Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Յաճախ վհատած, անյոյս մօտեցում մը կ՚ունենանք հայ լեզուի ներկայ վիճակին եւ մանաւանդ անոր ապագային, լաւապէս գիտակցելով որ ժամանակը աւելիով պիտի բորբոքէ նահանջի երթը՝ որուն ակամայ ականատեսներէն ենք բոլորս. սակայն պահ մը թշուառ այդ վիճակէն դուրս կու գանք, տեսնելով երիտասարդներ ու երիտասարդուհիներ, որոնք որպէս մէյ մէկ փարոս, կու գան լուսաւորելու խաւարը, միւս հասութաբեր բոլոր ճիւղերը մէկդի դրած իրենց անձերը հայագիտութեան նուիրելով. թէեւ թիւով քիչ են անոնք, սակայն յոյսի փարոս մըն են. առաքեալներ՝ որոնք կու գան յանձն առնել հայոց լեզուի պահպանումը՝ հակառակ ժամանակի ամէն տեսակ դժուարութիւններուն:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Զարմանահրաշ գիւտերու եւ ճարտարարուեստագիտական եւ հնարագիտութեան ներկայ դարուն՝ ոեւէ խոհուն մարդ, որ ներքնահայեաց կ՚ըլլայ եւ կ՚իջնէ, կը թափանցէ իր հոգւոյն խորքը, հաստատապէս կը համոզուի, թէ ո՛չ սաւառնակը, ո՛չ համացանցը, ո՛չ հեռուստացոյցը եւ ոչ ալ որեւէ մեքենական հնարք՝ որքան ալ հրաշակերտ թուին, կրնան գոհացում տալ մարդուս հոգեկան տենչանքներուն, խորին պահանջներուն։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մարդկային միտքը մշտապէս համեմատական մը կը կատարէ հինին եւ նորին միջեւ եւ այդ համեմատականով կ՚արտացոլայ ժամանակի փոփոխութիւնը, ինչ որ կ՚օգնէ աւելիով հասկնալ մեր ունեցած ճանապարհորդութիւնը: Հինի եւ նորի համեմատականը հաշուեյարդար մըն է տեսնելու համար, թէ ո՞ւր էինք, ո՞ւր ենք եւ ո՞ւր պիտի հասնինք:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Կեանքի ընդհանուր փորձառութիւնը մեզի ցոյց կու տայ, թէ՝ կորսուած որեւէ բան աւելի մեծ արժէք կը ստանայ մարդուս համար, քան այն ինչ որ արդէն կայ եւ ներկայ է։ Եւ ահաւասիկ, Յիսուսի «Կորսուած ոչխարին առակը» այս ճշմարտութիւնը անգամ մը եւս մեր ուշադրութեան կը յանձնէ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մարդիկ ի սկզբանէ՞ դերասան կը ծնին, թէ ոչ ժամանակի ընթացքին դերասան կը դառնան... իսկ եթէ ի ծնէ չէ, մենք ի՞նչ գործ ունինք համաշխարհային այս բեմին վրայ՝ որ կեանք կը կոչուի. ո՞վ տուած է այս դերերը եւ պարտադրած, որ մեր ինքնութիւնը քօղարկենք այս դիմակներուն տակ. թատերագի՞րն է դերասանը դժբախտացնողը. դե՞րն է դժբախտ, թէ դերասանը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Շէյքսփիրի «Համլէթ»ին նախատիպը՝ «Ամէթ» անունով սկանտինաւեան առասպելի մը հերոսն է, զոր գրի առած է դանիացի Սաքսոն Կրամադիգոս 12-րդ դարուն։ Այս առասպելը ֆրանսերէնի վերածուած է պատմագիր Պելփորենի կողմէ. իսկ William Shakespeare-ի (1564-1616թթ.) մոգական գրչին տակ, շունչ եւ կենդանութիւն ստացած է ան։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մարմնավաճառութիւնն ու պոռնկութիւնը բարոյակա՞ն հարց է՝ թէ ընկերային, տակաւին յստակ չէ. սակայն պատահականութիւն մը չէ, որ նիւթապէս աղքատ երկիրներու մէջ անոնց գոյութիւնը աւելի կը տեսնենք։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդկային կեանքի մէջ սխալներ, վրիպումներ եւ յանցանքներ անխուսափելի են։ Բայց կան այնպիսի սխալներ, այնպիսի յանցանքներ՝ որոնք կրնան փոխել ամբողջ կեանքին ընթացքը, ո՛չ միայն յանցաւորին, այլ նաեւ՝ ընտանիքի մը եւ կամ ժողովուրդի մը ամբողջ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Չնայած Կոմիտասը մեծարելու մեր ազգային ջանքերուն, պէտք է առերեսուինք այն դառն ճշմարտութեան հետ, որ մեծ վարդապետին անունով փողոցներ, երաժշտանոցներ, դպրոցներ ու հրապարակներ կառուցելը երբեք պիտի չկրնայ ամոքել այն ցաւերն ու տառապանքները, որոնք ան ունեցած է իր կենդանութեան ժամանակ։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Ով Իսրայէլ, մտիկ ըրէ. մեր Տէր Աստուածը մի միայն մէկ Տէր է։ Քու Տէր Աստուածդ բոլոր սրտովդ, բոլոր հոգիովդ եւ բոլոր զօրութիւնովդ սիրէ եւ այս խօսքերը որոնք ես այսօր քեզի պատուիրեցի, քու սրտիդ մէջ թող ըլլան ու զանոնք քու որդիներուդ կրկին անգամ սորվեցուր։