Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մարդկային յարաբերութիւնները ունին որոշ հիմքեր, որոնցմէ մէկը անկասկած անկեղծութիւնն է, սակայն, մարդ արարած ի՛նք պայքարի մէջ է նախ ինքն իր անձին հանդէպ անկեղծ ըլլալու եւ ապա շրջապատին:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդ մը կէս գիշերին շտապ օգնութիւն կանչելով հերթապահ բժիշկին կ՚ըսէ.
-Յարգելի բժի՛շկ, շուտ հասի՛ր, զոքանչս բերանը բաց քնացած ժամանակ մուկ մը մտաւ բերանը։
Բանգէտ բժիշկը կը թելադրէ «մտահոգ» մարդուն կտոր մը պանիր բռնել զոքանչին բերնին վրայ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Երէկուան յօդուածով խօսեցանք նախանձի դրական կողմերուն մասին, սակայն իր դրականէն աւելի նախանձը ունի իր բացասական կողմը, որ կրնայ վնասել մարդկային անդորրը, ստեղծելով լարուածութիւն, դժգոհութիւն ու ջղային վիճակ։ Աւելի՛ն, կրնայ աւերիչ ըլլալ եւ մարդուն մէջ ստեղծէ մինակութեան զգացում եւ մինչեւ իսկ վնասէ ֆիզիքական առողջութիւնը: 

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Հացը անհրաժեշտ տարր մըն է կեանքը տեւականացնելու համար, քանի որ մարմինը սնունդի կը կարօտի եւ առանց հացի կարելի չէ ապրիլ աշխարհի վրայ։ Հացը հիմնական նիւթն է սնանելու, քանի որ ուտելով կարելի է սնանիլ եւ պատահական չէ, որ ընդհանրապէս ճաշելու համար կը գործածուի «հաց ուտել» ասացուածքը, ինչպէս նաեւ երբ մարդ կ՚աշխատի իր եւ իրեններուն օրապահիկը շահելու համար՝ կ՚ըսուի. «Հացի դրամ շահելու համար աշխատիլ» խօսքը։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Նախանձը մարդկային հոգեբանութեան ամենէն հին զգացումներէն մէկն է եւ անոր գոյութիւնը կրնանք տեսնել մինչեւ իսկ մարդկութեան պատմութեան առաջին էջերուն մէջ՝ Կայէնի կերպարով, որ կը հանդիսանայ մարդկութեան նախանձի խորհրդանիշը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ո՛չ մէկ ժողովուրդ գուցէ պատմութեան մէջ մղած է այն աննման պայքարը՝ զոր մղած է Հայ ժողովուրդը՝ մտաւոր եւ հոգեկան երջանկութեան համար։ Վարդանանց պատերազմը՝ 451 թուականին, մարմնական կռիւ մը չէ, հապա հոգեւոր առաքինութեան մեծագործութիւն մը՝ քաջագործութիւն մը, ինքզինք փաստելու եւ իրագործելու եղանակ մը՝ միջոց մը, լուսաւորելու, այլակերպելու եւ դիմագծելու Հայ ժողովուրդին քրիստոսաւանդ մարտիրոս-վկայ ոգին։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Սիրոյ կոյր ըլլալը պէտք չէ երբեք պատճառ ըլլայ, որ մարդ խորտակէ իր կեանքը, որովհետեւ զանազան բացթողումներով, անվստահութեամբ ու սխալներով լեցուն յարաբերութիւն մը սիրոյ որեւէ մակարդակի վրայ բռնութիւն է պարզապէս.

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդը ինքն է ամբողջ ընկերային կեանքին հեղինակը, կեդրոնը եւ նպատա՛կը։ Ընկերային հարցը վճռող կէտը այն է, որ Աստուծոյ կողմէ բոլորին համար ստեղծուած բարիքները իսկապէս հասնին բոլորին, արդար չափով եւ անկեղծ մարդասիրութեան նպաստով։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ի տարբերութիւն կամաւոր կուրութեան, շատ աւելի վտանգաւոր ու կործանիչ է անգիտակից կուրութիւնը. այս երկուքին միջեւ եղած տարբերութիւնը այն է, որ մէկը աւելի կառավարուող ու վերահսկման ենթակայ է՝ քան միւսը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ծառայել՝ մեծութեան նշան է. մեծ չէ՛ այն՝ որ ծառայութիւն կ՚ընդունի, այլ մե՛ծ է այն՝ որ կը ծառայէ մաքուր շարժառիթով եւ անշահախնդիր ոգիով։ Արդարեւ, Շէլըր կ՚ըսէ, թէ՝ ամէն մարդ իր արժանիքը իր իսկ ձեռքովը կը դրոշմէ իր նկարագրին վրայ։