո­խե­լու: Դա­ւի­թը նաեւ Հա­յաս­տա­նի մե­տիա­յի դաշ­տին մէջ գոր­ծող PAN photo խում­բին ան­դամ է:

Ցու­ցա­հան­դէ­սը, ուր ներ­կա­յա­ցուած էին քա­ռա­սուն լու­սան­կար­ներ, քա­նի մը տար­բեր նիւ­թե­րու կը վե­րա­բե­րէր՝ եր­կիր­նե­րու ղե­կա­վար­ներ, հա­յոց ազ­գա­յին բա­նակ, հո­գե­ւոր ա­ռաջ­նորդ­ներ, մար­զաշ­խարհ, բնա­պատ­կեր­ներ եւ այլն, եւ մեծ գնա­հա­տան­քի ար­ժա­նա­ցաւ ցու­ցադ­րու­թեան եր­կու օ­րե­րուն: Ցու­ցա­հան­դէ­սի երկ­րորդ օ­րը ցու­ցաս­րահ այ­ցե­լեց նաեւ Հա­յաս­տա­նի Նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սեա­ն, իսկ բաց­ման ներ­կայ էին Հա­յաս­տա­նի Մ­­շա­կոյ­թի նա­խա­րար Յաս­միկ Պօ­ղո­սեան եւ Սփիւռ­քի նա­խա­րար Հրա­նոյշ Յա­կո­բեան, Ե­րե­ւա­նի քա­ղա­քա­պե­տ Տա­րօն Մար­գա­րեան եւ այլ պաշ­տօ­նա­տար ան­ձեր:

Ցու­ցա­հան­դէ­սէն ետք Դա­ւիթ Յա­կո­բեան մեկ­նե­ցաւ Ար­ցախ, ուր մաս­նակ­ցե­ցաւ Ար­ցա­խի 25-ա­մեա­կի մի­ջո­ցա­ռում­նե­րուն, ո­րոնց նաեւ մաս­նակ­ցու­թիւն բե­րին Հա­յաս­տա­նի Նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սեանն ու բար­ձաս­տի­ճան պաշ­տօ­նա­կան խա­ւը:

Ար­ցա­խէն վե­րա­դար­ձէն ան­մի­ջա­պէս ետք Դա­ւիթ Յա­կո­բեան իր ա­ռա­ջին ան­հա­տա­կան ցու­ցա­հան­դէ­սին առ­թիւ հար­ցազ­րոյց տուաւ ԺԱ­ՄԱ­ՆԱ­Կ­-ին:

-Դա­ւի՛թ, գոր­ծի բե­րու­մով գտնուած էք բազ­մա­թիւ եր­կիր­նե­րու մէջ: Ի՞նչ են այդ ճամ­բոր­դու­թիւն­նե­րը լու­սան­կա­րի­չի մը հա­մար:

-Նախ եր­կիր­նե­րուն կը ծա­նօ­թա­նաս: Կան եր­կիր­ներ, ո­րոնք լու­սան­կար­չա­կան ա­ռու­մով շատ հե­տաքրք­րա­կան են, սա­կայն այլ ա­ռում­նե­րով այն­քան ալ հե­տաքրք­րա­կան չեն:

Ա­մե­րի­կա­յի Միա­ցեալ Նա­հանգ­նե­րը, օ­րի­նակ, ես շատ կը սի­րեմ, Նիւ Եոր­քը, բայց Յոր­դա­նա­նի մէջ, օ­րի­նակ, կրնայ ըլ­լալ որ ա­ւե­լի շատ լու­սան­կար­չա­կան նիւ­թեր գտնեմ:

Ժա­մա­նա­կի ըն­թաց­քին կը փո­խուի նաեւ քու մօ­տե­ցումդ երկ­րի մը հան­դէպ: Ճամ­բոր­դու­թեան ա­ռա­ջին տա­րի­նե­րուն ա­ւե­լի շատ եր­կի­րը կը բա­ցա­յայ­տես, իսկ հի­մա ար­դէն կը փոր­ձես լու­սան­կա­րի­չի աչ­քով նա­յիլ եւ լու­սան­կա­րել:

-Ցու­ցա­հան­դէ­սի ար­ձա­գանգ­նե­րը ինչ­պէ՞ս էին: Գո՞հ էիք ըն­դու­նե­լու­թե­նէն եւ գնա­հա­տանք­նե­րէն:

-Շի­տա­կը՝ իմ սպա­սում­նե­րէս քա­նի մը ան­գամ ա­ւե­լին ե­ղաւ թէ՛ ըն­դու­նե­լու­թիւ­նը, թէ՛ սպա­սում­նե­րը, թէ՛ հիւ­րե­րը, բո­լոր ա­ռում­նե­րով սպա­սուա­ծէն ա­ւե­լին էին: Ես քիչ մը քննա­դա­տա­բար կը մօ­տե­նա­յի, մինչ ցու­ցա­հան­դէ­սը՝ կը մտա­ծէի լա՞ւ է, վա՞տ է, ճի՞շդ է, սխա՞լ է, քա­նի որ կա­յին ու­րիշ շատ նկար­ներ ալ, ո­րոնք պի­տի ցու­ցադ-րըւէին, բայց երբ տա­րի եւ կա­խե­ցի, ար­դէն ա­ռա­ջին դրա­կան ար­ձա­գանգ­նե­րը զգա­ցի Նկա­րիչ­նե­րու միու­թեան աշ­խա­տող­նե­րէն սկսեալ: Կ՚ազ­դէ նաեւ այն հան­գա­ման­քը, որ ես կը լու­սան­կա­րեմ մար­դի­կը եւ այն­պի­սի ի­րա­դար­ձու­թիւն­ներ, ո­րոնց հան­դէպ հե­տաքրք­րու­թիւ­նը ա­ւե­լի է: Ան­կեղծ ըլ­լա­լու հա­մար ը­սեմ, թէ այն­պէս չէ, որ ես բա­ցա­ռիկ վար­պե­տու­թիւն ցու­ցա­բե­րած եմ, այլ դէմ­քերն ու ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րը ինք­նին հե­տաքրք­րա­կան են, ես ալ, ըլ­լա­լով նա­խա­գա­հի լու­սան­կա­րի­չը, հնա­րա­ւո­րու­թիւն ու­նե­ցած եմ ար­ձա­նագ­րել այդ պա­րա­գա­նե­րը:

-Շա­րու­նա­կու­թիւն պի­տի ու­նե­նա՞յ այս ցու­ցադ­րու­թիւ­նը, մա­նա­ւանդ ը­սիք, որ տա­կա­ւին կան լու­սան­կար­ներ, ո­րոնք կ­­՚ու­զէիք ցու­ցադ­րել:

-Ա­յո, մենք կը ծրագ­րենք այս ցու­ցա­հան­դէ­սը նոյն­պէս Մոս­կուա­յի մէջ ի­րա­կա­նաց­նել, քիչ մը փո­փո­խուած տար­բե­րա­կով, այն­պէս, որ քիչ մը հայ-ռու­սա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­ներ ե­րե­ւին, որ­պէս­զի ի­րենց հա­մար ալ հե­տաքրք­րա­կան ըլ­լայ: Օ­րի­նակ, ես Փու­թի­նէն շատ ա­ւե­լի լու­սան­կար­ներ ու­նիմ, սա­կայն այս ցու­ցա­հան­դէ­սին չէի կրնար բո­լո­րը ցու­ցադ­րել, մոս­կո­վեան ցու­ցա­հան­դէ­սին կա­րե­լի է զա­նոնք ցու­ցադ­րել:

-Դա­ւի՛թ, նա­խա­գա­հա­կան լու­սան­կար­չի աշ­խա­տանք­նե­րու ցու­ցա­հան­դէ­սին ժան­րը կար­ծես նո­րու­թիւն է Հա­յաս­տա­նի մէջ: Ժա­մա­նա­կին նա­խա­գա­հա­կան լու­սան­կա­րիչ՝ Մար­տին Շահ­պա­զեա­ն ցու­ցա­հան­դէս մը ու­նե­ցած էր, բայց ան ա­ւե­լի շատ բնա­պատ­կեր­ներ ցու­ցադ­րած էր, իսկ ձեր ցու­ցա­հան­դէ­սը, գլխա­ւոր դէմ­քե­րու՝ պաշ­տօ­նա­կան լրա­հո­սէն դուրս պա­հե­րու ցու­ցադր­ման ա­ռու­մով ա­ռա­ջինն է մեր ի­րա­կա­նու­թեան մէջ, այն­պէս չէ՞:

-Ա­յո, Մար­տին Շահ­պա­զեա­ն ա­ւե­լի շատ բնա­պատ­կեր­նե­րու ցու­ցա­հան­դէս կազ­մա­կեր­պած էր եւ լրագ­րո­ղա­կան լու­սան­կար­չու­թեան ցու­ցա­հան­դէս­ներ գո­նէ ան­կախ Հա­յաս­տա­նի պատ­մու­թեան մէջ, որ­քան որ գի­տեմ, ինք չէ ը­րած: Ան­կեղծ ը­սեմ, իմ ցու­ցա­հան­դէսն ալ չյայ­տա­րա­րուե­ցաւ իբ­րեւ նա­խա­գա­հի լու­սան­կար­ի­չի ցու­ցա­հան­դէս, այլ որ­պէս Դա­ւիթ Յա­կո­բեան լու­սան­կա­րի­չի ցու­ցա­հան­դէս։ Բայց քա­նի որ վեր­ջին վեց տա­րի­նե­րուն ես նա­խա­գա­հը կը լու­սան­կա­րեմ, բնա­կան է, որ քա­ռա­սուն լու­սան­կա­րէն գո­նէ եօ­թը նա­խա­գա­հի լու­սան­կար­նե­րը պի­տի ըլ­լա­յին:

Այս­պէս ը­սենք՝ ե­թէ յա­ռա­ջի­կայ տա­րի լրա­նայ նա­խա­գա­հին պաշ­տօ­նա­վար­ման ժամ­կէ­տը, թե­րեւս այդ ժա­մա­նակ կը բա­նամ ամ­փո­փիչ ցու­ցա­հան­դէս մը, որ ար­դէն իբ­րեւ նա­խա­գա­հա­կան լու­սան­կար­նե­րու ցու­ցա­հան­դէս կ­­՚ըլ­լայ, այս ցու­ցա­հան­դէ­սին մէջ բո­լո­րը չէ, որ նա­խա­գա­հին լու­սան­կար­ներն էին:

Ան­շուշտ, ցու­ցադ­րուած լու­սան­կար­ներս ալ նա­խա­գա­հա­կան աշ­խա­տա­կազ­մին մէջ աշ­խա­տե­լուս շնոր­հիւ ստա­ցած եմ, քա­նի որ այդ­քան վայ­րեր եւ եր­կիր­ներ այ­ցե­լած եմ, մար­դիկ տե­սած եմ, ո­րուն հնա­րա­ւո­րու­թիւ­նը իբ­րեւ գոր­ծա­կա­լու­թեան լու­սան­կա­րիչ չէի կրնար ու­նե­նալ:

-Իսկ իբ­րեւ լու­սան­կա­րիչ, ո՞ւր թրծուած էք:

-Ու­սա­նած եմ Ման­կա­վար­ժա­կան հա­մալսա­րա­նի Մշա­կոյ­թի բաժ­նի Գե­ղա­րուես­տա­կան լու­սան­կար­չու­թեան ճիւ­ղին մէջ, բայց մենք այն­տեղ ստա­ցած ենք ա­ւե­լի շատ ա­կա­դե­մա­կան կրթու­թիւն, որ այ­սօ­րուան իմ մաս­նա­գի­տու­թեանս հետ քիչ կապ ու­նի, ըն­դա­մէ­նը գոր­ծիք­նե­րու հետ ծա­նօ­թա­նա­լու, դի­ման­կար­ներ ը­նե­լու ժա­մա­նա­կաշր­ջան էր: Ան­շուշտ հա­մալ­սա­րա­նին մէջ մեր վար­պե­տը ե­ղած է Պո­րիս Յով­սէ­փեան, որ Մոս­կուա ու­սա­նած շար­ժան­կա­րա­յին վա­ւե­րագ­րող էր, իսկ մեր ամ­պիո­նի վա­րի­չը Ալ­պերթ Եա­ւու­րեանն էր, որ­ուն բո­լորս կը հիա­նա­յինք: Մենք այն եր­ջա­նիկ ու­սա­նող­նե­րէն էինք, որ իր ժա­մա­նակ ու­սա­նած ենք, ան մա­հա­ցաւ 2006 թուա­կա­նին:

Իսկ ինչ կը վե­րա­բե­րի թրծուե­լուն, իբ­րեւ լրագ­րող-լու­սան­կա­րիչ թրծուած եմ «Ար­մէնփ­րէ­ս­»ի մէջ: Եւ կը կար­ծեմ, որ «Ար­մէնփ­րէ­ս­»ը լա­ւա­գոյն դպրոցն է սկսնակ լու­սան­կա­րի­չին հա­մար, այն­տեղ ճիշդ կը սոր­վիս լու­սան­կար­չա­կան լրագ­րու­թեան հիմ­նա­կան շեշ­տադ­րում­նե­րը:

-Իսկ գոր­ծող ժա­մա­նա­կա­կից լու­սանկա­րիչ­նե­րէն ո­րո՞ւն կ՚ու­զէիք նմա­նիլ:

-Շատ կան, բայց վստա­հա­բար Միա­ցեալ Նա­հանգ­նե­րու նա­խա­գա­հի լու­սան­կա­րիչ՝ Փիթ Սոու­զին կ­­՚ու­զէի նմա­նիլ:

Իր երկ­րին ղե­կա­վարն ալ ան­շուշտ կը նպաս­տէ, որ Փիթ Սոու­զ հռ­չա­կա­ւոր ա­նուն մը դար­ձած է: Ան այն­պի­սի բա­ներ կ՚ը­նէ, որ ինչ­պէս ալ լու­սան­կա­րես, հե­տաքրք­րա­կան կ­­՚ըլ­լայ, բայց Փիթ Սոուզն ալ, ան­շուշտ, վար­պետ է լա­ւը տես­նե­լու, թեք­նիկ ի­մաս­տով ճիշ­դը մա­տու­ցե­լու եւ այլ ա­ռում­նե­րով: Միայն այն չէ, որ ի­րեն տրուած են բո­լոր հնա­րա­ւո­րու­թիւն­նե­րը, իր ղե­կա­վարն ալ այն­պի­սի բա­ներ կ՚ը­նէ, որ հե­տաքրք­րու­թիւն յա­ռա­ջաց­նէ, լու­սան­կա­րի­չը ինքն ալ պի­տի կա­րե­նայ լաւ կէ­տեր տես­նել ու լու­սան­կա­րել:

Միա­ցեալ Նա­հանգ­նե­րու նա­խա­գահ­նե­րը ի­րենք ալ ա­ռանձ­նա­պէս կը սի­րեն յա­տուկ զգու­շա­ւո­րու­թեամբ վա­րուիլ ոսպ­նեա­կին հա­մար, օ­րի­նակ՝ խորհր­դակ­ցու­թեան ժա­մա­նակ ոտ­քե­րը դնել սե­ղա­նին, կամ ժո­ղո­վի ըն­թաց­քին լու­սա­մու­տա­գո­գին նստիլ: Եւ լու­սան­կար­չու­թեան հան­դէպ մշա­կոյ­թը այդ երկ­րին պատ­մու­թեան մէջ վա­ղուց տեղ գտած է, նոյ­նինքն Փիթ Սոու­զը նա­խա­գա­հին հետ նոյն ինք­նա­շար­ժով կ­­՚եր­թե­ւե­կէ, տու­նը կ՚այ­ցե­լէ ա­նոր եւ այլն:

-Իսկ ինչ­պէ՞ս կը վե­րա­բե­րիս այն հան­գա­ման­քին, որ հայ լու­սան­կա­րիչ­նե­րը միշտ ե­ղած են ար­քունի պա­լատ­նե­րու մէջ, եւ ո­րոշ եր­կիր­նե­րու լու­սան­կար­չա­կան գոր­ծին հիմ­նա­դիր­նե­րը հա­յեր ե­ղած են: Ար­դեօք հա­յուն աչ­քը ու­րի՞շ է:

-Ա­յո, հա­յե­րուն մէջ լու­սան­կար­չու­թեան հան­դէպ տա­ղանդ կայ: Գա­նա­տա­յի մէջ Եու­սուֆ Քար­շը ե­ղած է Գա­նա­տա­յի վար­չա­պե­տին լու­սան­կա­րի­չը. Պէյ­րու­թի, Սու­րիոյ, Ե­գիպ­տո­սի մէջ եւս հայ լու­սան­կա­րիչ­նե­րը աշ­խա­տած են բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տօ­նեա­նե­րուն հետ: Սա­կայն միայն աչ­քը չէ կա­րե­ւո­րը, այլ կա­րե­նալ կապ հաս­տա­տել, շփում ու­նե­նալ եւ լու­սան­կա­րել, այս է էա­կա­նը: Ին­ծի, օ­րի­նակ, օ­տար երկ­րի մը մէջ աշ­խա­տող հայ լու­սան­կա­րիչ­նե­րէն՝ Ա­րա Կիւ­լէ­րը շատ հա­րա­զատ է, սի­րե­լի են ա­նոր քա­ղա­քա­յին պատ­կեր­նե­րը, նկա­րած Իս­թան­պու­լի կեան­քը եւ այլն:

-Ինչ­պէ՞ս կը վե­րա­բե­րիս այն հան­գա­ման­քին, որ լու­սան­կար­չու­թիւ­նը այ­սօր ե­րի­տա­սար­դու­թեան մէջ տա­րա­ծուած է, եւ շատ ե­րի­տա­սարդ­ներ կը զբա­ղին այդ գոր­ծով:

-Ար­հես­տա­գի­տու­թեան զար­գաց­ման հետ լաւ է նաեւ, որ լու­սան­կար­չու­թիւնն ալ զար­գա­ցաւ, հա­կա­ռակ ա­նոր որ ա­ւագ սե­րուն­դը չ՚ըն­դու­նիր եւ ի­րենք միշտ հի­նին կողմ­նա­կից են, լու­սան­կա­րը ե­րե­ւա­կա­յե­լու, տպե­լու, չորց­նե­լու…: Բայց ան­շուշտ, այդ­պէս չէ, նոյնն է, ե­թէ հի­մա նստիս եւ գրես մա­գա­ղա­թի վրայ, այդ ժա­մա­նակ­նե­րը ան­ցած են, եւ այ­սօր նոյ­նիսկ հե­ռա­ձայ­նի սար­քով կրնաս լու­սան­կար­չա­կան տա­ղանդդ ցոյց տալ եւ ըն­կե­րա­յին ցան­ցե­րու մի­ջո­ցով ու­նե­նալ հե­տե­ւոր­ներդ, դառ­նալ ճա­նա­չե­լի: Քա­նակ կայ եւ քա­նա­կին մէջ ալ հաս­տատ ո­րակ կ՚ըլ­լայ:

-Ո­րե­ւէ յա­տուկ կա­նոն մը կա՞յ, որ պէտք է որ­դեգ­րես՝ երկ­րի նա­խա­գա­հին հետ աշ­խա­տե­լու պա­րա­գա­յին:

-Կը կար­ծեմ, որ յա­տուկ օ­րէնք­ներ չկան, բայց դուն ինքդ պի­տի ըլ­լաս քու ներ­քին հսկիչդ: Պի­տի գիտ­նաս ին­չը նկա­րես, ին­չը՝ ոչ. ներ­քին կա­նո­նա­կարգդ քեզ կը յու­շէ, օ­րի­նակ՝ ճի՞շդ է ու­տե­լու ժա­մա­նակ նկա­րել, լու­սար­ձակ­նե­րու չխկոց­նե­րով մար­դոց յոգ­նեց­նել, հա­կա­ռակ ա­նոր որ ար­գի­լուած չէ, բնա­կա­նա­բար, ներ­քին հսկիչդ շատ բա­ներ կ­­՚ար­գի­լէ: Դուն պի­տի ու­նե­նաս քու ներ­քին կա­նո­նա­կարգդ եւ հե­տե­ւիս ա­նոր:

-Ինչ­պէ՞ս գնա­հա­տեց Հա­յաս­տա­նի Նա­խա­գա­հ Սերժ Սարգ­սեան Ձեր լու­սան­կար­նե­րը:

-Բնա­կա­նա­բար՝ լաւ: Ին­քը բո­լոր այդ վայ­րե­րուն մէջ ե­ղած է, բայց ի­րեն թե­րեւս հե­տաքրք­րա­կան էր այդ­պի­սի հա­յեաց­քով մըն ալ նա­յիլ: Ին­ծի հա­մար շատ մեծ քայլ մըն էր նա­խա­գա­հին այ­ցե­լու­թիւ­նը, զուտ այն ա­ռու­մով, որ ան վե­րա­բեր­մունք ցոյց տուաւ լու­սան­կար­չու­թեան, այդ մէ­կը նաեւ պար­տա­ւո­րեց­նող է եւ նաեւ գնա­հա­տուած կը զգաս: Նա­խա­գա­հին լու­սան­կար­չա­կան ցու­ցա­հան­դէ­սի այ­ցով մեր ի­րա­կա­նու­թեան մէջ ալ քիչ մը կը փո­խուի պաշ­տօ­նա­կան լու­սան­կար­չու­թեան հան­դէպ վե­րա­բեր­մուն­քը, քիչ մը լա­րուա­ծու­թեան սահ­ման­նե­րէն դուրս կ­­՚ել­լէ:

-Լու­սան­կար­չու­թիւ­նը ար­հե՞ստ է, թէ՞ ա­րուեստ:

-Հաս­տատ ար­հեստ չէ: Այն, ինչ որ ես կ­­՚ը­նեմ, լրագ­րու­թիւն է, որ նաեւ գե­ղա­րուես­տա­կան, վա­ւե­րագ­րա­կան ար­ժէք ու­նի, իսկ ընդ­հան­րա­պէս, ես կ՚ը­սեմ, որ մաս­նա­գի­տու­թիւն չէ, ապ­րե­լա­կերպ է: Պա­տա­հա­կան չէ, որ օ­րուան մեծ մա­սը աշ­խա­տան­քի մէջ ես, քան՝ ըն­տա­նի­քիդ հետ: Ան շատ կ՚օգ­նէ կեան­քին մէջ շատ բան հասկ­նա­լու, կեան­քին հա­կա­դիր բե­ւեռ­նե­րը հասկ­նա­լու: Օր մը աղ­քատ վայ­րե­րու մէջ ես, օր մը՝ եւ­րո­պա­կան պա­լատ­նե­րու եւ կը հասկ­նաս կեան­քը իր զա­նա­զան կող­մե­րով:

Նոյն Պո­րիս Յով­սէ­փեա­նը մե­զի կ՚ը­սէր՝ «Ա­սի­կա հի­ւան­դու­թեան պէս բան մըն է, բայց գիտ­ցէք, որ լաւ պի­տի չապ­րի­ք»: Ես ալ ը­սեմ, որ ա­մէն պա­րա­գա­յի, լու­սան­կար­չու­թիւ­նը այն գործն է, որ եր­բեք ա­նօ­թի չես մնար, այդ ա­ռու­մով ալ ան ըն­տա­նիք պա­հող մաս­նա­գի­տու­թիւն է, ի վեր­ջոյ, լու­սան­կա­րը մար­դու կեան­քին մէկ մասն է, եւ մար­դիկ պատ­րաստ է այդ յի­շա­տակ­նե­րուն հա­մար վճա­րե­լու:

-Ե­ղա՞ծ է, որ անձ­նա­կան յոյ­զերդ գե­րիշ­խեն եւ լաւ պա­հը կոր­սուի:

-Քիչ մնաց ըլ­լար: Ռիո­յի մէջ էինք, Ար­թուր Ա­լեք­սա­նեա­ն պի­տի դառ­նար ա­խո­յեան, ե­րեք-զե­րօ կը յաղ­թէր, լա­րուած կը սպա­սէի, եւ չէի գի­տեր նկա­րե՞մ, թէ՞ հե­տե­ւիմ. շատ յու­զուած պահ էր, բայց ի վեր­ջոյ, նկա­րե­ցի: Իսկ երբ գոր­ծա­կա­լու­թեան մէջ կ­­՚աշ­խա­տէի, ֆութ­պոլ կը նկա­րէի, շատ կը սի­րեմ ֆութ­պոլ, խա­ղա­ցած ալ եմ, այդ պատ­ճա­ռով ալ կը շուա­րէի՝ կո­լե­րո՞վ ու­րա­խա­նամ, թէ՞ նկա­րեմ, բայց չէ՛, պէտք է ան­շուշտ նկա­րես:

-Դա­ւիթ, այ­սօր ինչ­պէ՞ս կ­­՚ար­ժե­ւո­րես այն լու­սան­կա­րիչ­նե­րուն աշ­խա­տան­քը, ո­րոնք ար­ցա­խեան շար­ժումն ու այդ տա­րի­նե­րու պա­տե­րազ­մը նկա­րած են:

-Բա­ցա­ռիկ աշ­խա­տանք կա­տա­րած են, մա­նա­ւանդ այդ օ­րե­րուն, երբ հա­զար տե­սակ թէք­նիկ հար­ցեր կա­յին: Մա­նա­ւանդ պա­տե­րազ­մա­կան լու­սան­կար­չու­թեան պա­րա­գա­յին այդ մէ­կը հե­րո­սու­թիւն էր: Պա­տե­րազ­մի դաշ­տին մէջ շատ դժուար են այդ թե­քինկ հար­ցե­րը՝ լից­քա­ւո­րում չկայ, ժա­պա­ւէ­նը կը վեր­ջա­նայ, տե­ղա­շար­ժե­լու հարց կայ եւ այլն, բայց մենք այ­սօր ու­նինք ար­ժէ­քա­ւոր պա­տե­րազ­մա­կան լու­սան­կար­չու­թիւն: Եւ առ­հա­սա­րակ, վա­ւե­րագ­րա­կան լու­սան­կար­չու­թիւ­նը միշտ ժա­մա­նա­կէ մը ետք կ՚ար­ժե­ւո­րուի: Այ­սօ­րուան սո­վո­րա­կան պա­հը վա­ղուան հա­մար ար­դէն պատ­մա­կան է:

ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