Արխիւ
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Այսօր երբ մարդիկ Ամերիկա երթալու «անփոխարինելի» երանութեան մասին կը մտածեն, կը կարդամ մեր թուականէն 71 տարիներ առաջ՝ 1950 թուականին Ամերիկա մեկնած ուսանող երիտասարդի մը մորմոքած նամակը.
«Եկայ Ամերիկա եւ ահա քանի տարի է ընկած եմ մի խուլ անկիւն, հայերից հեռու:
Ռուսաստանի Արտաքին գործոց նախարար Սերկէյ Լաւրով կոչ ուղղեց, որպէսզի բեռնափոխադրումներով զբաղող ռուսական ընկերութիւնները ուշադրութեան առարկայ դարձնեն Լեռնային Ղարաբաղի տարանցիկ ներուժը։ «Արմէնփրէս»ի հաղորդումներով, «ԹԱՍՍ» ռուսական գործակալութիւնը տեղեկացուց, որ ռուս նախարարը մէկտեղուած է այդ ընկերութիւններու ներկայացուցիչներուն հետ։
Հայաստանի Լեզուի կոմիտէի նախագահ Դաւիթ Կիւրճինեան վերջերս Երեւանի մէջ մամլոյ ասուլիս մը սարքեց «Արմէնփրէս»ի սրահի երդիքին տակ։ Այս առթիւ ան բացատրութիւններ տուաւ ընթացիկ տարուայ առաջին եօթ ամիսներու տուեալներու լոյսին տակ Հայաստանի լեզուի մասին օրէնքի խախտումներուն շուրջ։
Հայաստանի Ազգային ժողովէն ներս այս առաւօտ դռնփակ նիստ մը տեղի ունեցաւ՝ երկրի սահմաններուն վրայ ստեղծուած իրավիճակին վերաբերեալ։ Ինչպէս ծանօթ է, Հայաստան-Ատրպէյճան սահմանին վրայ լարուածութիւնը այս շրջանին հետզհետէ կ՚աճի՝ խլելով նաեւ զոհեր։
Մշակոյթի եւ զբօսաշրջութեան փոխ-նախարար Ահմէտ Միսպահ Տեմիրճան երէկ այցելեց Գատըգիւղի Ս. Թագաւոր եկեղեցին։ Ինչպէս ծանօթ է, Տեմիրճան աւելի առաջ երկար տարիներ Պէյօղլուի քաղաքապետի պաշտօնը վարած էր։
«Նահանջի տեղ չունինք: Հայաստանի ինքնիշխան տարածքը անխախտելի է: Մենք չենք կրնար թոյլ տալ, որ մեր տարածքէն նոյնիսկ մէկ սանթիմ զիջինք: Եկէ՛ք, խօսինք մեր սահմանները պահելու, ուժեղացնելու մասին: Ես չեմ ըսեր, թէ մենք պէտք է պատերազմ հրահրենք: Հազարումէկ եղանակներ կան այդ հարցերը լուծելու եւ կարգաւորելու համար: Բայց այդ մէկը ընելու համար անհրաժեշտ է վերականգնել մեր անվտանգութեան համակարգը, որ վերջին պատերազմէն ետք ամբողջութեամբ քանդուած է»:
«Հայաստանի Հանրապետութեան անվտանգութեան երաշխաւորն են զինեալ ուժերը, որոնք կը գտնուին ոչ-բարւոք վիճակի մէջ: Բայց 8-9 ամիս է, որ արդէն աւարտած է պատերազմը: Հակառակ անոր՝ մենք տեսանք, որ մինչեւ այսօր որեւէ քայլի չէ ձեռնարկուած մեր զինեալ ուժերու մարտունակութիւնը վերականգնելու ուղղութեամբ: Չպաշտպանուած ու չկահաւորուած սահմանագիծ ունինք: Մամուլի մէջ բազմաթիւ լուսանկարներ ու տեսանիւթեր տարածուեցան, թէ մեր զինեալ ուժերը ի՛նչ պայմաններու մէջ կը կատարեն իրենց ծառայողական պարտականութիւնները: Պէտք է բոլորը հասկնան, որ եթէ մենք բանակ չունենանք, հարեւանները միշտ պիտի փորձեն ինչ-որ բան խլել մեզմէ: Մենք կ՚ապրինք այնպիսի տարածքաշրջանի մը մէջ, ուր եթէ քեզի մէկ անգամ ապտակեն եւ դուն արժանապատիւ պատասխան մը չտաս, ապա անպատճառ պիտի շարունակեն ապտակել քեզի: Մենք պէտք է ունենանք հզօր, մարտունակ եւ իր առջեւ դրուած խնդիրները կատարող բանակ մը եւ ոչ թէ խաղաղութիւն մուրանք: Իրաւունք չունինք խաղաղութիւն մուրալու: Պէտք է այնպիսի խաղաղութիւն մը ունենանք, որ մեր հարեւանները հասկնան, թէ զայն խախտելու պարագային իրենք շատ ծանր հարուած պիտի ստանան: Ասոր համար կայ մէկ ճամբայ. Հայաստանի զինեալ ուժերու մարտունակութեան աստիճանի բարձրացում՝ ամէնօրեայ աշխատանքով: Հիմա անցնինք բանակի բարեփոխումներուն: Անընդհատ կը խօսուի այս մասին, բայց յստակ ծրագիրներու մասին ոչ մէկ խօսք կայ: Ժամանակը ահաւասիկ կ՚անցնի: Բարեփոխումներու մասին խօսք տալով, բայց չգործելով՝ կարելի չէ բարեփոխել բանակը»:
Երէկ, Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոսը Անթիլիասի մէջ ընդունեց Հայկական բարեգործական ընդհանուր միութեան (ՀԲԸՄ) Լիբանանի մասնաճիւղի ատենապետ Ժերար Թիւֆէնքճեանը։ Այս առթիւ ատենապետը լայն տեղեկութիւններ տուաւ Լիբանանէ ներս ՀԲԸՄ-ի կողմէ կատարուած աշխատանքներուն եւ նախատեսուած ծրագրերուն շուրջ։
