Հոգե-մտաւոր

ԻՆՔՆԱՍՊԱՆ ՊԱՏԱՆԻՆԵՐԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Արձակագիր եւ հրապարակախօս Արփիար Արփիարեան իր «Ոսկի ապրջան» աշխատութեան ԺԵ. գլուխին մէջ հետեւեալ բառերով կը նկարագրէ Ղուկաս աղայի մանկութիւնը.- «հավէսով կ՚աշխատէր ինչպէս աշխոյժ, եռանդոտ պատանի մը, որ ապագայ մը պատրաստելու համար նոր գործի կը ձեռնարկէ, հաւատալիր վստահութեամբ». թէ՛ նախկիններուն եւ թէ՛ մեզմէ իւրաքանչիւրիս համար տարբեր իմաստ մը ունէր եւ ունի պատանեկութիւնը, սակայն մերօրեայ պատանեկութիւնը քիչ մը տարբեր պատկեր կը պարզէ: 

ԿՐՕՆՔ ԵՒ ՆԱԽԱՊԱՇԱՐՈՒՄ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Կրօնքը մարդկային կեանքին որոշողութիւնն է (détermination) զգացումովը կապի մը՝ որ մարդկային հոգին կը միաւորէ այն խորհրդաւոր հոգիին հետ, որուն տիրապետութիւնը՝ աշխարհի եւ իր վրայ, կը ճանչնայ, եւ որուն հետ ի վերջոյ միացած կը զգայ ինքզինք», կ՚ըսէ Ալպերթ Ռէվիյլ։

ԿԱԽԱՂԱՆԻՆ ԴԻՄԱՑ…

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր թուականէն 50 տարիներ առաջ՝ 6 մայիս 1972 թուականին 25 տարեկան թուրք երիտասարդ մը իր կախաղանին դիմաց նստած վերջին սիկառէթ մը վառել կ՚ուզէ, սակայն չի սարսափիր մահէն, որովհետեւ կախաղանին դիմաց հասնելէն առաջ մտածած էր այդ բոլորին մասին եւ մինչեւ իսկ իր բանտի խուցին մէջ թուղթի վրայ գրի առած այդ սոսկալի, սակայն իրեն համար երանելի պահերը:

ԿԻՆԸ՝ ՈՐՊԷՍ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Աստուծոյ ծրագրին մէջ, այրը եւ կինը կոչումը ունին երկրին «տիրելու». (ԾՆՆԴ. Ա 28) իբրեւ «տնտեսներ» Աստուծոյ եւ գործակատար Անոր ծրագրին։ Այս գերիշխանութիւնը պէտք չէ ըլլայ կամայական եւ գործ մը՝ դժուարակամ եւ տիրապետութիւն մը կործանարար։

ՀԱՐՈ՞ՒՍՏ ԹԷ ՈՒՆԵՒՈՐ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ներկայ ընկերութիւնը յստակ տարբերութիւն կը դնէ հարուստ ըլլալուն եւ հարուստ երեւելուն միջեւ, որովհետեւ ամէն հարուստ երեւցող չէ որ իրապէս հարուստ կրնայ ըլլալ եւ ասոր հակառակ ամէն հարուստ չէ որ իրապէս հարուստ կ՚երեւի։

ՉԷԶՈՔ ԲԱՐՈՒԹԻՒՆԸ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Սա անուրանալի իրականութիւն մըն է, թէ՝ որեւէ գաղափար, որեւէ ըմբռնում կամ համոզում, ինքնին արժէք մը չի ներկայացներ, եթէ գործի չվերածուի, ուրիշ խօսքով կեանքի ապրում մը չներկայացնէ։ Բարութիւնն ալ ըստ էութեան լաւ բան մըն է, բայց եթէ բարեգործութեան չվերածուի, ի՞նչ արժէք կ՚ունենայ։

ՄԱ՞ՐԴ ԵՍ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Եթէ համակարգիչ գործածող անձ էք, նկատած պիտի ըլլաք, որ այլեւս համակարգիչը ինք եւս սկսած է կասկածիլ մեր «մարդ» ըլլալէն։ Մարդու ձեռքերով ստեղծուած համակարգիչը անընդհատ հարց կու տայ «մա՞րդ ես» եւ մեր մարդկութիւնը փաստելու համար կը սկսինք նկարներուն մէջէն գտնել ուզուած նկարները եւ մանկապարտէզի գրաւոր մը լրացնելու պէս մեր մարդկութիւնը կը փաստենք։

ՕՐՄԱՆԵԱՆ ՍՐԲԱԶԱՆԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ «ԿՈՒՍԱԿՐՕՆՈՒԹԵԱՆ ՈՒԽՏ»Ի ԷՈՒԹԻՒՆԸ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մաղաքիա Արք. Օրմանեանի (1841-1918) «Խոհք եւ խօսք» հատորը (յետմահու հրատարակութիւն՝ 1929) որքան ինքնակենսագրութիւն մըն է, նո՛յնքան՝ իւրայատուկ տեսութիւններու ամփոփում մը շահեկան հարցերու մասին։

ԱՆԾԱՆՕԹ ԱՅՏԸՆԵԱՆԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Երէկ գիշեր երեկոյեան ընթերցանութեան ժամերուս կը թերթատէի Գրիգոր Զօհրապի նամականին եւ մեծ գրողին նամակները կը կարդայի. ուշադրութիւնս գրաւեց Արսէն Այտընեանի ուղղուած նամակը, ուր Գրիգոր Զօհրապ զինք կը դիմէր «Մեծանուն եւ համայն հայ գրականութեան պարծանք Հայր» ներբողով:

ՏԻՊԱՐ ԱՆՁԻ ՄԸ ԿԵԱՆՔԸ՝ «ԽՈՀՔ ԵՒ ԽՕՍՔ»ԷՆ ՀԱՏՈՒԱԾՆԵՐ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Կեանքի մէջ «տիպար անձ» ըլլալ դիւրին բան չէ, իսկ մահէն վերջ «տիպար անձ» մնալ շատ աւելի դժուար է։ Այլապէս «տիպար անձ»ը ընտրել, անոր տիպար գործերուն, գաղափարներուն անդրադառնալ եւ առանց իր անձնաւորութիւնը կորսնցնելու՝ անոնց հետեւիլ իմաստութիւն եւ խոհեմութիւն կը պահանջէ։

Էջեր