Խմբագրական

ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ օ­րա­թեր­թը այ­սօր կը թե­ւա­կո­խէ իր հրա­տա­րա­կու­թեան 109-րդ տա­րին։ Հայ մամ­լոյ նա­հա­պե­տը կ՚ող­ջու­նէ տա­րե­դարձ մը եւս՝ ար­դէն իր գո­յու­թեան երկ­րորդ հա­րիւ­րա­մեա­կին մէջ։ Որ­պէս հայ աշ­խար­հի հնա­գոյն օ­րա­թեր­թը, որ կը հրա­տա­րա­կուի ա­նընդ­հատ՝ ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ-ի տա­րե­դարձ­նե­րը կ՚ու­նե­նան ար­տա­սո­վոր նշա­նա­կու­թիւն։

Ե­րէկ գի­շե­րուան ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րը բազ­մա­թիւ ե­րե­սակ­նե­րով պի­տի ար­ձա­նագ­րուին Թուր­քիոյ Հան­րա­պե­տու­թեան պատ­մու­թեան մէջ։ Տաս­նա­մեակ­ներ շա­րու­նակ յե­ղաշր­ջում­նե­րու թո­հու­բո­հով ապ­րած եր­կիր մը՝ գի­շե­րուան մը մէջ, շատ ալ հա­սուն ձե­ւով թօ­թա­փեց այդ հո­գե­վի­ճա­կը։ Եր­կի­րը մեծ քննու­թե­նէ մը ան­ցաւ ու կա­րե­լի է ը­սել՝ որ պա­տուով դուրս ե­կած է այդ փոր­ձու­թե­նէն։

ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ-ի խմբագ­րու­թիւնն ու վար­չու­թիւ­նը այ­սու գրիւ կու գան մեր սի­րե­ցեալ ըն­թեր­ցող­նե­րուն, մե­րազն հա­մայն­քա­յին շրջա­նակ­նե­րուն, հա­յաշ­խար­հի մեր պաշ­տօ­նա­կից­նե­րուն ու հաս­տա­տու­թիւն­նե­րուն եւ ամ­բողջ հան­րու­թեան տե­ղե­կաց­նել, թէ այ­սօ­րուան դրու­թեամբ թեր­թիս անձ­նա­կազ­մէն պաշ­տօ­նա­պէս դուրս ե­կած է Սե­ւան Տէ­յիր­մեն­ճեան, որ կ­­՚աշ­խա­տէր որ­պէս խմբա­գիր։

Հա­մայն­քա­յին վա­քըֆ­նե­րու հար­թա­կը (VADİP) ե­րէկ ե­րե­կո­յեան ժո­ղով մը գու­մա­րեց Գում­գա­բուի մէջ։ VADİP-ի ժո­ղով­նե­րը ընդ­հան­րա­պէս եւ սկզբուն­քօ­րէն բաց են մա­մու­լին։ Բայց ե­րէ­կուան ժո­ղո­վը դռնփակ էր։

Ժո­ղովր­դա­կան ի­մաս­տու­թիւ­նը կա­տա­րեալ կը ցո­լաց­նէ կեան­քի ա­ռար­կա­յա­կան ճշմար­տու­թիւն­նե­րը. դի­պուկ, պարզ ու խոր­քա­յին։ Ըն­կե­րա­յին գի­տու­թիւն­նե­րու մար­զին մէջ, մա­նա­ւանդ, գիտ­նա­կան­նե­րու տե­սու­թիւն­նե­րը որ­քան որ ալ ա­մուր բա­նա­ձեւուած ըլ­լան, պատ­ճա­ռա­հե­տե­ւան­քա­յին կա­պե­րը որ­քան որ ալ բիւ­րե­ղա­ցած ըլ­լան՝ ժո­ղովր­դա­կան ի­մաս­տու­թիւ­նը կու գայ զա­նոնք լրաց­նել իր փոր­ձա­քա­րով։ Սա չա­փա­նիշ է, միան­շա­նակ...

Եւ ա­հա՛ նոր այ­գա­բաց մը... Հայ մամ­լոյ նա­հա­պե­տը կ­՚ող­ջու­նէ հեր­թա­կան ար­շա­լոյ­սը՝ որ­պէս կեր­պար ա­կա­նա­տե­սի, որ­պէս մարմ­նա­ւո­րում յի­շո­ղու­թեան եւ որ­պէս գործ­նա­կան ա­պա­ցոյց ա­ռա­քե­լու­թեան։ ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ օ­րա­թեր­թը այ­սօր կը թե­ւա­կո­խէ իր հրա­տա­րա­կու­թեան 108-րդ տա­րին։ Սա այս թեր­թի յաղ­թա­կան ու փա­ռա­պանծ եր­թի թարմ ու շէն­շող տա­րե­մու­տե­րէն մին է։ Սա այս թեր­թի ու­րոյն գոր­ծու­նէու­թիւ­նը նո­րո­վի կշիռ­քի վրայ դնե­լու օրն է, ա­նոր ե­զա­կի ժա­ռան­գու­թիւ­նը թարմ հա­յեաց­քով դի­տար­կե­լու պա­տեհ ա­ռի­թը։ Պատ­կա­ռե­լի այդ ամ­բող­ջին մէջ, ակն­թար­թի մը տե­ւո­ղու­թեանմբ շունչ քա­շե­լու պահն է այ­սօր՝ տա­րի մը եւս դի­մա­նա­լու, տա­րի մը եւս դի­մադ­րե­լու ու եւս տա­րի մը բո­լո­րած ըլ­լա­լու հա­մար։ 

ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ օ­րա­թեր­թի գի­նը այ­սօ­րուը­նէ սկսեալ կը բարձ­րա­նայ 1 թրքա­կան լի­րա­յի։ Այս ո­րո­շու­մը թեր­թիս վար­չու­թեան կող­մէ ըն­դու­նուած է ստի­պո­ղա­կան պայ­ման­նե­րու ներ­քեւ։

24 Ապ­րիլ 1915… 24 Ապ­րիլ 2015… Հա­րիւր տա­րի, 100-րդ տա­րե­լից… Մեծ ե­ղեռ­նէն դար մը անց, այ­սօր հա­մայն հա­յու­թիւ­նը կ՚ո­գե­կո­չէ իր բիւ­րա­ւոր նա­հա­տակ­նե­րը, կը վեր­յի­շէ զո­հե­րը, ո­րոնց դէմ գոր­ծուած ո­ճի­րը յա­ջոր­դած տաս­նա­մեակ­նե­րուն պայ­մա­նա­ւո­րեց մարդ­կու­թեան դէմ կա­տա­րուած յան­ցա­գոր­ծու­թիւն­նե­րուն սահ­մա­նում­նե­րը, բնո­րո­շու­մը։

Ե­ՐՈ­ՒԱՆԴ Օ­ՏԵԱՆ

Չէ՛, սգա­հան­դէս մը չէ այ­սօ­րուա­նը։ Ողբ ու կոծ, լաց ու ար­ցունք տեղ չու­նին հոս։ Տխրու­թիւ­նը հա­մա­կած է, ան­շուշտ մեր բո­լոր էու­թիւ­նը, բայց ա­յո տխրու­թիւ­նը մե­ծա­վա­յե­լուչ, պատ­կա­ռազ­դե­ցիկ, հպարտ տխրու­թիւն մըն է եւ ո՛չ թէ գլխի­կոր տխրու­թիւն մը։

ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ՊՕ­ՂՈ­ՍԵԱՆ

Ա­րե­ւոտ ու զուարթ առ­տու մըն էր 1915 Ապ­րիլ 12-ի ա­ռա­ւօ­տը։

Մայ­րա­քա­ղա­քը կ՚արթն­նար սո­վո­րա­կա­նին պէս ան­փոյթ ու ժպտուն։

Բա­րե­կամս Սա­հակ-Մես­րո­պի հետ շատ կա­նուխ, ա­րե­ւին մէ­ջէն կը քա­լէինք Բան­կալ­թիի շի­տա­կէն։