ԱՇ­ԽԱ­ՏԱ­ՍԻ­ՐՈՒ­ԹԻՒՆ

Աշ­խա­տա­սի­րու­թիւ­նը աս­տուա­ծա­յին պա­տուի­րան մըն է՝ մար­դուս ա­ռա­ջին ան­մեղ վի­ճա­կին մէջ իսկ տրուած Աս­տու­ծոյ կող­մէ՝ մարդ ա­րա­րա­ծին. «Եւ չոր­րորդ գե­տը Եփ­րատ է։ Եւ Տէր Աս­տուած ա­ռաւ մար­դը ու Ե­դե­մի պար­տէ­զին մէջ դրաւ, որ­պէս­զի զա­նի­կա մշա­կէ ու պա­հէ» (ԾՆՆԴ. Բ 15)։ Ու­րեմն, կը տես­նուի, որ աշ­խա­տան­քը եր­բեք պա­տիժ մը չէ՛ մար­դուն, այլ՝ կո­չում մը, ա­րար­չու­թեան պատ­ճառ եւ հե­տե­ւանք­նե­րէն մի՛ն։ Մարդ չստեղ­ծուե­ցաւ ծոյլ եւ ա­մուլ կեր­պով մը լեց­նե­լու հա­մար աշ­խար­հը՝ ան ստեղ­ծուե­ցաւ աշ­խա­տե­լու, ար­տադ­րե­լու եւ ա­ճեց­նե­լու, զար­գաց­նե­լու ե՛ւ պա­հե­լու հա­մար աշ­խար­հի զա­նա­զան շնորհ­նե­րը։

Ար­դա­րեւ, ծու­լա­նալ, յու­լա­նալ եւ կամ ա­լա­րիլ՝ կը նշա­նա­կէ դէմ հան­դի­սա­նալ, անհ­նա­զանդ գտնուիլ աս­տուա­ծա­յին պա­տուի­րա­նին։ Չէ՞ որ ծու­լու­թիւ­նը եօթ մա­հա­ցու մեղ­քե­րէն մի՛ն է…։ Այս իսկ պատ­ճա­ռով մարդ պար­տա­ւոր է աշ­խա­տե­լու՝ ար­դադ­րե­լու եւ ար­դիւ­նա­ւո­րե­լու աս­տուա­ծա­յին շնորհ­նե­րը։ Ուս­տի ե­փե­սա­ցի­նե­րուն գրած իր նա­մա­կին մէջ Պօ­ղոս Ա­ռա­քեալ սա­պէս կ՚ը­սէ.

«Ան որ գո­ղու­թիւն կ՚ը­նէր նա­խա­պէս, ա՛լ թող չգող­նայ. այլ մա­նա­ւանդ ա­ղէկ-օգ­տա­կար գոր­ծի մը պա­րա­պե­լով՝ իր ձեռ­քե­րո­վը աշ­խա­տի, որ­պէս­զի կա­րո՛ղ ըլ­լայ տալ եւ հա­ղոր­դել ա­նոր՝ որ կա­րօտ է» (Ե­ՓԵՍ. Դ 28)։­

Եւ դար­ձեալ Պօ­ղոս Ա­ռա­քեալ, թե­սա­ղո­նի­կե­ցի­նե­րուն ուղ­ղուած իր ա­ռա­ջին նա­մա­կին մէջ կը վկա­յէ՝ թէ ինքն ալ աշ­խա­տած է, եւ տի­պար ե­ղած ու­րիշ­նե­րուն երբ կ՚ը­սէ.

