Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Անցնող մի քանի տասնամեակներուն մարդկութիւնը դիմագրաւեց բազմաթիւ դժուարութիւններ ու աղէտներ, որոնք մեծապէս իրենց բացասական ազդեցութիւնը ունեցան մարդկային մեր կեանքէն ներս.

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Բնաւ մտահոգուա՞ծ էք հայ գիրով, բնաւ հետաքրքրուած էք, որ այսօր քանի՞ հայ կը գործածէ իր սեփական, իր հարազատ գիրը, այն աստուածատուր, կեանքե՜ր արժող՝ սքանչելի այբուբենը։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Սակայն, կայ այս բոլորէն աւելին. կը հաւատանք, որ օրէնք մը, ուսուցում մը շատ աւելիով արժէք ու իմաստ կ՚ունենայ, երբ զայն քարոզողներն ու պարտադրողները առաջին հերթին իրե՛նք յանձն կ՚առնեն ի գործ դնել՝ նախքան բարձրաձայնելն ու գործադրելը.

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Պօղոս առաքեալ կորնթացիներուն գրած իր առաջին նամակին մէջ սիրոյ վրայ խօսելով՝ մեզի կարեւոր դաս մը կու տայ. «Սէրը երկայնամիտ է, քաղցր է. սէրը չի նախանձիր, սէրը չի գոռոզնար, չի հպարտանար, անվայել վարմունք չ՚ունենար, իրենը չի փնտռեր, բարկութեան չի գրգռուիր, չարութիւն չի խորհիր, անիրաւութեան վրայ չի խնդար, հապա ճշմարտութեան խնդակից կ՚ըլլայ…». (Ա ԿՈՐՆԹ. ԺԳ 4-6)։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մենք ազգ մըն ենք, որ ունինք բազմաթիւ մեծութիւններ, որոնք տիրացած են մեր խոր սիրոյն ու յարգանքին, սակայն այդ ակնածանքը կուրութեան չ՚առաջնորդեր մեզ (պէտք չէ առաջնորդէ), որովհետեւ անոնք մտաւորական ո՛ր բարձրութեան վրայ ալ գտնուին, չունին Պապին անսխալականութիւնը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Յաճախ կրկնուած է. մարդ ստեղծուած է իրերօգնութեան կոչումով եւ տարբեր յատկութիւններով։
Բայց ո՞վ այս կոչումին համաձայն կը գործէ։
Հաւանաբար այս հարցը ամենէն դժուար լուծելի հարց մըն է։ Եւ այս հարցը մարդկային խղճի եւ մարդասիրական ըմբռնումի արտայայտութիւն մըն է։ 

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Վերջերս կը նկատեմ, որ մեր ժողովուրդին մէջ իրապէս ալ գոյութիւն ունի «ոչխարի հոգեբանութիւն» ըսուածը, որով պատրաստ ենք մեր համաձայնութիւնը տալ նոյնիսկ այնպիսի գաղափարներու եւ մտածումներու՝ որոնց մասին նուազագոյն իմացութիւնը անգամ չունինք: Այս մէկը ուշադրութիւնս սկսաւ գրաւել աւելիով այն ժամանակ, երբ տեսայ համացանցի մէջ մեր ժողովուրդի զաւակներուն արձագանգը որոշ արտայայտութիւններու նկատմամբ. օրինակ՝ Հայաստանի Հանրապետութեան վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի Նոր տարուան ուղերձի ուղիղ եթերը կը նայիմ. տակաւին վարչապետը հազիւ ողջոյն ըսած արդէն մի քանի անձեր իրենց համաձայնութիւնը կը յայտնեն անոր ըսածներուն՝ այն պարագային, երբ տակաւին վարչապետը բացի ողջոյնէն բան ըսած չունի:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Տաղաւար տօներու կը յաջորդեն մեռելոց ոգեկոչումը։ Անշուշտ այս բնական է, քանի որ տաղաւարի ուրախութեան պէտք է մասնակցնել, քանի որ անոնք ալ՝ հանգուցեալները կ՚ապրին հոգիով եւ եթէ ոչ մարմնապէս, բայց հոգեպէս միշտ ներկայ են մեր մէջ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Յիսուս Քրիստոսի Ս. Ծննդեան կապակցութեամբ Նոր կտակարանի մէջ հետեւեալը կը կարդանք. «Եւ ի ծնանելն Յիսուսի ի Բեթղեհէմ Հրէաստանի յաւուրս Հերովդի արքայի, ահա մոգք յարեւելից եկին յԵրուսաղէմ».

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Իւրաքանչիւր մեծ ձեռքբերում սկիզբ կ՚առնէ երազով մը, որ մարդու հոգիին մէջ ոգեշնչումի աղբիւր դառնալով անձը կը մղէ դէպի աւելի պայծառ ապագայ: Այդ երազները հետապնդելն է, որ երազը կը փոխէ նպատակի եւ ապա նպատակը իրականութեան: