ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Բարոյական կատարելութեան հասնելու ձգտումը մարդկութեան մէջ ամէն ժամանակ եղած է եւ կա՛յ, եւ այդ ստացած է տեսակ տեսակ ուղղութիւններ։ Այսպիսի ուղղութիւններէն մէկն է եղած մենակեաց հոգեւոր կեանքը՝ որ է «ճգնաւորական» եւ «անապատական» կեանքը՝ յատուկ ո՛չ թէ միայն քրիստոնէութեան, այլեւ՝ աւելի հին արեւելեան կրօններու. զոր օրինակ, պուտտայականութեան եւ հրէութեան։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Անցնող մի քանի օրերու ընթացքին չորս յօդուած գրեցինք Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի եւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան մասին, մանաւանդ Գարեգին Ա. Վեհափառ Հայրապետին Անթիլիասէն Էջմիածին գալուն եւ նոր Վեհափառ Հայրապետի ընտրութեան մասին:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Մարդիկ միշտ խորհած են մահուան մասին, բայց մահուան վրայ մտածել դժուար եղած է միշտ։ Կեանքին անխուսափելի ճշմարտութիւնն է մահը. ծնունդը պատահական է, բայց մահը՝ վճռակա՛ն։
ՄԱՇՏՈՑ ՔՀՆՅ. ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Մայր» եզրը ընդհանրապէս կը խորհրդանշէ սկիզբը, աղբիւրը, գլխաւորը էութեան, քանի որ ան Աստուծոյ իրեն գործարար, գործակատար կարգած է երկրի վրայ՝ Իր արարչագործութեան գործին։ Աստուած մարդը ստեղծեց եւ «մայր»ը շարունակեց այդ «գործ»ը երկրի վրայ՝ ծնունդ տալով «մարդ»ուն։ Արդարեւ, ծնունդը եղաւ մայրենի գործ՝ աստուածային տնօրինութեամբ։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոսը իր անդրանիկ խօսքին մէջ եւս կը յիշէ երկու աթոռներու համագործակցութիւնը։ Ան իր խօսքին մէջ կ՚ըսէ. «Ս. Էջմիածնի նախամեծար Մայր Աթոռին հետ մեր գործակցութիւնը պիտի ըլլայ անմիջական ու ամբողջական:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Աստուած արդար դատաւոր է եւ Աստուած մեղաւորին ամէն օր բարկացած է». (ՍԱՂՄ. Է 11)։
Աստուած կը բարկանայ. Աստուծոյ բարկութիւնը նո՛յնքան աստուածային կատարելութիւն մըն է՝ ո՛րքան Անոր հաւատարմութիւնը, զօրութիւնը եւ շնորհքը։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Միւս կողմէ, Անթիլիաս իր յարգանքը կը ցուցաբերէր Ս. Աթոռ Էջմիածինը «նախամեծար» անուանելով. Անթիլիաս նեղացած չէր, որ իր կաթողիկոսը՝ Գարեգին Բ. մեկնելով Էջմիածին դարձած էր Գարեգին Ա. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Մի՛ սպաններ» (ՄԱՏԹ. Ե 21) պատուէրով Յիսուս կը պատուիրէ սրտի խաղաղութիւնը եւ կը դատապարտէ մահագործ բարկութեան եւ ատելութեան անբարոյականութիւնը։
Արդարեւ, «բարկութիւն»ը փափաք մըն է ոխակալութեան եւ վրէժխնդրութեան։ Եւ «վրէժխնդրութիւն բաղձալը պատժի արժանացած մարդուն գործած գէշութեան համար, ապօրինի է», կ՚ըսէ Սուրբ Թովմաս Աքուինացի։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Նոյն խանդավառութիւնը կար նաեւ Սուրբ Աթոռ Էջմիածնի մէջ. Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ լոյս տեսնող «Էջմիածին» պաշտօնական ամսագիրը իր 1995 ապրիլ ամսուան թիւին մէջ Գարեգին Ա. Վեհափառ Հայրապետը կը կոչէր «միասնաշէն» ու «միութենակերտ» Հայրապետ, որ պիտի յաջողէր ապրեցնել «Մէկ ազգ, մէկ հայրենիք, մէկ եկեղեցի» իտէալը:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Հայոց Հայրապետական իշխանութեան կեդրոնը Վաղարշապատն էր, ինչպէս՝ հայոց քաղաքական իշխանութեան կեդրոնը։ Բայց, որովհետեւ, հայոց հայրապետները միանգամայն արքունի դրան եպիսկոպոս էին, ուստի յաճախ այնտեղ կ՚ըլլային՝ ուր արքունի բանակն ալ կը գտնուէր։
