ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Զօրաւորէն աւելի զօրաւորը միշտ կը գտնուի։ Եւ երբ զօրաւորը եւ աւելի զօրաւորը դէմ առ դէմ գան՝ իրաւունքը կը տեղափոխուի։
Մարդկութիւնը միշտ զբաղած է սա հարցով, թէ՝ իրաւունքը զօրաւորի՞նն է, թէ իրաւունքն է զօրաւո՛րը։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Հայկականութիւն ու ազգային արժէքներ հասկացողութիւնը իւրաքանչիւր անձի համար կրնայ ըլլալ տարբեր ու շատ անգամ նոյնիսկ հակասական եւ մեր պատմութեան ընթացքին բազմիցս տեսած ու լսած ենք գոյութիւն ունեցող այդ իրերամերժ համոզումները:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Ոչ միայն յատուկ ցեղի, ազգի, պետութեան, այլ ընդհանուր մարդկութեան աճումը, բարոյականութիւնը, մտաւոր զարգացումը, բարօրութիւնը, մէկ խօսքով՝ նոյնիսկ գոյութիւնը եւ յարատեւութիւնը, սերտ կապակցութիւն ունեցած է միշտ ընտանեկան կեանքի հետ՝ որուն գլխաւոր եւ էական շաղկապը եւ հիմը ամուսնութի՛ւնն է։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Երգիչը երգիչ դարձնողը իր հանդիսատեսն է, նկարիչը նկարիչ ընողը՝ արուեստասէրը, իսկ գրողը գրող դարձնողը անկասկած ընթերցողը, այլապէս անոնք կը նմանին այն ոսկիի գանձին, որ դարեր շարունակ կը շարունակուի անյայտ վայրի մը մէջ թաղուած մնալ:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Գոյաբանութիւնը՝ «ontologie», գոյութեան էութիւնը ուսումնասիրող գիտութեան բաժի՛նն է։ Արդարեւ, լուսամիտ, լայնախոհ եւ յառաջադէմ վիճակի վերածող եւ բոլոր գիտութիւններու առաջնորդող գիտութիւնը «métaphysique»՝ բնազանցութի՛ւնն է։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Կ՚ուզեմ որպէս հանդիսատես հեռուէն դիտել ընդհանրապէս բոլոր աշխարհին եւ մասնաւորաբար Հայաստանի մէջ տեղի ունեցած քաոսը, ուր «շունը տիրոջ չի՛ ճանչնար». ընդհանուր անհասկնալի վիճակ մը պարզապէս թէ՛ ազգային, թէ՛ քաղաքական եւ թէ հոգեւոր գետնի վրայ. մէկ կողմէն ականատես կ՚ըլլանք, թէ ինչպէս մեր յաղթուած քաղաքական գործիչներն ու ղեկավարները իրենց մահամերձ ու խայտառակ վիճակը ծածկելով կը փորձեն ներկայացնել «յաղթական» իշխանութիւն մը, անտես առնելով թշուառութեան մէջ գտնուող բազմաթիւ գաղթականները. միւս կողմէ կը տեսնենք, թէ հոծ բազմութիւն մը, Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ գլխաւորութեամբ կը պայքարի ու կ՚ընդդիմանայ ներկայ իշխանութիւններուն, հակառակ Աստուածաշնչական այն խօսքին, որուն համաձայն «որ հակառակ կայ իշխանութեանն, Աստուծոյ հրամանին հակառակ կայ» (Հռ 13.2):
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Յիշելու եւ մոռնալու մասին խորհրդածելէ առաջ, ըսենք որ յիշելը՝ մոռցած ըլլալը կերպով մը խոստովանիլ կը նշանակէ։ Շատ հասկնալի է, որ մոռցուածը կը յիշուի, եւ այն՝ որ չէ մոռցուած յիշել անիմաստ է։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Կ՚ուզեմ ամենայն գարշանքով ու նողկանքով ԹՔԵԼ Հայաստանի Հանրապետութեան Մարդու իրաւունքներու պաշտպանութեան, ինչպէս նաեւ բոլոր անոնց երեսին՝ որոնք «մարդու իրաւունքներ» պաշտպանել կեղծել կը փորձեն ու այդ արդարութիւնը միայն իրենց գրպանները մուտք գործած գումարի քանակով կը չափեն. թքել բոլո՛ր անոնց վրայ, որոնք «Արդարութեան» անուան տակ իրենց անարդարութիւններուն համար կը վարձատրուին:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Կեանքը պայքա՛ր է», կ՚ըսուի, իրա՛ւ է, բայց մարդիկ ասիկա սխալ կը հասկնան, կը չափազանցեն խօսքին մեկնաբանութիւնը եւ կը սկսին պայքարիլ իրարու հետ եւ կը կռուին։ Կռիւը մարդկութեան սովորական ապրելակերպը եւ ընթացքը դարձած է։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Ահաւասիկ այսպիսով վերջ կը գտնէ Խրիմեան Հայրիկի «Դրախտի ընտանիք» աշխատութիւնը, որ աւելի քան 150 տարուան հնութիւն ունենալով հանդերձ կը շարունակէ մարմնաւորել տիպար հայ ընտանիքը, հայ հայրն ու մայրը, հայ հաւատացեալը, ինչպէս նաեւ հասուն ու հայասէր հայ երիտասարդը. աւելի քան երբեք վստահ ենք, որ այս աշխատութիւնը, ինչպէս նաեւ Խրիմեան Հայրիկի անունը պիտի շարունակէ ապրիլ դարեր շարունակ. ցաւ ի սիրտ, մեր նոր սերունդը չի՛ գիտեր, թէ իրականութեան մէջ ո՛վ է Խրիմեան Հայրիկ. որպէս մեծութիւն գիտեն անոր անունը, աղօտ ձեւով գիտեն շերեփի մը պատմութիւնը եւ վերջ:
