ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Կը հաւատա՞ք, որ ամէ՛ն մարդ, որոշ չափով մարգարէ մըն է եւ մարգարէանալու շնորհքը շատ անգամ հիմնուած է տրամաբանութեան հիմերուն վրայ՝ քան Աստուածային պարգեւին: Սակայն բոլորիս մարգարէանալու ձիրքը տարբեր է մէկը՝ միւսէն. մին կրնայ վաղուայ պատահելիքը կռահել ու գուշակել, ուրիշ մը շաբաթ մը ետքը, ամիս մը ետք... իսկ ոմանք ամբողջ դար մը:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մեր թուականէն 70 տարիներ առաջ՝ 1950 թուականին մամուլներ տեղեկութիւն կը փոխանցէին ֆրանսացի գիտնական Անտրէ Թոմասի մասին, որ լծուած էր «յարութիւն պարգեւող մեքենայ»ի մը պատրաստութեան աշխատանքին: Գիտնականը կը պատրաստէր մեքենայ մը, որ սիրտ, թոքեր եւ արիւն ունի, որոնց շնորհիւ իբրեւ թէ կարելի պիտի ըլլայ մեռեալներու արեան շրջանը ապահովել եւ գուցէ՝ վերակենդանացնել մեռեալը:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Յաճախ խօսելով աշխարհայնացման սպառնացող աղէտին մասին կ՚անդրադառնանք պատուին եւ արժանապատուութեան սրբազան արժէքներու կորուստին՝ գուժելով անոնց անհետացող կարեւոր դերը մեր ներկայ սերունդի կեանքէն ներս:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մայր մըն էր. գեղադէմ, նոյնքան եւ աւելի խոցուած մայր մը, որ շինծու ժպիտին տակ կը փորձէր սքօղել զինք տոչորող ցաւն ու կսկիծը: Կենդանի մեռելութիւնը քաշկռտող շինծու ժպիտը կ՚ընդդիմանար լքումի ամօթին եւ այդ կեանքի պատիժը ստուերի մը պէս կը բարդուէր վիշտերուն վրայ:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Հիւսիսային պողոտայ եմ. խճողուած է՝ ինչպէս միշտ:
Լուսաւորութեան մէջ փողոցին անըմբռնելի մթութիւն մը կայ. այն մթութիւններէն՝ որ առանց պատճառի խռովք ու վրդովում կը յառաջացնեն մարդու ներաշխարհէն ներս՝ անծանօթ յոյզով մը խեղդելով արդէն իսկ մռայլ հոգիները:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Վերջերս սկսած եմ համոզուիլ, որ «յառաջդիմութեան» մէջ եղողը միայն աշխարհ մոլորակը չէ: Հաւանաբար ստուարաթիւ ընդվզումէ եւ բողոքէ, բազմաթիւ գանգատի նամակներէ ետք Եդեմական դրախտի վարչութիւնը եւս վճռեց քայլ պահել այդ յառաջդիմութիւններուն:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Ո՞ր ազգն ու պետութիւնը երբեւէ ունեցած չէ ինկածներ, որոնք կեանքի եւ պատուի աւերակութեամբ դուրս կու գան փողոց՝ ցոփութեամբ հրապուրելու այս կամ այն դիւրագրգիռ անցորդը, խարդախ սիրոյ հմայք մը ներշնչելու հիասթափութեամբ:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Յակոբի աղջկան հետ ծանօթացած էի Լիբանանի մէջ կազմակերպուած համագումարի մը ընթացքին. ծանրախոհ, լուրջ ու լուռ էր, սակայն ինչպէ՞ս սկսանք խօսիլ ու ծանօթանալ՝ ես ալ չեմ գիտեր: Ծանօթութիւնը ժամանակի ընթացքին վերածուեցաւ մտերմութեան, որ շատ անգամ աւելի՛ն կ՚արժէ՝ քան արիւնակից ազգականի մը գոյութիւնը:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Ազգովի ճղճիմ, գձուձ ու անիմաստ խնդիրներով բեռնած ենք մեր առօրեան, լուսանցքի վրայ ձգելով առաւել եւս կենսական ու էական խնդիրներ, որոնք մեր գոյութեան հարցականին առջեւ կը շարունակեն մնալ որպէս Դեմոկլեան սուր:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Աւելի քան դար մը առաջ, Գրիգոր Զօհրապ տեսնելով հայորդիներու ընդվզումն ու քրթմնջիւնը Պերլինի Վեհաժողովին կապուած 28 դեկտեմբեր 1878-ին գրած մէկ նամակին մէջ կ՚արձանագրէ. «Ի՜նչ ապերախտ մարդիկ ենք աս Հայերս»:
