Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Անուանի անձերու կենսագրութիւնը գիտնալ երկու բանի կը ծառայէ. նախ՝ երախտագիտութեան արտայայտութիւն մըն է հանրութեան ծառայող անձերու հանդէպ, յետոյ՝ անոնք տիպար ըլլալու հանգամանքը կ՚ունենան եւ ցոյց կու տան, թէ ի՛նչպէս կարելի է երեւելի եւ հանրօգուտ անձ ըլլալ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Անհատական կեանքի համար, եւ նո՛յնպէս հաւաքական կեանքի համար կան սկզբունքներ, որոնք անհրաժեշտ են կեանքին գոյապահպանման եւ գոյատեւման համար։ Այս սկզբունքներէն են «իրաւունք» եւ «արդարութիւն», որոնց վրայ կը հիմնուի ընկերութիւնը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բարոյական իմաստով միջակութիւն կամ գաղջութիւն, մարդս կ՚առաջնորդէ թուլութեան, ուրիշ խօսքով առանց աշխատանքի, առանց պայքարի դիւրին ճամբով միայն կացութիւնը փրկելու։ Մարդիկ, ընդհանրապէս ուրիշները չվշտացնելու, հակառակորդ եւ թշնամի չշահելու, բարի եւ համակրելի երեւելու համար միջակ եւ գաղջ կը վարուին իրենց շուրջիններուն հանդէպ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Անձը երբ ունի հաւատարմութիւն բարձր սկզբունքներու, երբ ունի հաւատալիքներ, որոնք սերտօրէն կապուած են իր ինքնութեան, սկզբունքներ եւ ինքնութիւն, կերպով մը նոյնացած են՝ այդ անձը ահաւասիկ անհատականութիւն ունեցող մէկն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կը խօսինք իրաւունքի մասին, որ անձին ամենակարեւոր եւ յատկանշական արժէքներէն մին է եւ առաջնակա՛րգը։ Արդարեւ իրաւունք եւ պարտք անբաժանելի են եւ մարդկային կեանքը կը հիմնաւորուի այս երկուքին ներդաշնակուած, հաւասարակշռուած առանցքին վրայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Իւրաքանչիւր «հաւատացեալ» պէտք է յստակօրէն ըմբռնէ, թէ «կրօնք» միայն Սուրբ Գիրք կարդալ, աղօթել, եկեղեցի յաճախել եւ մինչեւ իսկ «բարի» ըլլալ չի նշանակեր։ Իր բարձրագոյն իմաստով՝ կրօնք Աստուծոյ հետ անձնապէ՛ս յարաբերիլ, Անոր հետ մէ՛կ ըլլալ եւ Անոր մէջ Անոր կեանքը ապրիլ է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Օրէնքը արդարներուն համար չէ՛», կ՚ըսէ Պօղոս առաքեալ (Ա ՏԻՄ. Ա 9)։ Եւ դարձեալ, բաղդատելով սէրը եւ օրէնքը, կը շարունակէ. «Սէրը օրէնքի լրումն է։ Ով որ ընկերը սիրէ, կը կատարէ օրէնքը» (ՀՌՈՄ. ԺԳ 10)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Անկախ մտքի տէր ըլլալ» կը նշանակէ անկողմնակալ ըլլալ, անաչառ ըլլալ եւ դէպքերուն նայիլ առարկայական հայեացքով եւ անձերու միջեւ խտրութիւն չդնել, հաւասար նկատել եւ արդարադատ ըլլալ։ Անկախ միտք ունեցողը երբեք չ՚ազդուիր արտաքին ազդեցութիւններէ եւ կը վստահի իր իսկ մտքին, իր դատողութեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդը՝ խորհող, զգացող եւ որոշող անձնաւորութիւն մըն է։ Եւ մարդ՝ շնորհիւ իր լեզուի եւ գրչի ազատութեան բանաւոր էակ մըն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Երբ գիշերը կու գայ եւ իր սեւ քղանցքին տակ կ՚առնէ ամբողջ միջավայրը, ամբողջ տարածութիւնը եւ կը սկսի մութին տիրապետութիւնը՝ մութը սեւութեան մէջ անտեսանելի կ՚ընէ ամէն իրականութիւն։