ԵԶԱԿԻ ՑՈՒՑԱՀԱՆԴԷՍ

Ե­րե­ւա­նի մէջ այս օ­րե­րուն տե­ղի կ՚ու­նե­նայ գե­ղան­կա­րիչ Սար­գիս Խա­չա­տու­րեա­նի ծննդեան 150-ա­մեա­կին ձօ­նուած յո­բե­լե­նա­կան ցու­ցա­հան­դէս մը։ Հա­յաս­տա­նի Ազ­գա­յին պատ­կե­րաս­րա­հէն ներս տե­ղի կ՚ու­նե­նայ այս ձեռ­նար­կը, որ կ՚ար­ժա­նա­նայ գե­ղա­րուես­տա­սէր­նե­րու մօ­տիկ հե­տաքրք­րու­թեան։ «Ար­մէնփ­րէս»ի հա­ղոր­դում­նե­րով, պատ­կե­րաս­րա­հի ա­ւագ գի­տաշ­խա­տող Գո­հար Չե­մե­նեան նշեց, թէ ծրագ­րին շրջագ­ծով ա­ռա­ջին ան­գամ ներ­կա­յա­ցուած են Սար­գիս Խա­չա­տու­րեա­նի գե­ղան­կար­չա­կան եւ կրա­ֆի­քի աշ­խա­տանք­նե­րը, ինչ­պէս նաեւ հնդկա­կան եւ պարս­կա­կան ըն­դօ­րի­նա­կու­թիւն­ներ։

«Մեր նպա­տակն է սփիւռ­քա­հայ նկա­րիչ­նե­րու աշ­խա­տանք­նե­րը պար­բե­րա­բար ցու­ցադ­րել, որ­պէս­զի մեր ե­րի­տա­սարդ սե­րուն­դը ծա­նօ­թա­նայ ար­տա­սահ­մա­նի մէջ ապ­րած եւ ստեղ­ծա­գոր­ծած հայ նկա­րիչ­նե­րուն։ Սար­գիս Խա­չա­տու­րեա­նի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւն­նե­րը գտած են ի­րենց ար­ժա­նի տե­ղը Եւ­րո­պա­յի, Ա­մե­րի­կա­յի եւ Հնդկաս­տա­նի զա­նա­զան թան­գա­րան­նե­րուն մէջ։ Իր ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւն­նե­րը ու­նին իւ­րա­յա­տուկ ոճ մը։ Սար­գիս Խա­չա­տու­րեա­նի նկար­նե­րուն բնո­րոշ է լոյ­սով ո­ղո­ղուած ըլ­լա­լը։ Այդ լոյ­սը կը ստեղ­ծէ նրբե­րանգ­ներ եւ գոյ­նե­րուն կու տայ պայ­ծա­ռու­թիւն, ինչ որ իր ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւն­նե­րուն մաս­նա­յատ­կու­թիւ­նը կը հա­մա­րուի», ը­սաւ Գո­հար Չե­մե­նեան։

Սար­գիս Խա­չա­տու­րեան ծնած էր 1886 թուա­կա­նին։ 1908-1911 թուա­կան­նե­րուն ան ու­սա­նած էր Հռո­մի Գե­ղա­րուես­տի ա­կա­դե­միոյ մէջ։ 1916-1920 թուա­կան­նե­րուն ստեղ­ծա­գոր­ծած էր ա­ւե­լի քան հինգ հա­րիւր բնան­կար եւ գաղ­թա­կա­նու­թեան նիւ­թով գոր­ծեր։ Ա­նոնք կը ցու­ցադ­րուին եւ­րո­պա­կան զա­նա­զան քա­ղաք­նե­րուն մէջ՝ նպա­տակ ու­նե­նա­լով ներ­կա­յաց­նել հայ ժո­ղո­վուր­դին ճա­կա­տա­գի­րը։ 1930-1933 թուա­կան­նե­րուն նկա­րի­չը ըն­դօ­րի­նա­կած էր մօ­տա­ւո­րա­պէս 150 որմ­նան­կար­ներ, ո­րոնք կը վկա­յեն Սե­ֆե­ւեան դա­րաշր­ջա­նի ա­րուես­տի մէջ հայ նկա­րիչ­նե­րու վրձի­նի պա­տուոյ տե­ղը։ 1939-1940 թուա­կան­նե­րուն նկա­րի­չը Հնդկաս­տա­նի մէջ ըն­դօ­րի­նա­կած էր հնդկա­կան որմ­նան­կար­նե­րէն ա­ւե­լի քան հա­րիւր նմոյշ­ներ, ո­րոնց­մէ քա­նի մը տաս­նեա­կը կը գտնուին աշ­խար­հի զա­նա­զան թան­գա­րան­նե­րուն մէջ, զգա­լի մէկ մասն ալ ի պահ դրուած են Հա­յաս­տա­նի Ազ­գա­յին պատ­կե­րաս­րա­հին մօտ։