Ընկերա-մշակութային

Գրեց՝ ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ

Երեւանի սրտին մէջ, Աբովեան փողոցին վրայ, գործող «Կրանտ հոթել Երեւան» («Երեւան») պանդոկէն ներս բացուած է ինքնատիպ ցուցահանդէս մը, որ նուիրուած է ամերիկահայ աշխարհահռչակ գրող Ուիլիըմ Սարոյեանի ծննդեան 110-ամեակին: Այս ցուցահանդէսով, ըստ էութեան, մեկնարկած է «Երեւան պանդոկի բնակիչները» նախագիծը, որ Երեւանի քանի մը թանգարաններուն եւ «Կրանտ հոթել Երեւան» պանդոկին համատեղ մշակութային ծրագիրն է:

Կը շնորհաւորեմ յարգելի պարոն Արա Գօչունեանը՝ ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթի 110-ամեակի առիթով, եւ կը մաղթեմ, որ օրաթերթը ունենայ անխափան եւ արգասաւոր ուղի:

Հայ իրականութեան մէջ՝ թէ՛ Հայաստանի եւ թէ առհասարակ՝ հայութեան մէջ, այսօր կայ շատ քիչ հաստատութիւն, որ մէկ դարէ աւելի պատմութիւն ունի: Եւ այս հանգամանքը ինքնին կը խօսի ԺԱՄԱՆԱԿ թերթի ունեցած արժէքին մասին: Պոլսահայութեան հպարտութեան առիթներէն մին՝ Կեդրոնական վարժարանը միայն մէկ տարի չէ ունեցած շրջանաւարտ՝ 1916 թուականին: Շատ տխուր  փաստ մըն է վարժարանի պատմութեան մէջ:

Ես ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ-ի ըն­թեր­ցողն եմ ար­դէն հինգ տա­րիէ ի վեր եւ ե­րե­ւի, թէ չեմ գի­տեր՝ քի­չե­րէ՞ն մին, թէ՞ շա­տե­րէն մին, թէ, որ ե­ղած եմ նաեւ ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ-ի խմբագ­րա­տա­նը, ուր շատ աշ­խա­տան­քա­յին մթնո­լորտ կայ, շատ բա­րե­կա­մա­բար կ՚ըն­դու­նին բո­լո­րը եւ  նոյն կերպով կը ճա­նա­պար­հեն: 
ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ-ի մա­սին խօ­սե­լու ա­տեն ես կ՚ու­զեմ ըն­դա­մէ­նը քա­նի մը յատ­կա­նի­շեր նշել. Նախ՝ ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ-ը, կը կար­ծեմ, տա­րա­ծքաշր­ջա­նա­յին թերթ է, հա­կա­ռակ, որ ան կը հրա­տա­րա­կուի Պո­լիս, բայց շնոր­հիւ այն հար­ցադ­րում­նե­րու, ո­րոնք ընդգր­կուած են ա­նոր է­ջե­րուն մէջ եւ նաեւ շնոր­հիւ Սա­գօ Ա­րեան թըղ-թակ­ցի, որ սիւ­նակ ու­նի այն­տեղ, ան կը դառ­նայ տա­րա­ծքաշր­ջա­նա­յին թերթ։

Յար­գե­լի ներ­կա­ներ, թոյլ տուէք մին­չեւ իմ խօս­քիս սկ­­սի­լը շնոր­հա­ւո­րել ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ օ­րա­թեր­թը՝ 110-ա­մեա­կի առ­թիւ, շնոր­հա­ւո­րել Ա­րա Գօ­չու­նեա­նը, ա­նոր ծնող­քը, կո­ղա­կի­ցը, ո­րոնք բո­լո­րով, այս նոր ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նին, պահ­պա­նե­լով ըն­տա­նե­կան ա­ւան­դոյ­թը, յա­ռաջ կը տա­նին շատ պատ­կա­ռե­լի կեն­սագ­րու­թիւն ու­նե­ցող այս թեր­թը…

Լրագ­րող­նե­րու մօտ ըն­դու­նուած է ը­սել՝ ժա­մա­նա­կը ցոյց կու տայ: Ես շատ ալ չեմ սի­րեր այդ ար­տա­յայ­տու­թիւ­նը եւ բո­լոր իմ ու­սա­նող­նե­րուս կ՚ը­սեմ, որ եր­բեք մի՛ գոր­ծա­ծէք այս ար­տա­յայ­տու­թիւ­նը յօ­դուած­ներ գրե­լու ժա­մա­նակ:

Ազ­գիս Հայ­րա­պե­տի օրհ­նու­թեան եւ ող­ջոյ­նի խօս­քը կը փո­խան­ցենք այս գե­ղե­ցիկ, հո­գե­պա­րար շնոր­հան­դէ­սի կազ­մա­կեր­պիչ­նե­րուն, մա­նա­ւանդ՝ ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ օ­րա­թեր­թի խմբագ­րա­կազ­մին, ի դէմս Ա­րա Գօ­չու­նեա­նին: ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ օ­րա­թեր­թը ար­դէն 110 տա­րե­կան է: Ու­րախ ենք ն­­շե­լու, որ տա­կա­ւին 2014 թուա­կա­նին Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միած­նի մէջ տօ­նուե­ցաւ 100-ա­մեա­կի մի­ջո­ցա­ռում­նե­րու փակ­ման ցե­րե­կոյ­թը, ո­րու ըն­թաց­քին նոյն­պէս, ինչ­պէս այժմ, վե­րար­ժե­ւո­րուե­ցաւ, գնա­հա­տուե­ցաւ ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ օ­րա­թեր­թի այն նպաստ­նե­րը, ո­րոնք ան ու­նե­ցած է մեր մշա­կու­թա­յին, հա­սա­րա­կա­կան, քա­ղա­քա­կան, կրօ­նա­կան կեան­քէն ներս:

Թէ­քէեա­նը մեր այն մե­ծե­րէն է, որ կա­րե­լի է ան­պատ­րաս­տից ը­սել գնա­հա­տա­կան խօս­քեր, մար­դու մը մա­սին, որ իր ամ­բողջ կեան­քը նուի­րա­բե­րած է իր ժո­ղո­վուր­դին, հայ գրա­կա­նու­թեան, իր կու­սակ­ցու­թեան, մա­մու­լին եւ հայ որ­բե­րուն:
Թէ­քէեա­նի կեան­քը ե­ղած է բազ­մա­բո­վան­դակ, տե­ղէ-տեղ, երկ­րէ-եր­կիր եւ ա­նընդ­հատ պայ­քար­նե­րու մէջ:

Թէ­քէեա­նը մե­զի ան­ծա­նօթ հե­ղի­նակ չէ, մա­նա­ւանդ հայ­րե­նի­քի մէջ, ո­րուն մի քա­նի կար­կա­ռուն ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ անդ­րա­դար­ձած են՝ Պրն. Վազ­գէն Գաբ­րիէ­լեա­նը, Յա­րու­թիւն Ա­ւա­գեա­նը, Սա­մուէլ Մու­րա­տեանն ալ անդ­րա­դար­ձած է իր հեր­թին եւ Սփիւռ­քի մէջ անդ­րա­դար­ձած է Յա­կոբ Օ­շա­կա­նը եւ ու­րիշ­ներ: 

Ա­նոնք ո­րոնք քիչ թէ շատ ծա­նօթ են 19-րդ դա­րու վեր­ջա­ւո­րու­թեան եւ 20-րդ դա­րու սկիզ­բի ա­րեւմ­տա­հայ մա­մու­լին, ա­պա պատ­կե­րա­ցում ու­նին թէ ան ինչ վիթ­խա­րի ծով է, ով­կիա­նոս՝ տա­րե­գիր­քեր, օ­րա­ցոյց­ներ, պար­բե­րա­գիր­քեր, ամ­սա­գիր­քեր, հան­դէս­ներ եւ այլն...