Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր հայկական իրականութեան մէջ բազմաթիւ են այն անհատները, որոնք իրենց անունը ոսկի տառերով գրած են պատմութեան էջերուն մէջ, սակայն ժամանակի ընթացքին:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մերօրեայ աշխարհին մէջ դարձեալ Քարլ Մարքսի խօսքը ճշմարտութի՞ւն կը դառնան... պատմութիւնը դարձեալ ինքզի՞նք կը կրկնէ...
Մեր թուականէն ճի՛շդ 100 տարիներ առաջ՝ 1921-ին Պոլսոյ Սանճագեան տպարանէն լոյս կը տեսնէ բժիշկ Մալաքեանի «Թոքախտը: 

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր թուականէն 63 տարիներ առաջ՝ 1958 թուականին 18 ամեայ երիտասարդներ կը հիմնեն միութիւն մը, որուն հիմնական նպատակը կ՚ըլլայ Մեծ Եղեռնի զոհերու յիշատակումը, անոնց յիշատակին յուշարձանի մը կանգնումը, Արցախի եւ Նախիջեւանի վերադարձումը եւ ամենէ՛ն կարեւորը՝ Հայ լեզուի անաղարտ պահպանումը:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Նկատենք թէ ոչ, արդէն իսկ կամաց-կամաց ուղղակի կամ անուղղակի ձեւով կը փորձեն մեր կեանքէն հեռացնել բոլո՛ր այն արժէքները, որոնք մեզի համար սրբազան ե՛ն եւ եղած են դարեր շարունակ, սակայն այսօր ինչ-ինչ պատճառներով փոփոխութեան կ՚ենթարկուին՝ առանց աղմուկի ու դժգոհութիւններու:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

Պատմաբաններն ու բանասէրները զանազան ձեւերով կը փաստեն, թէ հայերէն լեզուն ամենէն հին լեզուներէն մէկն է՝ հնդեւրոպական ընտանիքին մաս կազմող: Անոնցմէ շատեր նոյնիսկ ուզած են հայերէն լեզուն ընդունիլ որպէս աշխարհի առաջին լեզու՝ խօսուած Ադամի եւ Եւայի կողմէ:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

Շաբաթ մը առաջ՝ շաբաթ, 30 հոկտեմբեր 2021-ին, թատերական գործիչ Գրիշա Մնոյեանի հրաւէրով ներկայ գտնուեցայ Գէորգ Ընծայ Բաբախանեանի բեմադրած «Հեքիաթների աշխարհում» ներկայացման, որու ընթացքին յաջորդաբար ներկայացուեցաւ Յովհաննէս Թումանեանի «Կիկոսի մահը», «Բարեկենդանը» եւ «Սուտասանը», որոնք թէեւ մանկական՝ կը հետաքրքրեն նաեւ մեծահասակները: Թումանեան ունի կախարդանք մը, որ տասնեամեակներ ետք, հակառակ բազմիցս կարդացած ըլլալուդ նո՛յն հաճոյքն ու հետաքրքրութիւնը կ՚առթէ:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

Որոշ ժամանակ կը կարծէի, թէ օտար ամուսնութեան դէմ պայքարելու հիմնական ու կարեւոր պայքարը միայն սփիւռքի մէջ պէտք է տարուի, նկատի ունենալով, որ սփիւռքի մէջ մեր զաւակները աւելի՛ առիթներ ունին սայթաքելու ու խոտորելու: Սակայն ժամանակ մը ետք համոզուեցայ, որ ինչքա՛ն սփիւռքի, նոյնքան ալ հայրենիքէն ներս սպառնացող աղէտ մըն է օտար ամուսնութիւնը:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

-Գնա՛, գլխուդ ճարին նայիր...
Գարնանային հաճելի օր մը, երբ դուրսը ուրախ ու զուարթ են տղաքն ու կիները, հին օրերու հմայքը կորսնցուցած պառաւ մը յուղարկաւորութեան մասնակցողի տարտամ քայլերով կ՚երթար անսալո՛վ մարդոց «գնա՛»ին՝ դարձեալ գլխուն ճարին նայիլ փորձելու:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

Վերջերս բարեկամ մը խօսակցութեան ընթացքին յայտնեց, որ Հայաստանի կրթական համակարգին մէջ կամաց-կամաց կ՚ուզեն աւելցնել սեռային յարաբերութեան մասին դասընթացքներ (Sex Education), որպէսզի հասակ առնող մանուկ-պատանին աւելի տեղեկացուած ու գիտակից մօտեցում ունենայ սեռական կեանքին հանդէպ՝ ճանչնալով իր անձն ու իր մարմնի կազմութիւնը:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

Թէեւ Մարդու Որդին ըսաւ, թէ «Ոչ ոք գիտէ օրը կամ ժամը», սակայն յամառ ու պնդագլուխ մարդ արարածը դարեր շարունակ փնտռեց, կը փնտռէ եւ պիտի շարունակէ փնտռել այդ անյստակ թուականի որոնումը, գտնելով թուականներ, որոնք ամենեւին ալ իրենց սպասումին յագուրդ պիտի չտայ: