Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ընդհանուր առումով, նկարագիրը, այսինքն մարդու մը, անհատի մը յատկանշական գիծերը, արժէքները, էութիւնը չի՛ փոխուիր։ Իսկ եթէ արտաքին ազդեցութիւններով, պարագաներու համեմատ ընթացքի ուղղութիւնը կը փոխուի, անիկա «նկարագիր» չէ, այլ պարզապէս ստացական սովորութիւն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ կը խօսուի Ատսուծոյ Բարութեան վրայ եւ բնականաբար կը հարցուի, թէ Աստուած որ բարի է, եւ ամենակարող, ապա ուրեմն ի՞նչու կ՚արտօնէ, որ գոյանայ չարը եւ արգելք չի հանդիսանար անոր չարագործութեան։ Հարցը եթէ մակերեսային դիտուի, իրապէս դժուար հասկնալի է, թէ «Բարի»ն ի՞նչպէս կ՚արտօնէ չարին չարագործելուն, քանի որ Ան ամենակարող է միանգամայն ե՛ւ ամենակալ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աստուծոյ, որ բարի է եւ ամենակարող, չարին գոյացութեան եւ չարագործութեան արտօնելու եւ արգելք չհանդիսանալու հարցը մարդկային միտքը զբաղեցնող խնդիր մըն է։ Աստուած քանի որ բարի է, սէր է եւ ամենակարող, ապա ուրեմն ինչո՞ւ արգելք չ՚ըլլար չարին չարագործութեանը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ստորեւ կը շարունակենք դժոխքի մասին Լեւոն Սարգիսեանի խորհրդածութիւնները ներկայացնել, որոնք փաստարկումներ են, թէ՝ քանի որ Աստուած բարի՛ է, սէ՛ր է, ապա ինչո՞ւ կ՚արտօնէ, որ չարը գոյութիւն ունենայ եւ գործէ, եւ թէ ինչո՞ւ հաստատուած կամ ստեղծուած է դժոխքը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդկային միտքը յաճախ զբաղեցնող հարց մըն է՝ թէ քանի որ Աստուած Սէր է, Բարի է, ապա ուրեմն ինչո՞ւ կայ ատելութիւնը, կայ չա՛րը։ Եւ քանի որ Աստուած ամենակարող է եւ ամենակալ, ապա ուրեմն ինչո՞ւ արտօնութիւն կու տայ, որ չարը գործէ։ Եւ քանի որ Աստուած ամէն բանին ստեղծիչն է, ինչո՞ւ ստեղծած է նաեւ չարը։ Եւ այս հարցումները կը յանգին վերջապէս, թէ՝ Աստուծոյ բարութեան դէմ ինչո՞ւ գոյութիւն ունի «դժոխք»ը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Եկեղեցւոյ տօն կատարել հայ ժողովուրդին յատուկ արարողութիւն մըն է։ Արդարեւ «Եկեղեցի»ն աստուածային հաստատութիւն մըն է եւ Քրիստոսի փրկագործութեան արդիւնք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին տար-ւայ մէջ երեք անգամ կը նշէ Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորչի յիշատակը. «Մուտն ի Վիրապ», «Ելն ի Վիրապէն», եւ «Նշխարաց գիւտը»։ 301 թուականին հայ ժողովուրդը ընդունեց քրիստոնէութիւնը որպէս «պետական կրօն» եւ այդ սրբանուէր գործին մէջ առաջնակարգ դեր կատարեց Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ եւ Տրդատ Գ. թագաւոր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Խօսիլը բնական է մարդուս համար, բնական է, քանի որ ան «բանաւոր էակ» մըն է։ Խօսիլը պահանջք մըն է նաեւ մարդուն համար, քանի որ ան «ընկերային էակ» մըն է, եւ պարտաւոր է յարաբերուիլ եւ հաղորդակցիլ իր նմաններուն հետ, որուն էական միջոցն է լեզուն, այսինքն խօսիլը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երախտագիտութիւնը շնո՛րհք մըն է, եւ չափանիշ մը ազնուութեան, առաքինութեա՛ն։ Իրականին, երախտագիտութիւնը մարդուս բնական մէկ զգացումն է, բայց միշտ կը պակսի մարդկային յարաբերութիւններու ընթացքին, եւ դժբախտաբար ան կ՚ըլլայ բացառիկ վիճակ մը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդկային կեանքի ամենագեղեցիկ եզրն է արուեստը՝ որ բարոյական կեանքի ձգտումներուն, զգացումները արտայայտելու ամենէն ապահով միջոցն է։ Յաճախ կը յիշենք, թէ մարդ էակը միայն մարմին չէ, այլ նաեւ՝ հոգի եւ միտք, ի՛նչ որ կը նշանակէ, թէ ան ունի զգացական եւ իմացական կեանք մըն ալ, որոնցմով կը կազմէ ամբողջութիւն մը՝ մարմնաւոր եւ բարոյական ապրումներով։