Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդիկ միշտ խորհած են մահուան մասին, բայց մահուան վրայ մտածել դժուար եղած է միշտ։ Կեանքին անխուսափելի ճշմարտութիւնն է մահը. ծնունդը պատահական է, բայց մահը՝ վճռակա՛ն։

ՄԱՇՏՈՑ ՔՀՆՅ. ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Մայր» եզրը ընդհանրապէս կը խորհրդանշէ սկիզբը, աղբիւրը, գլխաւորը էութեան, քանի որ ան Աստուծոյ իրեն գործարար, գործակատար կարգած է երկրի վրայ՝ Իր արարչագործութեան գործին։ Աստուած մարդը ստեղծեց եւ «մայր»ը շարունակեց այդ «գործ»ը երկրի վրայ՝ ծնունդ տալով «մարդ»ուն։ Արդարեւ, ծնունդը եղաւ մայրենի գործ՝ աստուածային տնօրինութեամբ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոսը իր անդրանիկ խօսքին մէջ եւս կը յիշէ երկու աթոռներու համագործակցութիւնը։ Ան իր խօսքին մէջ կ՚ըսէ. «Ս. Էջմիածնի նախամեծար Մայր Աթոռին հետ մեր գործակցութիւնը պիտի ըլլայ անմիջական ու ամբողջական:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Աստուած արդար դատաւոր է եւ Աստուած մեղաւորին ամէն օր բարկացած է». (ՍԱՂՄ. Է 11)։
Աստուած կը բարկանայ. Աստուծոյ բարկութիւնը նո՛յնքան աստուածային կատարելութիւն մըն է՝ ո՛րքան Անոր հաւատարմութիւնը, զօրութիւնը եւ շնորհքը։ 

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Միւս կողմէ, Անթիլիաս իր յարգանքը կը ցուցաբերէր Ս. Աթոռ Էջմիածինը «նախամեծար» անուանելով. Անթիլիաս նեղացած չէր, որ իր կաթողիկոսը՝ Գարեգին Բ. մեկնելով Էջմիածին դարձած էր Գարեգին Ա. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Մի՛ սպաններ» (ՄԱՏԹ. Ե 21) պատուէրով Յիսուս կը պատուիրէ սրտի խաղաղութիւնը եւ կը դատապարտէ մահագործ բարկութեան եւ ատելութեան անբարոյականութիւնը։
Արդարեւ, «բարկութիւն»ը փափաք մըն է ոխակալութեան եւ վրէժխնդրութեան։ Եւ «վրէժխնդրութիւն բաղձալը պատժի արժանացած մարդուն գործած գէշութեան համար, ապօրինի է», կ՚ըսէ Սուրբ Թովմաս Աքուինացի։ 

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Նոյն խանդավառութիւնը կար նաեւ Սուրբ Աթոռ Էջմիածնի մէջ. Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ լոյս տեսնող «Էջմիածին» պաշտօնական ամսագիրը իր 1995 ապրիլ ամսուան թիւին մէջ Գարեգին Ա. Վեհափառ Հայրապետը կը կոչէր «միասնաշէն» ու «միութենակերտ» Հայրապետ, որ պիտի յաջողէր ապրեցնել «Մէկ ազգ, մէկ հայրենիք, մէկ եկեղեցի» իտէալը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Հայոց Հայրապետական իշխանութեան կեդրոնը Վաղարշապատն էր, ինչպէս՝ հայոց քաղաքական իշխանութեան կեդրոնը։ Բայց, որովհետեւ, հայոց հայրապետները միանգամայն արքունի դրան եպիսկոպոս էին, ուստի յաճախ այնտեղ կ՚ըլլային՝ ուր արքունի բանակն ալ կը գտնուէր։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Խորհրդային Միութեան փլուզումը եւ Հայաստանի յետագայ անկախութիւնը շրջադարձային պահ մըն էր մեր ազգի պատմութեան մէջ. պահ՝ որ յղի էր ուրախութեամբ, սակայն նոյնքան անորոշութեամբ. մահաքունէն արթնցողի վիճակ մը ունէր՝ սկիզբը ազգի մը արշալոյսին:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Մի՛ դատէք եւ պիտի չդատուիք։ Մի՛ դատապարտէք եւ պիտի չդատապարտուիք։ Ներեցէ՛ք եւ ձեզի պիտի ներուի։ Տուէ՛ք եւ ձեզի պիտի տրուի։