Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Յաջողութիւնը արտաքինէն աւելի ներքին բան մըն է. մարդ նախ պէտք է ինքն իր անձին հետ հաշտ ու խաղաղ պայմաններ ստեղծէ, որպէսզի յաջողի յստակ տեսնել իր դէմը. հետեւաբար, յաջողութեան գաղտնիքներէն մէկը ներքին պատրաստուածութիւնն է. օրինակի համար, մեր օրերուն կը տեսնենք, թէ երիտասարդներ իրենց զիրենք «յաջող» կամ «անյաջող» նկատելու համար իրենց ստացած աշխատավարձերը որպէս չափանիշ կ՚ընդունին. հաւատացէ՛ք, որ 200 ստացողը 100 ստացողէն աւելի յաջող անձ մը չէ, որովհետեւ աշխատանքի մէջ կարեւոր է կեդրոնացումը եւ հաստատակամութիւնը. օրինակի համար, 200 ստացողը կրնայ անտարբեր վերաբերմունք մը ունենալ աշխատանքի նկատմամբ, սակայն 100 ստացողը բողոքելու փոխարէն կրնայ սորվիլ կեդրոնացումը տալ գործին, սորվիլ ու շատ աւելի յառաջանալ՝ քան երկրորդը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Սուրբ Գիրքի մէջ իբրեւ նշանակութիւն եւ այլաբանութիւն գործածուած բառեր կը ներկայացնենք ստորեւ, որոնք պիտի նպաստեն Սուրբ Գիրքի ընթերցումի դիւրութեամբ մեկնաբանութեան։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Կը կարծեմ «յաջողակ» ըլլալու ցանկութիւնը մարդուն մէջ բնածին երեւոյթ մըն է (անշուշտ իւրաքանչիւրին համար յաջողակ ըլլալու սահմանումը տարբեր է). բոլորը կ՚ուզեն յաջողիլ, սակայն բոլորը չե՛ն գիտեր անոր գաղտնիքները. տակաւին ուրիշներ կը կարծեն, որ յաջողելու մեծագոյն գաղտնիքը դրամն է՝ նկատի ունենալով, որ ժողովուրդը կ՚ըսէ «դրամը դրա՛մ կը բերէ» եւ մեր օրերուն դրամ ունենալը յաջողած ըլլալու չափանիշներէն մէկն է:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Սովորութիւն է եղած ըսել. «ժամանակը փոխուած է…»։ Բայց իրականին՝ փոխուածը ժամանա՞կն է, թէ մա՛րդը։ Սա իրականութիւն է՝ թէ փոխուած է շատ բան, ժամանակ, մարդ, սովորութիւն եւ կեա՛նք։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մարդասիրութիւնը մարդկային արժէքներու մեծագոյնն է. մեծագոյնը՝ որովհետեւ գերազանցելով նիւթականը կը մարմնաւորէ անձի նկարագիրը՝ հիմնուած կարեկցանքի եւ բարոյական մեծ արժէքներու վրայ: Եթէ լաւապէս ուսումնասիրենք բոլոր կրօնները, անկասկած այդտեղ պիտի գտնենք գթութեան եւ մարդասիրութեան վարդապետութիւնը, հիմք ունենալով մարդկային բարութեան սկզբունքները։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ֆրանսացիներ գթասիրտ արդար անձը կը պատկերացնեն սա խօսքով. «Թաւիշ ձեռնոցի մէջ երկաթեայ ձեռք»։ Արդարեւ, մարդ արարածին համար, ընդհանրապէս դժուար կը թուի հաշտեցնել գութը եւ արդարութիւնը՝ կարծելով, որ իրար կը հակասեն այս արժէքները։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մինչեւ մօտիկ անցեալ, բանաստեղծին ու մտաւորական գրողին չափ արժէք ունէր նաեւ ուսուցիչը, որովհետեւ այնպէս ինչպէս մտաւորականը հասարակութեան, նոյնպէս ալ ուսուցիչը ապագայ սերունդի միտքը կը լուսաւորէ, ուսուցիչն ու մտաւորականը զիրար կ՚ամբողջացնեն, որովհետեւ մին կրնայ գրել, սակայն չուսուցանել, իսկ երկրորդը ուսուցանել՝ սակայն չգրել. իսկ եթէ երկուքը միատեղ ընելու Աստուածային շնորհը ունենային (ինչպէս ունէին մեր անցեալի բազմաթիւ գրող-ուսուցիչներ՝ ինչպէս օրինակ Ղազարոս Աղայեան, Տիրան Չրաքեան, Սիպիլ եւ ուրիշներ) ծնունդ կու տային նախանձելի սերունդի մը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մեծն Աղեքսանդր տիրացաւ այն երկրին՝ որ կը գտնուի Արեւելքէն՝ ընդմէջ Միջերկրականի, Սեւ ծովու եւ Սահարայի, Ինդոսի, այսինքն՝ Եւրոպայէն Հնդկաստանի ճամբուն վրայ։ Իրմէ ետք, Հռոմէական կայսրութիւնը հազուադէպօրէն այդ ուղղութեամբ հասաւ Տիգրիս՝ որով Պարսկաստան կրցաւ դարձեալ բարձրացում մը ունենալ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ամէն գիրք բռնող ընթերցող չէ եւ ամէն ընթերցող «մտաւորական» չէ. վերջերս հասայ այս եզրակացութեան, երբ տեսայ, թէ ինչպէս մարդիկ «ցուցադրութեան» սիրոյն գիրքը գերի կը դարձնեն իրենց սեփական փառասիրութեան, ունենալով այն համոզումը, որ գիրքը շրջապատին վրայ պիտի ձգէ իրենց զարգացած ու բարձր դասակարգի մարդ «ըլլալու» ձախող համոզումը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Կը պատմուի, թէ Հռոմէական կայսրութիւնը քրիստոնէութիւնը ընդունելէ ետք, հարիւր տարի անցնելէ ետք իսկ տակաւին կը շարունակէին, կը շարունակէին աւելի եւս խանդավառ կերպով տխրահռչակ գազանաբարոյ ցոյցերը՝ մեծ կրկէսին մէջ։