Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Նախապէս, օգտուելով հոգեբոյժ Տքթ. Պօղոս Քօլօլեանի «Յոռետեսութիւնը բժշկութեան առջեւ» յօդուածէն, խորհրդածութեան նիւթ ունեցած էինք յոռետեսութիւնը։ Որպէս նիւթին շարունակութիւնը, եւ դարձեալ օգտուելով վերոյիշեալ յօդուածէն, պիտի փորձենք ներկայացնել յոռետեսութեան գրականութեան վրայ ունեցած ազդեցութիւնը պատմութեան ընթացքին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Օգտակար» եւ «անձնուէր», ահաւասիկ յատկանիշներ առաքինութեան եւ ազնուութեան, յատկանիշներ եւ չափանիշներ կեանքի մը՝ որ կ՚ապրի մարդ, միշտ հաւատարիմ մնալով իր սկզբնական կոչումին, որ է «մա՛րդ» ըլլալ, մարդու արժանիքները եւ արժանապատուութիւնը ունենալ եւ զանոնք ցոյց տալ իր բոլոր յարաբերութիւններուն, արտայայտութիւններուն մէջ։
Արդարեւ, իրապէս առանձնաշնորհում պէտք է համարուի՝ իր շուրջ ունենալ օգտակար եւ անձնուէր անձնաւորութիւններ, մօտ ըլլալ անոնց եւ երկար տարիներ ապրիլ անոնց հետ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Տնտեսական կեանքը՝ որ կը համապատասխանէ «նիւթական կեանք»ի, բոլոր անհատներու եւ ընկերութիւններու բարօրութեան, ըսենք՝ երջանկութեան հիմունքն է։
Եւ շրջանի մը մէջ՝ ուր ա՛յնքան բազմապահանջ է կեանքը, եւ ուր այնքան անհամար վայելքներու տիրանալու համար տարիները այնքան կարճ, ամէնուն հոգեւին ջանքն է բուռն թափի մը ատեն՝ զոր իր գործունէութեանը մէջ կը դնէ, յաջողի՛լ իր ձեռնարկներովը, աշխատութիւններովը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Տարիքի հեղինակութիւն արժէք մը կը ներկայացնէ, երբ տարեցը տարիներու փորձառութենէն դասեր է քաղած եւ արժէք մը կրցած է աւելցնել իրեն փոխանցուած գիտութեան եւ փորձառութիւններուն վրայ եւ աւելիով կարողացած է փոխանցել զանոնք յաջորդ սերունդներուն։
Այս իմաստով, տարիքի հեղինակութիւնը դաւանիլ պարզապէս տարիքի նայելով եւ հաւատալ, թէ անիկա միա՛յն կրնայ արժանիք մը նկատուիլ։ 

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Խօսիլը՝ մարդուս ամենէն խորհրդանշական արարքն է, քանի որ խօսիլը միա՛յն իրեն յատուկ կարողութիւն մըն է բոլոր կենդանական աշխարհին մէջ։ Արդարեւ, մարդ, կը զանազանուի եւ կը տարբերի միւս բոլոր կենդանի էակներէն՝ իր բանականութեան եւ խօսելու յատկութեամբ։ Խօսիլը բանականութեան բնական մէկ հետեւանքն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Ընդհանուր տիեզերքի մէջ անուրանալի եւ անժխտելի սկզբունք մըն է, թէ բոլոր երեւոյթները իրենց ծնունդի պատճառները ունին։ Ուստի, պատճառ-արդիւնք յարաբերութիւնը ամէն մարզի մէջ ի զօրու է եւ անայլայլելի՛։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սուրբ Գիրքը խնամով եւ զգուշութեամբ կարդալու եւ հասկնալու կարեւորութիւնը աւելի յայտնի կը տեսնուի, եթէ դիտենք կրօնական եւ հոգեւոր ճշմարտութիւններու վերաբերեալ վերացեալ գաղափարները մարդոց եւ մարդկային լեզուով հաղորդելու դժուարութիւնը։
Հոգեւոր բաներու վրայ խօսելու ժամանակ մարդիկ ընդհանրապէս կը գործածեն «վերաբանութիւն» կամ «նմանութիւն»։ 

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կը հարցնենք. «Ի՞նչ է կեանքը»։ Կեանքը որ կ՚ապրինք, շատ անգամ չենք անդրադառնար իսկ անոր գոյութեան՝ իմաստին կամ նպատակին։ Արդարեւ, այս կերպով, կեանքը «միատարր փորձութիւն» մը ըլլալ կը թուի, փորձառութիւն մը՝ որ անզգալիօրէն կը սկսի եւ անակնկալ կը վերջանայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ մը ապագայի մէջ երջանիկ ապրելու համար, պէտք է ջանայ իր սորված բարի գաղափարները կենդանացնել եւ գործադրել՝ նաե՛ւ իր բարի գործերով։ Եւ այս իմաստով, քրիստոնեայի մը կատարելիք բարի գործերը բացատրուած են Քրիստոսի բարոյական վարդապետութեան մէջ, ինն համառօտ «երանութիւններ»ով, զորս ըսաւ Յիսուս, լերան վրայ մեծ բազմութեան առջեւ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդը եւ բնութիւնը եթէ բաղդատուին, բաղդատութեան ո՞ր եզրով կարելի է համեմատել զանոնք, ըսել թէ՝ բնութիւնը մարդոց պէս կը վարուի՞, թէ՛ մարդիկ բնութեան պէս կը շարժին։ Սակայն սա իրական է, որ երկուքն ալ իրարու նման կը վարուին, կա՛մ, մէկը միւսը կ՚ամբողջացնէ եւ մէկը միւսին կատարեալ լուսաբանութիւնն է։