Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Յաճախ հարց կը տրուի, թէ ի՞նչ ձեւերով կարելի է լուծել մեր հայկական գաղութներուն մէջ եղող հարցերը եւ ի պատասխան այս հարցին յառաջ կը քաշուին շատ մը առաջարկներ ու կարծիքներ, որոնք շատ անգամ իրապաշտ ըլլալէ աւելի վերացական գաղափարներ կ՚ըլլան լոկ. կարելի է բազմաթիւ լուծումներ թուել, սակայն այդ բոլորէն առաջ ու վեր կայ այլ դարման մը, որ աւելի բարձր ու կարեւոր է՝ քան միւս բոլոր լուծումներն ու առաջարկները. այդ լուծումը ախտի մը վերացումն է, որ անբուժելի հիւանդութեան մը գոյութիւն է գրեթէ մեր բոլոր գաղութներէն ներս. այդ ախտը ուրիշ բան չէ, եթէ ոչ աթոռապաշտութիւնը, որ փոխան միջոցի նպատակ որպէս կ՚ընկալուի շարք մը «ղեկավար» ըլլալու տենչը ունեցող կուսակցականներու եւ անհատներու համար:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Բարի»ին կողմէ բարիքով ստեղծուած այս աշխարհի վրայ յաճախ դէմ յանդիման կու գանք «չար»ին եւ «չարիք»ին հետ։ Մարդկային միտքը, ուզէ չուզէ, կը զբաղի այս հարցով. քանի որ այս աշխարհը բարի նպատակով ստեղծուած է, ապա ուրեմն ինչո՞ւ համար չարը եւ չարիքը գոյութիւն ունին։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մարդկային գոյապայքարին մէջ մարդ «որսալու» լաւագոյն առիթը դժուարութիւն ու թշուառութիւնն է. աշխարհի մեծագոյն կազմակերպութիւնները այդ մէկը լաւապէս գիտեն եւ երբեք առիթ բաց չեն ձգեր յայտնուելու այդտեղ՝ ուր ծնունդ կ՚առնէ դժուարութիւնն ու թշուառութիւնը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Բարին կամենալ եւ ոչ թէ չարը՝ մարդասէր բնութեան բարերարութիւնն է։ Արդարեւ, բարիին եւ մարդասիրութեան նախատիպարն է Աստուած, եւ թէ՝ Աստուած բարի կամեցող է. «Քանզի զիս ղրկողին կամքը այս է, որ այն ամէնը որ կը տեսնեն Որդին եւ կը հաւատան անոր, յաւիտենական կեանք ունենան, ե՛ս ալ անոնց յարութիւն առնել պիտի տամ վերջին օրը», կ՚ըսէ Քրիստոս. (ՅՈՎՀ. Զ 40)։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Առաջին անգամ ըլլալով Երեւանէն դուրս՝ Լոռիի մարզէն կը գրեմ այսօրուան յօդուածս. տպաւորութիւնները տարբեր են. դրական, սակայն միեւնոյն ժամանակ բացասական: Որպէս բնութիւնը ամբողջական դրախտավայր մը. սքանչելի տեսարան, խաղաղութիւն, հեռու մարդկային քաոսէն, սակայն մտահոգեցուցիչը այն էր, որ բնակիչները գրեթէ տարեցներ են:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Աստուածածնի մարմնական մասունքներու չգոյութիւնը հաւատացեալներու երկիւղածութիւնը ուղղեց դէպի անոր սեփական իրեղէնները՝ որոնք հալածանքի դարերուն թաքուցուած ըլլալով յետոյ երեւան եկան։ Ատոնցմէ առաջինը. «գօտի»ն կամ «կամար»ը, արեւելեան կիներու զգեստին եւ նոյն ատեն արդուզարդին այս կարեւոր մէկ մասը։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մարդկային կեանքի մէջ իւրաքանչիւր արարք, անկախ անոր լաւ կամ վատ ըլլալէն, կը հանդիպի տարբեր կարծիքներու եւ մենք որպէս մարդ ինչքան ալ ձեւացնենք անտեսել այդ կարծիքները, մեր մարդկային տկարութեամբ տեղ մը կ՚ուզենք ուրիշը հաճեցնել, դրական հաստատումներ ընդունիլ, միաժամանակ ի մտի ունենալով անխուսափելի հիասթափութիւնը՝ որ բնական մէկ մասնիկն է կեանքին:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Յիսուս պատմական անձ մը չէ՛. Ան կենդանի Աստուածն է՝ միշտ ներկայ, միշտ մեզի հետ։ «Յիսուս Քրիստոս նոյնն է երէկ եւ այսօր եւ յաւիտեան». (ԵԲՐ. ԺԳ 8)։ Ուստի երբ կ՚աղօթենք, պէտք է համոզուած ըլլանք, որ մեր դէմ կենդանի Անձ մը կա՛յ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մարդկային կեանքին մէջ ամենէն շատ չարաշահուած բառը անկասկած «ազատութիւն»ն է, որ շատ մը մարդոց ձեռքը վահան դարձած է պաշտպանելու համար իրենց անմարդկային արարքները, որոնք դէմ են մարդկային կեանքի վայելչութեան:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Եկեղեցւոյ ընկերային վարդապետութիւնը զարգացաւ ԺԹ. դարուն, երբ Աւետարանը դէմ առ դէմ գտնուեցաւ արդի ճարտարարուեստական ընկերութեան, անոր սպառումի արտադրութեան նոր կառոյցներուն, անոր պետութեան եւ իշխանութեան մասին նոր յղացումին, անոր աշխատանքի եւ սեփականութեան նոր ձեւերուն հետ։