Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մա՜հ կնոջ:
Մեր թուականէն 139 տարիներ առաջ այսպէս կը գրէր երիտասարդ յօդուածագիր մը Պոլսոյ մէջ հրատարակուած «Ընտանիք» հանդէսի 15 յունիս 1884 թուականի թիւին մէջ:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մելգոն-Ասատուրի պատրաստած «Երեքդարեան պատմութիւն Ս. Հրեշտակապետ եկեղեցւոյ Պալաթի 1627-1931» գիրքէն կը քաղենք հետեւեալ տեղեկութիւնները.
1832-ին, Պալաթու եւ Ֆէնէրի բարձունքին վրայ գտնուող «Գանլը քիլիսէ» թաղը, Պէզճեան Յարութիւն Ամիրայի ծախքով, յանուն «Ս. Առաքելոց» նոր դպրոց մը կը բացուի, որուն հոգածութիւնը եւ խնամքը կը յանձնուի «Հայ գինեպաններու էսնաֆ»ին։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Վստահաբար բոլորիս ալ ծանօթ է ընդհանրապէս Միջին Արեւելքի եւ մասնաւորաբար Լիբանանի դիմագրաւած դժուարին օրերը, սակայն հակառակ այդ բոլոր դժուարութիւններուն, մեծապէս գնահատելի ու յուսադրիչ էր մի քանի օրեր առաջ տեղի ունեցած Համազգայինի «Գայեանէ» եւ «Քնար» պարախումբի տպաւորիչ ելոյթը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Ինքնախաբէութիւն» տառացիօրէն կը նշանակէ՝ մարդուն ինքն իրեն համոզելը, ինքն իրեն խաբելը՝ պատրանք, որ մոլորութեան մէջ ըլլալ կ՚ենթադրէ՝ հաւատացած ըլլալով, թէ ճշմարիտ ճամբու վրայ է։ Արդարեւ, ինքնախաբէութիւն է՝ անթերի ըլլալ, ամենազօրաւոր կարծել ինքզինք, քանի որ մարդ «կատարեալ» չէ եւ ունի թերութիւններ, տկարութիւններ եւ մէկ խօսքով՝ անկատար էակ մըն է։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Վերջին մի քանի տարիներուն, կամայ թէ ակամայ բոլորս ալ տեսանք, թէ ինչպիսի աւերներ կրնայ գործել տարածուած ախտ մը. այդ ախտը ինչքա՜ն ընտանիքներ թշուառացուց ու դժբախտացուց վերջին մի քանի տարիներուն ընթացքին:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Խաղաղութեան եւ անկեղծ սիրոյ պատկե՛ր մըն է մանուկը։ Մանուկը, կարծես ներշնչող քարոզ մը, շնչող Աւետարան մըն է։ Մանուկը, Աստուծոյ սիրոյն թագաւորութեան պաշտպանեալն է։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր ազգը քանդողները, թէ՛ հայրենիքի եւ թէ՛ սփիւռքի մէջ անտարակոյս կուսակցութիւն ըսուած չարիքն է, որովհետեւ անոնք իրենց գոյութիւնը ազգին բարօրութեան ծառայեցնելու փոխարէն իրենց ուրոյն շահերուն կը ծառայեցնեն:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Paulo Coelho (1947) աշխարհահռչակ վիպագիրը սապէս կ՚ըսէ. «Մէկու մը ընծայուած ամենաթանկագին նուէրը ժամանակն է. այն որ կարելի չէ վերագտնել կամ վերստանալ»։ Արդարեւ, կ՚ըսուի, թէ ժամանակը թանկագին է. քանի որ անիկա վատնել մեծ վնաս կը պատճառէ մարդուս։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

Յաճախ հարց տրուած է, թէ Գրիգոր Զօհրապ իր ժամանակին Օսմանեան պետութեան կողմէ ամենէն շատ ճանչցուած հայ մը ըլլալով, ինչպէ՞ս եղաւ որ չյաջողեցաւ փրկել իր կեանքը. Թալէաթի սեղանակից եղող ու գրեթէ բոլոր մեծաւորներուն յարգանքը վայելող անձ մը, ինչպէ՞ս պատահելիքներուն մասին նախապէս տեղեկանալով իր անձի փրկութիւնը չծրագրեց:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Հանդուրժողութիւնը կ՚ենթադրէ երկայնամտութիւն, ակամայ համակերպում, տոկալու, դիմանալու՝ կրելու հոգեկան ուժ։ Հանդուրժողութիւնը հետեւանք է մտածումի ազատութեան, ուստի ամէն անձ միւսէն տարբեր խորհելու իրաւունք ունի եւ ահաւասիկ, այս կէտին հանդուրժողութիւնը կարեւորութիւն կը ստանայ եւ մարդկային փոխյարաբերութիւններու համար անհրաժեշտ կը դառնայ։