«Եւ Յի­սուս՝ որ Յուս­տոս կ՚ա­նուա­նուի՝ ո­րոնք թլփա­տու­թե­նէն են. ա­սոնք միայն՝ ին­ծի գոր­ծա­կից ե­ղան Աս­տու­ծոյ թա­գա­ւո­րու­թեա­նը մէջ եւ ին­ծի մխի­թա­րու­թի՛ւն» (ԿՈ­ՂՈՍ. Դ 11) եւ. «Ու ջա­նանք հան­դարտ կե­նալ եւ ա­մէն մէկդ իր գոր­ծը գոր­ծէ ու ձեր ձեռ­քե­րո­վը աշ­խա­տիք (ինչ­պէս ձե­զի պա­տուի­րե­ցինք), որ­պէս­զի դուր­սին­նե­րուն հետ պար­կեշ­տու­թեամբ վա­րուիք ո՛չ մէ­կուն, ո՛չ բա­նի մը կա­րօտ չըլ­լաք» (Ա. ԹԵՍ. Դ 11)։ Այս տո­ղե­րէն ալ կը հասկ­նանք, թէ՝ աշ­խա­տու­թիւ­նը մար­դուս ներ­քին խա­ղա­ղու­թիւն կու տայ, հան­դար­տու­թիւն եւ հա­մե­րաշ­խու­թիւն կը ստեղ­ծէ, եւ դար­ձեալ, աս­կէ կը հե­տե­ւի, թէ ծու­լու­թիւ­նը խռո­վու­թիւն կը ստեղ­ծէ՝ ըն­կե­րու­թեան մէջ տակ­նուվ­րա­յու­թիւն­նե­րու, նոյ­նիսկ թշնա­մու­թիւն­նե­րու պատ­ճառ կ՚ըլ­լայ։ Աշ­խա­տող մար­դը հան­դարտ է եւ խա­ղաղ, իսկ ծոյ­լը միշտ խնդիր մը ու­նի իր շուր­ջին­նե­րուն եւ մա­նա­ւանդ իր մեր­ձա­ւոր­նե­րուն հետ։ Աշ­խա­տող մար­դը եր­բեք նեն­գա­միտ չ՚ըլ­լար, քա­նի որ նեն­գու­թիւն խոր­հե­լու ո՛չ ա­ռիթ, ո՛չ ժա­մա­նակ ու­նի. իսկ ծոյլ մար­դը նեն­գամ­տու­թեամբ շար­ժե­լու հա­մար շա՜տ պա­րապ ժա­մա­նակ ու­նի։

Աշ­խա­տու­թիւ­նը բնու­թեամբ բա­րի՛ է, ուս­տի աշ­խա­տող մար­դը միայն բա­րիին մա­սին կը խոր­հի եւ չա­րը խոր­հե­լու, չա­րու­թիւն գոր­ծե­լու ո՛չ ժա­մա­նակ եւ ոչ ալ պա­տե­հու­թիւն ու­նի։ Աշ­խա­տող, աշ­խա­տա­սէր մար­դուն միտ­քը չի զբա­ղիր ա­ւե­լորդ, ան­պէտ գոր­ծե­րով, քա­նի որ ան ար­դէն զբա­ղում մը ու­նի եւ ժա­մա­նա­կը չի վատ­ներ վնա­սա­կար գոր­ծե­րով։ Ար­դա­րեւ մարդ, ինչ­պէս իր նախ­նա­կան ան­մեղ վի­ճա­կին մէջ, մե­ղա­ւոր ըլ­լա­լէ, իր բա­րո­յա­կան ան­կու­մէն վերջն ալ աշ­խա­տե­լու պար­տա­ւո­րու­թեան տակ կը մնայ։ Այս ալ ցոյց կու տայ, թէ՝ աշ­խա­տան­քը, աշ­խա­տու­թեան պար­տա­ւո­րու­թիւ­նը եր­բեք «պա­տիժ» մը պէտք չէ՛ հա­մա­րուի, այլ՝ «կո­չում»ին պա­հանջ­քը, իր ա­րար­չու­թեան պատ­ճառն ու նպա­տա՛­կը։

