Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Կահ-կարասի ծախող խանութի մը ցուցափեղկին վրայ կը տեսնուէր հետեւեալ հետաքրքրական եւ սակայն գունաթափ ծանուցումը. «Վաղը խանութին ապրանքները ձրի պիտի բաշխենք»։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Կրնանք անկեղծօրէն ըսել, որ Հայաստանի թէ՛ ներկայ եւ թէ անցեալ իշխանութիւնները յաջող դիւանագէտներ էին. դիւանագէտ ո՛չ թէ որովհետեւ երկիրը դիւանագիտական գետնի վրայ յառաջ տարին, այլ դիւանագէտ՝ որովհետեւ ունէին դիւանագէտ ըլլալու ամենէն կարեւոր յատկութիւնները՝ կեղծիքն ու սուտը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ինչպէ՞ս կարելի է անխռով՝ խաղաղ սիրտ մը ունենալ։
«Ապա Յիսուս ըսաւ իր աշակերտներուն.- Թող չխռովին ձեր սիրտերը։ Հաւատացէ՛ք Աստուծոյ, հաւատացէ՛ք նաեւ ինծի։ 

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Հայ ազգի խնդիրները լուծել փորձողները պարզապէս «դերասան»ներ են, որոնք ի ցոյց մարդկանց կը փորձեն որպէս «բան մը ընող» մը երեւիլ. զանոնք դերասան կը կոչենք, որովհետեւ անոնք եւս լաւապէս ունին այն գիտակցութիւնը, որ այդ փնտռուած լուծումը երկինքէն տեղացող մանանայ մը չէ եւ այդ լուծումը ձեռք բերելու համար մոգական հմտութիւններու կարիքը չկա՛յ.

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ներանձնական հաւատքի հաշուեկշիռը պայմա՛ն է վերանորոգուելու հոգեւոր կեանքի մէջ։ Այս իմաստով, ահաւասիկ, անձնական հաւատաքննութիւնը նախապայմա՛նն է վերանորոգեալ հոգեւոր կեանքի, քանի որ հաւատքը հիմը կը կազմէ քրիստոսանուէր կեանքի շէնքին։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Փրկութեան լուծումը հետեւեալն է. պէտք է նորէն աքսորուինք. այն ազգը՝ որ ունի ծարաւ, թող պահ մը որպէս խնդրանք աքսորէ հայութիւնը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Արարչագործութիւնը ունի իր իւրայատուկ լաւութիւնը եւ կատարելութիւնը, բայց ան Արարչին ձեռքերէն չելաւ բոլորովին աւարտած։ Այս կը նշանակէ, որ տակաւին տիեզերքը եւ, անշուշտ, մարդկութիւնը կը շարունակէ բարեփոխուիլ եւ ուրեմն արարչագործը ընթացքի մէջ է։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մահը մեզի համար կը շարունակէ մնալ խորհրդաւոր ու անծանօթ զգացողութիւն մը, որուն համար բարոյականութեան առաջին փիլիսոփան՝ Սոկրատես իր գաղափարախօսութեան մէջ կ՚ըսէր. «Ո՛չ ոք գիտէ մահուան ժամը։ Իմաստուն է ան՝ որ խաղաղ սիրտով կը դիմաւորէ զայն». սակայն, այդ ժամի անգիտութիւնն է որ իր մէջ կը թաղէ շատ մը խօսքեր, շատ մը զգացումներ՝ որոնք կը մնան թաղուած ժամանակի անհրապոյր շիրիմին մէջ:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Եկէք ինծի բոլոր յոգնած եւ բեռնաւորուածներ, եւ ես ձեզ պիտի հանգչեցնեմ». (ՄԱՏԹ. ԺԱ 28)։
Ո՞վ կրնայ տալ մէկուն սրտի խաղաղութիւն, մտքի հանդարտութիւն, յաւիտենական ապահովութիւն, բայց եւ միայն Յիսուս։ 

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր թուականէն 94 տարիներ առաջ Պոլսոյ մէջ հրատարակուած «Արեւելք» թերթը իր ուրբաթ, 13 նոյեմբեր 1931-ի թիւին խմբագրականին մէջ կը գրէր հետեւեալ դժբախտ տողը. «Նոր սերունդը ցաւալի է ըսել, որ բաւարար ծանօթութիւններ չունի անցեալի մասին.