Խնդրայարոյց տրամաբանութիւն. այն ինչ որ ընդունելի է Ատրպէյճանի համար, հանդուրժելի եւ թոյլատրելի չէ Հայաստանի պարագային:
Ըստ Ալիեւի, Պաքու կը ձգտի խաղաղութեան պայմանագիր կնքել Երեւանի հետ, սակայն վերապահութիւններ ունի Մոսկուայի կողմէ հայկական բանակի զինման կապակցութեամբ:
Հայաստան-Ատրպէյճան սահմանին վրայ լարուածութիւնը միշտ կը շարունակուի։ Երեւանի պաշտօնական աղբիւրները երէկ տեղեկացուցին, որ ժամը 18.10-ի սահմաններուն Ատրպէյճանի զինեալ ուժերու ստորաբաժանումները հերթական սադրանքներ իրականացուցած են։
Ամեն. Ս. Պատրիարք Հայրը ընդունուեցաւ Հաթայի կուսակալին եւ գլխաւոր քաղաքապետին կողմէ:
Նորին Ամենապատուութիւնը ուխտի աղօթք մը ըրաւ Սուրբ Պօղոս-Պետրոս ուղղափառ պատմական եկեղեցւոյ մէջ:
ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ
Միջազգային եւ անվտանգութեան հարցերու հայկական հիմնարկի ծրագրերու համակարգող եւ քաղաքական մեկնաբան Ռուբէն Մեհրաբեան (Ռուբեն Մեհրաբյան) համոզուած է, թէ Երեւան այսօր կը խօսի միջազգային հանրութեան լեզուով։ Ստորեւ կը ներկայացնենք իր յայտարարութիւնները։
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոսը վերջին օրերուն Անթիլիասի մէջ հիւրընկալեց Պէյրութի մօտ Հայաստանի դեսպան Վահագն Աթաբէկեանը։ Տեսակցութեան ընթացքին անդրադարձ կատարուեցաւ Հայաստանի ներքին կացութեան։
Գոհունակութեամբ վերահասու կ՚ըլլանք, թէ Շիշլի մարզակումբի մարզիկները ճատրակի մէջ զանազան տարիքային դասաւորումներէ ներս վերջերս արժանացած են մետայլներու եւ նուաճած՝ բաժակներ։ Շիշլիցիները մասնակցութիւն բերին 2021 թուականի Թուրքիոյ փոքրերու եւ աստղերու դասաւորման ճատրակի խմբային մրցաշարքի Իսթանպուլի հանդիպումներուն։
ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
Արեւմտահայ քնարերգակ բանաստեղծ, հայ գրականութեան ամենագեղապաշտ բանաստեղծը նկատուող Միսաք Մեծարենցի նամակներուն մէջ առանձնակի տեղ ունին գրողին գրած նամակները՝ Օֆէլիա Ներկարարեան-Գասապեանին:
ԳԷՈՐԳ ՔԷՕՇԿԷՐԵԱՆ
Ինծի համար շատ հետաքրքրական է դիտել մարդը՝ տարբեր բնագաւառներու մէջ, եւ ուսումնասիրել անոր տարօրինակ յատկութիւններն ու ամփոփել զանոնք՝ կարենալ տրամաբանական եզրակացութեան մը հասնելու համար, անոնց նկատմամբ։
Գրաբարէ թարգմանեց՝
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Խօսք. «Զատիկէն վեց օր առաջ Յիսուս Բեթանիա եկաւ» (Յհ 12.1):
Մեկնութիւն. այս խօսքին մասին չորս բան գիտելի է. առաջին՝ գիտելի է կարգը, թէ Աւետարանիչը նախ Քրիստոսի Աստուածութիւնը ցոյց տուաւ Քրիստոսի գործերէն, որ կատարեց մարդոց մէջ շրջելով:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Անցնող շաբաթներուն բեմբասացի յատկութիւններ ունենալ կարծող երիտասարդ մը գրութիւններս կ՚որակէր «լալկանութիւն» եւ սիգանքով ու սոնքալով կ՚եզրակացնէ. «Նոյն կերակուրները մի՛ հրամցներ»:
Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու մէջ մարդահամար կը կազմակերպուի տասն տարուայ պարբերութեամբ եւ այս օրերուն հրապարակուեցան վերջին մարդահամարի արդիւնքները։ Ըստ այս ամենաթարմ տուեալներուն, 2010-2020 թուականներու ժամանակաշրջանին զանազանութիւնը աստիճանաբար աւելցած է երկրէն ներս, ուր աճած է թիւը անոնց, որոնք ինքզինքնին կը համարեն «բազմացեղ», «լատին» եւ «ասիացի»։
Ուրուկուայի Արտաքին գործոց նախարար Ֆրանսիսքօ Պուսթիժօ աւարտեց դէպի Հայաստան պաշտօնական այցելութիւնը։ Ան երէկ յայտարարեց որ իր երկիրը կը պատրաստուի դեսպանատուն մը բանալ Երեւանի մէջ։
Աֆղանիստանի իրադարձութիւնները կը շարունակեն առաջնահերթօրէն զբաղեցնել միջազգային օրակարգը։ Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու զօրքերու երկրէն դուրս գալէն վերջ ստեղծուած է նոր իրավիճակ մը, որով պայմանաւորուած գաղթականաց նոր հոսքի մը հեռանկարն ալ կը մտահոգէ միջազգային հանրութիւնը։