Հոգե-մտաւոր

ՄԵՆՔ ԵՒ ԵՒՐՈՊԱԿԱՆ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Եւրոպայի եւ այլ զարգացած երկիրներու հանդէպ մարդոց հետաքրքրութիւնը վերջին տարիներուն յատուկ երեւոյթ մը չէ. մեր թուականէն աւելի քան 150 տարիներ առաջ եւս մարդիկ նախանձով կը նայէին Եւրոպային եւ կը փորձէին կրկնօրինակել. սակայն Հայրիկ այդ մէկը վտանգաւոր կը նկատէր, որովհետեւ մարդիկ կը փորձէին արտաքնապէս նմանիլ եւրոպացիներուն, սակայն մտապէս կը շարունակէին մնալ նոյնը, հետեւաբար Հայրիկ իր ժողովուրդին կը փորձէ համոզել, որ արտաքնապէս փոխուիլ ու ներքնապէս նոյնը մնալը վնասէ բացի ուրիշ բան մը չի կրնար բերել իր հետ, հետեւաբար արտաքին փոփոխութեանց հետ միասին անհրաժեշտ է նաեւ կրթութիւնը՝ կարենալ քայլ պահելու համար աշխարհի ժամանակակից քաղաքակրթութեան հետ. «յայնժամ միայն կարող են իսկապէս նմանիլ Եւրոպիոյ կրթեալ եւ ժրագլուխ» ժողովուրդին կ՚ըսէ Հայրիկ:

ՃՇՄԱՐՏՈՒԹԻ՛ՒՆ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ճշմարտութիւնը կայունութիւն է, ամրութիւն, յստակութիւն եւ բացարձակութի՛ւն։ Եւ ճշմարտութիւնը իր այս հանգամանքներով վստահութեան ամուր պատսպարա՛նն է։ Ճշմարտութիւնը՝ անվիճելի իրականութիւնն է։

ԿԻՆ, ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹԻՒՆ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Հայրիկ ընդհանուր ձեւով խօսելով այր եւ կնոջ, զաւակներուն եւ տաներէց քահանային պարտաւորութիւններուն մասին, այժմ կու գայ աւելի մանրամասն խօսելու իւրաքանչիւրին իրաւունքներուն ու սահմաններուն մասին եւ հետեւաբար իր 17-րդ գլուխը կը կոչէ «Ընտանեկան պատկառանք եւ ազատութիւն». Հայրիկ պատկառանքն ու ազատութիւնը մարդուն տրուած «օժիտներ» կը նկատէ:

ԵԶՆԻԿ ԵՒ ՊՂԱՏՈՆ…

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ստորեւ հատուածներ կը ներկայացնենք Եզնիկի «Եղծ Աղանդոց»էն։
Պղատոն, որ հիւլէն եւ իդոսը աստուած կը սեպէ էութեամբ, ցոյց կու տայ, թէ Աստուած կերպարանքի եւ ո՛չ թէ բնութեան արարիչ է։

ՏԱՆԵՐԷՑ ՔԱՀԱՆԱՆ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Խրիմեան Հայրիկ ընտանիքի անդամներէն մէկը կը նկատէ նաեւ քահանան՝ որպէս տան երէց եւ անոր պարտաւորութիւններն ու դերը շեշտելու համար իր 16-րդ գլուխը կը կոչէ «Տան երէց եւ իւր պարտիք», ուր կը խօսի հոգեւոր հովիւին մասին, ըսելով թէ անոնց «միայն յանձնուած է ընտանեկան հոգեւոր պէտքերը հոգալ ու մատակարարել»:

ՄԵԾԱԳՈՅՆ ԿՏԱԿԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Հայրիկ իր «Դրախտի ընտանիք» աշխատութեան 15-րդ գլուխին որպէս խորագիր կ՚ընտրէ «Ընտանեկան կտակ - Յիշատակ»ը. յաճախ կտակ ըսելով մենք կը հասկնանք նիւթական ժառանգութիւնը, որ կը փոխանցուի ողբացեալին յաջորդներուն, սակայն Հայրիկ այստեղ տարբեր կտակի մասին է, որ կը խօսի. Հայրիկի բացատրութեամբ կտակը հետեւեալն է. «Կտակը տիրապէս կը նշանակէ այն սուրբ աւանդ եւ յանձնարարութիւնը, զոր մարդ իւր կենդանութեանը ուրիշ կտակակատար անձի մի կ՚աւանդէ, որ յետ իւր մահուն կատարեն իւր կտակը՝ աննենգ եւ անվրէպ հաւատարմութեամբ»:

ՔՆՆԱԴԱՏԱԿԱՆ ՄԻՏՔ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Իմաստակ, կեղծ իմաստուն եւ սոփեստ մարդիկ, իր գիտութեամբ պարծենկոտ անձեր, ընկերութեան մէջ շատ հաւանութիւն չեն գտներ։ Եթէ աշխարհ իմաստակներով լեցուն ըլլար, մարդկութիւնը ոչ մէկ գիւտ կրնար կատարել։

ՀԱՅՐԻԿՆ ՈՒ ՄԵՐ ՕՐԵՐԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Հայրիկ շատ կարեւոր կը նկատէ զաւակներու դաստիարակութիւնը եւ որպէսզի յստակ ըլլայ, թէ դաստիարակել ըսելով ի՞նչ նկատի ունի, իր զաւակներուն կ՚ուղղէ հետեւեալ խօսքը. «այնպէս օրհնեցէք, որ նոքա երկնից իմաստութիւնը ճանչնան ու բարձր համարին, աշխարհիս, շնչաւոր իմաստութեան վերայ չի պարծենան:

Էջեր