Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ազատութիւնը մարդս կ՚ընէ «բարոյական անձ»։ Մարդը երբ կը գործէ ինքնակամ եւ քմայական կերպով, ան, այսպէս ըսելու համար, տէրն է իր արարքներուն։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ձեր կարծիքով 150 տարուան ընթացքին հայ ժողովուրդը քանի՞ հայկական թերթեր ունեցած կրնայ ըլլալ։ Այս հարցումին պատասխանը գտնելու լաւագոյն ձեւը գուցէ Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային գրադարանի արխիւները ուսումնասիրելն է (թէեւ վստահ ենք, որ կրնան գոյութիւն ունեցած ըլլալ բազմաթիւ այլ թերթեր եւս, որոնք տարբեր պատճառներով հասած չեն այս օրերուն):

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մեղքերուն խոստովանութիւնը՝ որ կը նշանակէ յանցանքը ընդունիլ, նոյնիսկ լոկ մարդկային տեսանկիւնէն մարդը կը ձերբազատէ՝ դիւրացնելով ուրիշներուն հետ իր հաշտութիւնը։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Պատկերացուցէք անձ մը, որուն դէմքը գրեթէ ծանօ՛թ է բոլորին, սակայն ոչ ոք գիտէ անոր ո՛վ ըլլալը։ Անոր նկարը Պրազիլէն՝ Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ, Ֆրանսայէն՝ Իտալիա կը տարածուի, սակայն անոր իսկական ինքնութիւնը կը շարունակէ մնալ անյայտ:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Գարեգին Պատրիարք Խաչատուրեան ըսած է, թէ ժպիտը, մաքուր սրտի մը եւ հանգիստ խղճի մը արտայայտութիւնն է։ Ուրեմն, մարդուս կարելի չափով ժպտերես ըլլալը կարեւոր է, քանի որ ժպիտը մարդուս տրամադրութիւնը միշտ բա՛րձր կը բռնէ եւ բարձր տրամադրութեան միջավայր մը կը ստեղծէ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Կար ժամանակ, որ ժողովուրդը ինք կ՚ընտրէր ու կը «ստեղծէր» իր գրողը, բանաստեղծը, քննադատը, վիպասանն ու յօդուածագիրը եւ այդ մէկը սեփական որոշում ըլլալէ անդին հասարակաց կարծիքին վրայ հիմնուած իրողութիւն մըն էր։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Կա՞յ արդեօք մէկը, որ կեանքին ընթացքին վիշտի զգացումը զգացած չըլլայ։ Թեթեւ կամ ծանր, տանելի կամ անտանելի՝ ամէնքս ալ ապրած ենք վշտալի շրջաններ՝ երկար կամ կարճ ժամանակ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Պատմաբաններ թող նստին ու շարունակեն ուսումնասիրել Վասակի դաւաճան ըլլալ-չըլլալու իրողութիւնը։ Ուզեն նզովեն, ուզեն սրբացնեն. այդ մէկը հայ ժողովուրդի պատմութեան մէջ բան մը պիտի չփոխէ, որովհետեւ հայ ժողովուրդը Վասակը շուքի տակ ձգող դաւաճաններ շա՜տ ունեցաւ, ունի՛ եւ կը շարունակէ ունենալ. անձեր՝ որոնք կեանքի ամենէն դժուար պայմաններուն մէջ նոյնիսկ պատրաստ են անիրաւութիւն գործել՝ հեղձամահ ընելով ամէ՛ն տեսակ խղճմտանք ու գութ:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդոց իրարմէ կախումը հետզհետէ կը սաստկանայ։ Ան տակաւ առ տակաւ կ՚ընդարձակուի համայն աշխարհի տարածքով։ Մարդկային ընտանիքին միասնականութիւնը, իրարու համախմբելով բնական հաւասար արժանապատուութիւն վայելող արարածները, յառաջ կը բերէ «ընդհանրական հասարակաց բարիք» մը։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր թուականէն տասնամեակներ առաջ քանի մը հայ երիտասարդներ հաւաքուելով կ՚որոշեն բառախաղ խաղալ։ Խաղի կանոնը հետեւեալն էր. խաղակիցներէն մին կ՚ընտրէր բառ մը եւ այդ բառին մէջ եղած տառերով խաղակիցներ բառեր ու գոյականներ պարտէին գտնել եւ կը շահէր ան, որ ամենէն շատ բառը կը գտնէր: