Արխիւ
Յ. ՊԱԼԵԱՆ
Ազատ խոհեր՝ քաղաքացիի եւ հանդիսատես-վկայի իրաւունքով:
Այսօր ժողովրդավարութիւնը չէ այն, ինչ որ էր Հին Յունաստանի մէջ:
Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ
Հին ժամանակներէն մինչեւ այսօր արքայական գերդաստանները միշտ ներքին տարակարծութիւններ կամ անհամաձայնութիւններ ունեցած են, որոնք նոյնիսկ վերածուած են բռնարարքներու: Նորօրեայ իշխաններէն եւ իշխանուհիներէն ոմանք կը փորձեն դուրս գալ այդ կեանքէն, մթնոլորտէն:
ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ
Վերջին զարգացումները ցոյց կու տան, որ տակաւին երկար ժամանակ պիտի գրենք սարսափ տարածող քորոնաժահրի մասին։
Ճիշդ է, որ ընդհանուր առմամբ քորոնայով մահացութեան դէպքերը տակաւին չեն անցած «ընդունելիի» սահմանները, բայց եւ այնպէս, աւելի քան բացայայտ է, թէ վարակը՝ զանազան մակարդակներու վրայ կրցած է ստեղծել, պատկերաւոր ըսած՝ իր ժամանակը։
ՊԻԱՆՔԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ
Մարդիկ իրենց կեանքի ողջ տեւողութեան կը հանդիպին զանազան դիպուածներու, որոնք թէ՛ կը գորշացնեն եւ թէ կը լուսաւորեն իրենց աշխարհը։ Ձեռքս ամենասիրելի գրիչս առած, աչքերս տետրակի մասմաքուր էջերուն սեւեռած ու մտասուզուած՝ կ՚որոնեմ ամենայարմար բառերը, որպէսզի նկարագրեմ կեանքիս շնորհուած նոր «երանգ»ները։
Թուրքիոյ եւ Ռուսաստանի զօրքերը կը վերահսկեն իրավիճակը Իտլիպի մէջ, «M4» մայրուղիին վրայ:
Ուաշինկթըն, Լոնտոն, Պերլին եւ Փարիզ համատեղ յայտարարութիւն մը հրապարակեցին Սուրիոյ տագնապին համար:
Մեծ պահոց Միջինքին առթիւ նախընթաց օր Հայ Կաթողիկէ հասարակութենէն ներկայացուցիչներ համախմբուեցան կրօնական եւ աշխարհիկ արարողութիւններու առթիւ։ Այսպէս, Կաթողիկէ հայոց վիճակաւոր Տ. Լեւոն Արք. Զեքիեանի գլխաւորութեամբ առաւօտուն ժամերգութիւն մը տեղի ունեցաւ Թաքսիմի Սուրբ Յովհան Ոսկեբերան եկեղեցւոյ մէջ։
«Ատալէթ» կուսակցութեան ընդհանուր նախագահ փրոֆ. տքթ. Վեճտէթ Էօզի գլխաւորութեամբ՝ կուսակցականներու պատուիրակութիւն մը, 10 մարտ, երեքշաբթի, յետմիջօրէին քաղաքավարական այցելութիւն մը տուին Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեանին։ Պատուիրակութեան մաս կը կազմէին կուսակցութեան Կեդրոնական վարչական խորհուրդի անդամները, որոնցմէ եօթը՝ փոխ-նախագահներ էին։
Շիշլի մարզակումբի ֆութսալի խումբը ներկայ եղանակին կ՚արձանագրէ փայլուն յաջողութիւններ։ Այսպէս, շիշլիցիները Թուրքիոյ ֆութսալի լիկին մէջ յաջողեցան բարձրանալ աւարտականի փուլին։
ՏՔԹ. ՀՐԱՅՐ ՃԷՊԷՃԵԱՆ
«Ես թուրքիացի եմ, քաղաքացին Թուրքիոյ Հանրապետութեան: Երկրորդ՝ հայ եմ: Առաւել եւս, Թուրքիոյ հայ հաւաքականութեան մէկ մասնիկը ըլլալով հանդերձ, միաժամանակ Հայաստանի եւ աշխարհատարած հայկական սփիւռքին բարոյական մէկ մասնիկն եմ, անոնց ցեղակիցն եմ»:
Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահ Արմէն Սարգսեան երէկ շնորհաւորական մը ուղարկեց Հռոմի Ֆրանսիսքոս Ա. Սրբազան Քահանայապետին՝ գահակալութեան տարեդարձին առթիւ։ Ան այս առթիւ շեշտեց, որ Հայաստան-Վատիկան միջպետական յարաբերութիւնները կը շարունակեն ներդաշնակ զարգանալ։
Սուրբ Էջմիածնի Մայր Տաճարի ամրակայման եւ հիմնանորոգման աշխատանքները կը շարունակուին՝ առարկայ դառնալով համայն հայութեան անմիջական ուշադրութեան։ Ամենայն Հայոց Սրբութիւն Սրբոցը՝ Միածնաէջ Մայր Տաճարը հիմնանորոգութենէ կ՚անցնի վերջին շրջանին եւ այժմու կանխատեսումներով այդ գործընթացը աւելի քան տարի մը վերջ պիտի հասնի իր աւարտին։
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Մեծ պահոց շրջանի չորրորդ կիրակին մեր Եկեղեցւոյ Սրբազան Հայրերը կոչած են՝ «Տնտեսի կիրակի», հիմնուելով Աւետարանական առակին վրայ: Աստուածաշունչի աշխարհաբար արեւմտահայերէն թարգմանութեան մէջ տնտեսը կոչուած է՝ «ճարպիկ», արեւելահայերէն եւ արաբերէն թարգմանութիւններուն մէջ՝ «անիրաւ», իսկ գրաբար Աստուածաշունչին մէջ տնտեսի առակին մէջ դարձեալ տնտեսը կոչուած է՝ անիրաւ:
ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ
Հակառակ Հայաստանի մէջ քորոնաժահրի վերջին օրերուն արձանագրուած նոր պարագաներուն՝ հայրենի իշխանութիւնները կը շարունակեն «Այո՛»ի քարոզարշաւը։ Ճիշդ է, որ տակաւին մեր երկրին մէջ առողջապահական առումով խուճապային իրավիճակ չկայ, բայց եւ այնպէս, եթէ հաշուի առնենք վարակի արագ տարածման ընթացքը, ապա նաեւ չի բացառուիր, որ Հայաստանի մէջ ալ «քորոնա»ի տարածման ալիք մը ծաւալի։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Ստորեւ կը ներկայացնենք Գրիգոր Զօհրապի ճամբորդական տպաւորութիւններէն էջ մը՝ որ գրուած է 1900-ի շուրջ։ Գրութեան մէջ կարելի է նկատել «նկարիչի աչք»ը եւ «բանաստեղծի զգայնութիւն»ը։ Հոս կը տեսնենք մարդը՝ բնութեան առջեւ՝ իր հիացումներով եւ մտածումներով…
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Այսօր, դարձեալ, կը շարունակենք ներկայացնել Ուիլիըմ Սարոյեանի պատմուածքը։ Ուիլիըմ Սարոյեան ծնած է Ֆրեզնօ, Միացեալ Նահանգներ, Պիթլիսէն Ամերիկա գաղթած ընտանիքէ մը։ Ան իր պատմուածքները գրած է անգլերէն լեզուով։ Ան արտադրած է բազմաթիւ գործեր՝ պատուաբեր տեղ մը գրաւելով ամերիկեան գրականութեան մէջ։ Իր գործերէն են. «Կեանքիդ ժամանակը», «Տղաք եւ աղջիկներ», «Մարդկային կատակերգութիւն», «Արամ կը կոչուիմ եմ» եւ ուրիշներ…։
Հայ մամլոյ նահապետ ԺԱՄԱՆԱԿ-ի հիմնադիր Միսաք Գօչունեանի թողած աւանդը ունի զանազան երեսակներ։ Այդ ամբողջին մէջ կարեւորագոյնը կը համարուի նոյնինքն այս օրաթերթը, որ 112 տարիէ ի վեր լոյս կը տեսնէ անխափան։ Քասիմի ժառանգութեան մէջ մեծ նշանակութիւն ունի նաեւ առաջին անգամ իր կողմէ աշխարհաբարի փոխադրուած «Նարեկ»ը։ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ վերջերս կազմակերպուած շնորհանդէսը եկաւ բիւրեղացնել Քասիմի ժառանգութեան այս երեսակի ամբողջ խորութիւնը։
Քորոնաժահրի պատճառ դարձած վարակին հետեւանքով Թուրքիոյ մէջ արտասովոր նախազգուշական միջոցներ ձեռք կ՚առնուին։ Հանրապետութեան նախագահ Ռեճեփ Թայյիպ Էրտողանի գլխաւորութեամբ, երէկ, մայրաքաղաք Անգարայի մէջ տեղի ունեցաւ նախարարներու խորհրդակցութիւն։
