Հոգե-մտաւոր

Մ. ԹԱՂԻԱԴԵԱՆ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր թուականէն աւելի քան 200 տարիներ առաջ Էջմիածինի Ժառանգաւորաց դպրոցէն աշակերտ մը գիշերով Երեւան կը փախչի. պատանին կը գտնուի եւ կը վերադարձուի վանք, ուր իր արարքին համար պատիժի կ՚արժանանայ:

ԻՐԱՒՈՒՆՔ ԵՒ ԻՐԱՒԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Իրաւունք» բառը՝ լատինական «Jus», շատ նշանակութիւններ ունի, անոնց մէջ առաջնակարգն է եւ գլխաւորը, այն որ կը պատկանի մէկուն՝ անհատին, իրաւաբանական անձին, հասարակութեան, քաղաքին, եւ այլն։ Այս է «իրաւունք»ին նիւթական ըմբռնումը։

ԲՈՂՈՔ. ՍՏԵՂԾԵԼ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԴԺՈԽՔ ՄԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Պատմութեան ընթացքին մարդկութիւնը մի՛շտ ալ չար եղած է, սակայն ի տարբերութիւն մեր օրերուն, չարութեան կողքին գոյութիւն ունեցած է բարոյական սկզբունքներ եւ գուցէ այդ սկզբունքներուն վրայ հիմնուելով է որ Յիսուս Քրիստոս կ՚ըսէ. «Ձեզմէ ո՛վ անմեղ է՝ առաջին քարը թող նետէ». տարօրինակ ձեւով ո՛չ ոք յանձն կ՚առնէ քար նետել:

ՍԵՌԻ ՏԱՐԲԵՐՈՒԹԻՒՆ՝ ԱՄՈՒՍՆՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Աներկբայելի, անուրանալի ճշմարտութի՛ւն է, որ ամուսնութիւնը կարելի է կայանալ միա՛յն երկու տարբեր, այսինքն՝ արական եւ իգական սեռի մէջ՝ այր մարդու եւ կին մարդու մէջ, քանի որ ամուսնութեան գլխաւոր խորհուրդն է սերունդի շարունակականութիւնը ապահովել:

ԶԱՐԿԵԱՐ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Կան անուններ, որոնք ողջ հայ ազգի պատմութեան ընթացքին պիտի յիշուին. գրեթէ ամէ՛ն սերունդ պիտի խօսի ու անմահ պահէ անոնց յիշատակը, սակայն անդին շատ մը ուրիշներ դաւաճան ճակատագիրի զոհը դառնալով պիտի մոռցուին. օրինակի համար, յառաջիկայ մի քանի տասնեակ սերունդները պիտի շարունակեն յիշել Կոմիտասը, Վահրամ Փափազեանը, Արամ Խաչատուրեանը, Իսահակեանն ու Ահարոնեանը եւ ուրիշներ, սակայն շատ ուրիշներ պիտի տրուին մոռացութեան:

ՃՇՄԱՐԻՏԸ, ԲԱՐԻՆ ԵՒ ԳԵՂԵՑԻԿԸ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Jean-Jacques Rousseau (1712-1778 թթ.) իր «Discours sur les sciences et les arts»ին մէջ սապէս կ՚ըսէ. «Ճշմարտութեան, բարիին եւ գեղեցիկին ի՛նչ նշանակութիւն ունենալը ոչ մէկս գիտենք։ Ո՛չ սոփեստներ, ո՛չ բանաստեղծներ, ո՛չ հռետորներ, ո՛չ արուեստագէտներ եւ ոչ ալ ես։

ԿԵՑՑԷ՜ ԱԶԳԱՅԻՆ ՔՈՒՆԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ամէն մարդ իր բողոքը բարձրացնելու տարբեր ձեւերը ունի. մին կը դիմէ քննադատութեան, ուրիշ մը երգիծանքի. մին տրամաբանութեամբ իր «դատ»ը պաշտպանել կը փորձէ, իսկ ուրիշ մը փողոցային կռիւով. գտնուած են սակայն ուրիշներ, որոնք հաւատացած են, որ բողոք մը բարձրացնելու եւ կարծիք մը տարածելու լաւագոյն ձեւը գիր-գրականութիւնն է, որ հակառակ հրապարակախօսութեան ունի աւելի երկար ապրելու յատկութիւն՝ մանաւանդ եթէ գրի առնուած ըլլայ սրամիտ լեզուով մը:

ԱՅՆ Ի՛ՆՉ ՈՐ ԳԻՏԵՆՔ ԿԱՄ ՉԵՆՔ ԳԻՏԵՐ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Միակ գիտցածս ո՛չինչ գիտնալս է»։ Բոլորիս ծանօթ է Սոկրատէսի այս խօսքը։ Արդարեւ, այս խօսքերը յայտնի համեստութեան մը արտայայտութիւնը չէ՛, այլ՝ ճշմարտութեան դրսեւորո՛ւմը։

Էջեր