Մարդ՝ հա­ւա­տա­րիմ իր աշ­խա­տու­թեան պար­տա­ւո­րու­թեան, աշ­խա­տե­լով կ՚ապ­րի եւ այն­քան ա­տեն որ կ՚ապ­րի՝ կ՚աշ­խա­տի։ Ար­դա­րեւ Ա­ռա­կա­խօսն ալ այս մա­սին կ՚ը­սէ. «Բուրդ ու քթան կը փնտռէ եւ ու­զա­ծը յօ­ժա­րու­թեամբ ձեռ­քո­վը կը գոր­ծէ։ Ա­նի­կա վա­ճա­ռա­կա­նի նաւ­երու կը նմա­նի՝ իր հա­ցը հե­ռու տե­ղէ կը բե­րէ։ Ա­նի­կա գի­շե­րով կ՚ել­լէ ու տա­նը մար­դո­ցը՝ կե­րա­կուր եւ իր ա­ղա­խին­նե­րուն գործ կու տայ…» (Ա­ՌԱԿ. ԼԱ 13-15)։­

Ուս­տի մարդ, աշ­խա­տե­լու է՝ թէ՛ իր եւ թէ իր մեր­ձա­ւոր­նե­րուն պա­հանջք­նե­րը հո­գա­լու, պա­կաս­նե­րը լեց­նե­լու, թե­րու­թիւն­նե­րը կա­տա­րե­լա­գոր­ծե­լու, տկա­րու­թիւն­նե­րը զօ­րաց­նե­լու հա­մար. «Դուք ձեզ­մէ գի­տէք, թէ ին­ծի ու ին­ծի հետ ե­ղող­նե­րուն պէտ­քե­րը այս ձեռ­քերս հո­գա­ցին» (ԳՈՐԾՔ. Ի 34)։­

Իսկ Պօ­ղոս Ա­ռա­քեալ, դար­ձեալ, թե­սա­ղո­նի­կե­ցի­նե­րու ուղ­ղեալ գրած իր ա­ռա­ջին նա­մա­կին մէջ հե­տե­ւեա­լը կ՚ը­սէ.

«Կը յի­շէք, եղ­բայր­նե՛ր, մեր աշ­խա­տու­թիւ­նը եւ ջան­քը, որ ձեզ­մէ մէ­կո՛ւն նե­ղու­թիւն չտա­լու հա­մար գի­շեր ու ցե­րեկ գոր­ծե­ցինք, ձե­զի Աս­տու­ծոյ Ա­ւե­տա­րա­նը քա­րո­զե­ցինք» (Ա. ԹԵ­ՍՈՂ. Բ 9)։ Ուս­տի՝ աշ­խա­տիլ ու­րի­շի մը նե­ղու­թիւն չտա­լու, բեռ չըլ­լա­լու հա­մար՝ մե­զի կը յի­շեց­նէ Ժան Ժագ Ռու­սո­յի այն խօս­քը, թէ՝ ծոյլ մար­դը «մա­կա­բո՛յծ» մըն է ըն­կե­րու­թեան վրայ, եւ թէ ա­նաշ­խատ մար­դը ըն­կե­րա­յին կեան­քի գո՛ղ մըն է՝ քա­նի որ ու­րիշ մէ­կուն ի­րա­ւուն­քը կը յափշ­տա­կէ եւ կ՚իւ­րաց­նէ։ Եւ այս ալ ցոյց կու տայ, թէ աշ­խա­տու­թիւ­նը ո՛չ միայն կրօ­նա­կան, այլ ըն­կե­րա­յին պար­տա­ւո­րու­թիւն մը, մարդ­կա­յին ընդ­հա­նուր պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւն մըն է։ Ծոյլ, ա­նաշ­խատ մար­դը՝ այս ի­մաս­տով գո՛ղ մըն է եւ ինչ­պէս ծու­լու­թիւնն ալ «մա­հա­ցու մե՛ղք» մը։

«Ա­մէն բան ձե­զի ցու­ցու­ցի, թէ այս­պէ՛ս պէտք է աշ­խա­տիլ եւ տկար­նե­րուն օգ­նու­թիւն ը­նել եւ միտք բե­րել Տէր Յի­սու­սի խօս­քը՝ զոր Ինք ը­սաւ.-

«Ա­ՒԵ­ԼԻ Ե­ՐԱ­ՆԵ­ԼԻ՜ Է ՏԱ՛­ԼԸ, ՔԱՆ ԹԷ ԱՌ­ՆԵ­ԼԸ» (ԳՈՐԾՔ. Ի 35)։

­Հե­տեւց­նե­լով՝ ա­ւե­լի օգ­տա­կար եւ նպա­տա­կա­յար­մար է աշ­խա­տի­լը, քան ծու­լա­նա­լը։ Ա­ւե­լի լա՛ւ է գոր­ծե­լը, քան ա­մուլ մնա­լը։

Այս մա­սին յի­շենք հայ ժո­ղովր­դա­կան ի­մաս­տու­թեան ար­դիւնք՝ նշա­նա­կա­լից ա­ռա­ծը, թէ՝ Ա­ՒԵ­ԼԻ ԼԱ՛Ւ Է ՄԱ­ՇԻԼ, ՔԱՆ՝ ԺԱՆ­ԳՈ­ՏԻԼ։ Ուս­տի աշ­խա­տո­ղը թե­րեւս կը մա­շի, բայց ծոյ­լը կը ժան­գո­տի…։

«Ծոյլ մար­դուն սրտին քո­վէն ու պա­կա­սա­միտ մար­դուն այ­գիին քո­վէն ան­ցայ։ Ա­մէ­նուն մէջ փու­շեր բու­սեր էին ու ա­նոնց ե­րե­սը ե­ղիճ­ներ ծած­կեր էին եւ ա­նոնց քա­րէ պա­տը փլած էր», կ՚ը­սէ Ա­ռա­կա­խօ­սը. (Ա­ՌԱԿ. ԻԴ 30-31)։ Ուս­տի ծու­լու­թեան հե­տե­ւան­քը վնաս է՝ փլու­զում եւ ոչն­չա­ցո՛ւմ ի վեր­ջոյ…։

Աշ­խա­տող մար­դը՝ կ՚ար­տադ­րէ, ար­տադ­րող մար­դը օգ­տա­կար կը հան­դի­սա­նայ մարդ­կու­թեան եւ մարդ­կու­թեան նպաստ բե­րող մար­դը՝ աս­տուա­ծա­հո­ճոյ մարդ է՝ ե­րա­նե­լի՜ մարդ…։ Եւ դար­ձեալ Ա­ռա­կա­խօ­սը կ՚ը­սէ. «Ա­նի­րա­ւու­թեամբ հա­ւա­քուած հարս­տու­թիւ­նը պի­տի պակ­սի, բայց իր աշ­խա­տու­թիւ­նով հա­ւա­քո­ղը պի­տի շատց­նէ» (Ա­ՌԱԿ. ԺԳ 11)։­

Եւ վեր­ջա­պէս. «Կտաւ կը գոր­ծէ ու կը ծա­խէ եւ վա­ճա­ռա­կան­նե­րուն գօ­տի­ներ կու տայ։ Զօ­րու­թիւն եւ փառք կը հագ­նի ու վեր­ջին օ­րե­րը պի­տի ու­րա­խա­նայ։ Իր բե­րա­նը ի­մաս­տու­թեամբ կը բա­նայ եւ իր լե­զուին վրայ քաղց­րու­թեան օ­րէնք կա՛յ։ Իր տա­նը ճամ­բա­նե­րը կը քննէ եւ ծու­լու­թեան հա­ցը չ՚ու­տեր։ Ա­նոր տղա­քը կ՚ել­լեն ու զա­նի­կա ե­րա­նե­լի՜ կ՚ա­նուա­նեն…» (Ա­ՌԱԿ. ԼԱ 24-28)։

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

­Դեկ­տեմ­բեր 3, 2015, Իս­թան­պուլ