Կ. Պոլսոյ ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթի 110-ամեակի առիթով, Սուրբ Էջմիածնի հրատարակչութեան եւ Գօչունեան ընտանիքի մտայղացմամբ, 2018 թուականին առաջին անգամ, վերանայուած տարբերակով վերահրատարակուած է Սուրբ Գրիգոր Նարեկացիի «Մատեան ողբերգութեան» աղօթագիրքի արեւմտահայերէն տարբերակը: Սոյն թարգմանութիւնը, իրաւամբ, կը համարուի «Նարեկ»ի առաջին, ամբողջական աշխարհաբար թարգմանութիւնը:
Հոգեւոր գլուխգործոց:
Սուրբ Գրիգոր Նարեկացիի «Մատեան ողբերգութեան» աղօթագիրքի առաջին աշխարհաբար փոխադրութեան վերահրատարակութեան առթիւ փայլուն շնորհանդէս մը՝ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ: Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Վեհափառ Հայրապետի բարձր հովանաւորութեամբ կազմակերպուած հաւաքոյթը հնարաւորութիւն ընձեռեց ԺԱՄԱՆԱԿ-ի հիմնադիր Միսաք Գօչունեանի թողած ժառանգի վերարժեւորման: Ամեն. Ս. Պատրիարք Հայրը արտասանեց գեղահիւս հուսկ բանք մը: Ձեռնարկը տեղի ունեցաւ Մայրավանքի «Վաչէ եւ Թամար Մանուկեան» մատենադարանի դահլիճի երդիքին տակ: Թերթիս գլխաւոր խմբագիր Արա Գօչունեան որդիաբար երախտագիտութիւն յայտնեց Նորին Սրբութեան եւ խոր յարգանքով վերյիշեց հոգելոյս փրոֆ. Հրաչիկ Միրզոյեանը, որու նուիրեալ աշխատանքով կեանքի կոչուեցաւ հրատարակչական այս կարեւոր ծրագիրը:
Տ. Շահէ Ծայրագոյն Վարդապետ Անանեան հանգամանօրէն ներկայացուց անկրկնելի երկին իմաստը եւ Քասիմի կողմէ կատարուած աշխատանքին բարձր նշանակութիւնը, ինչ որ կ՚առանձնանայ անոր թողած վիթխարի աւանդի ամբողջութեան մէջ:
Ժողովրդական արուեստագէտ Դաւիթ Յակոբեան դիպուկ ձայնով ընթերցեց հատուածներ: «Գեղարդ» խումբէն Լուիզա Երամեանի եւ Անահիտ Պապեանի մեներգները խոր տպաւորութիւն գործեցին ներկաներուն վրայ: Տ. Արարատ Քհնյ. Պօղոսեան ողջոյնի խօսքին մէջ շեշտը դրաւ արեւմտահայերէնի պահպանութեան մարտահրաւէրին վրայ՝ Յովհաննէս Թումանեանէ վկայութիւններով հանդերձ:
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Կաթողիկոս Ամենայն Հայոց. «Նարեկը թէեւ ազգային հողի վրայ արմատացած Հայ Եկեղեցւոյ ծոցէն վերընձիւղուած է, սակայն իր բնոյթով ունի համամարդկային արժէք, որով ամբողջ մարդկութեան կը մատուցուի Բարձրեալն Աստուծոյ հետ անընդմիջելի զրոյցի առանձնայատուկ փորձառութիւն մը։ Այս նշանակութեամբ Սուրբ Գրիգոր Նարկեցին եւ իր աղօթագիրքը դուրս են ժամանակային եւ աշխարհագրական սահմաններէ»:
«Մատեանի արեւմտահայերէն ներկայ վերահրատարակութիւնը կը նուիրուի պոլսահայ յայտնի մտաւորական, գրող, հրապարակախօս, խմբագիր ու հրատարակիչ Միսաք Գօչունեանի հիմնադրած ԺԱՄԱԱԿ օրաթերթի յոբելեանին՝ իբրեւ արժանի ընծայ արեւմտահայ իրականութեան մէջ կարեւոր աւանդ բերած այս պարբերականին»:
Հոգւոյ բերկրութեամբ կ՚ողջունենք Սուրբ Գրիգոր Նարեկացիի «Մատեան ողբերգութեան» աղօթագրքի արեւմտահայերէն թարգմանութեան նոր հրատարակութիւնը, որ իրականացուած է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ՝ ի նպաստ աշխարհասփիւռ մեր ժողովուրդի հոգեւոր եւ ազգային կեանքի նորոգութեան։