Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Յի­սուս եր­կինք համ­բար­ձաւ եւ ա­մե­նա­կալ Հօր Աս­տու­ծոյ ա­ջին բազ­մե­ցաւ» (ՄԱՐԿ. ԺԶ 19)։
Ք­րիս­տո­սի մար­մի­նը Յա­րու­թեան պա­հէն սկսեալ փա­ռա­ւո­րուե­ցաւ, ո­րուն ա­պա­ցոյց­ներն են այն նոր եւ գերբ­նա­կան յատ­կու­թիւն­նե­րը, զորս այ­սու­հե­տեւ մշտա­պէս կը վա­յե­լէ Ա­նոր սուրբ Մար­մի­նը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կան մար­դիկ, որ ի­րենք լու­սա­միտ են եւ հմուտ, եւ նաեւ հե­ռա­տե՛ս։ Ա­հա­ւա­սիկ այս տե­սակ մար­դիկ ու­նին պայ­ծա­ռա­տե­սու­թիւն, որ մար­դուս խոր­հիլ կու տայ, թէ այդ յատ­կու­թիւ­նը ստա­ցա­կա՞ն է, թէ բնա­տուր։ 

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեան­քի մէջ կան եր­բեմն պարզ եւ ա­ռօ­րեայ դէպ­քեր, ո­րոնք ամ­բողջ մարդ­կու­թեան տի­պա՛ր կ՚ըլ­լան եւ ան­ջն­­ջե­լիօ­րէն կը տպա­ւո­րեն եւ ազ­դե­ցու­թիւն կը գոր­ծեն ա­նոր վրայ։ Եւ մարդ շատ անն­շան դէպ­քէ մը կրնայ շատ մեծ եւ կեն­սա­կան, օգ­տա­կար դա­սեր քա­ղել, կեան­քը ըստ այնմ կա­նո­նա­ւո­րել եւ կեան­քին ընդ­հա­նուր ըն­թաց­քը փո­խել։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Պայ­քա՛ր մըն է Քրիս­տո­սի կեան­քը եւ քրիս­տո­նեա­յին կեան­քը՝ մարդ­կա­յին ա­նաս­նա­կան եւ ստո­րին հա­կում­նե­րուն դէմ։ Ա­նի­կա պայ­քա՛ր մըն է այն ա­մէն չա­րիք­նե­րուն դէմ՝ ո­րոնք կը նուաս­տաց­նեն մար­դը եւ վա՛ր կ՚ի­ջեց­նեն իր ար­ժա­նա­պա­տուու­թեան պա­տուան­դա­նէն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աշ­խար­հի վրայ ո՛չ մէկ կա­րե­ւոր ար­դիւնք կամ ար­ժէք կա­րե­լի է ձեռք բե­րել ա­ռանց աշ­խա­տան­քի։ Ա­մէն ինչ որ մարդ ու­նի՝ աշ­խա­տու­թեան մը հե­տե­ւանքն է՝ ա­րուեստ, դաս­տիա­րա­կու­թիւն, գի­տու­թիւն, ար­հեստ եւ ա­մէն ինչ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեան­քի զա­նա­զան ե­րե­ւոյթ­նե­րուն, պա­տա­հար­նե­րուն եւ դէպք­նե­րուն ա­մէն մար­դէ չի սպա­սուիր նոյն հա­կազ­դե­ցու­թիւ­նը՝ ո­մանք քաջ են, ո­մանք շուա­րած, ո­մանք սար­սա­փի մատ­նուած, եւ տա­կա­ւին ան­հա­մար մարդ­կա­յին ար­տա­յայ­տու­թիւն­ներ կա­րե­լի է նշմա­րել նոյն դէպ­քին, նոյն ե­րե­ւոյ­թին նկատ­մամբ։ Ա­սի­կա շատ բնա­կան է, քա­նի որ ա­մէն մարդ նոյն բնա­ւո­րու­թիւ­նը, նոյն նկա­րա­գի­րը կամ նոյն խառ­նուած­քը չու­նի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ա­ռա­ւօտ կա­նուխ բա­ցի հա­ցի պա­հա­րա­նը՝ տե­սայ որ հոն, հա­ցին քով, կայ ե­րեք հատ, հո­գե­ւոր նիւ­թեր պա­րու­նա­կող գիրք։ Օրս հա­ճե­լի՜ ա­նակն­կա­լով մըն էր սկսած։ Պահ մը շուա­րած՝ դի­տե­ցի այդ հրա­շա­լի՜ տե­սա­րա­նը. «հաց» եւ «գի՛րք»։ Եւ ան­մի­ջա­պէս յի­շե­ցի Յի­սու­սի խօս­քը. «Մարդ միայն հա­ցով չ՚ապ­րիր, այլ բո­լոր այն խօս­քե­րով, որ Աս­տուած խօ­սած է» (ՄԱՏԹ. Դ 4)։ Օ­րէն­քի գիր­քէն մէջ­բե­րում մըն էր այս խօս­քը, որ մարդ­կա­յին մա­նա­ւանդ հո­գե­ւոր կեան­քի հա­մար անհ­րա­ժեշտ ու­ղե­ցոյց մը, պատ­գա՛մ մըն է։ Այն՝ որ կը յի­շեց­նէ, թէ՝ մար­մին չէ՛ միայն մարդ, այլ նաեւ՝ հո­գի եւ մի՛տք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հա­սա­րա­կաց մտքի եւ զգաց­ման բնա­կան եւ բա­նա­կան ար­դիւնքն է «հան­րա­յին կար­ծիք»ը։ Իր այս հան­գա­ման­քով կա­րե­ւոր ու­ղե­ցո՛յց մըն է ըն­կե­րա­յին կեան­քի մէջ տեսնուած շատ մը հար­ցե­րու լուծ­ման եւ ա­նել վի­ճակ­նե­րէ դուրս գա­լու հա­մար՝ հան­րա­յին կար­ծի­քը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ կրնա՞յ կա­տա­րեալ ըլ­լալ։ Ան­շուշտ այս հար­ցու­մին վճռա­կան պա­տաս­խան մը կա­րե­նալ տա­լու հա­մար նախ պէտք է պա­տաս­խա­նել, պէտք է նա­խա­պէս բա­ցատ­րու­թիւն մը գտնել սա հար­ցու­մին, թէ՝ «կա­տա­րեալ ըլ­լալ» ի՞նչ կը նշա­նա­կէ։ Ի՞նչ է կա­տա­րե­լու­թիւն ը­սուա­ծը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ա­հա­ւա­սիկ եր­կու սար­սա­փազ­դու բա­ռեր, ո­րոնք զե­տե­ղուած են բա­ռա­րան­նե­րու մէջ։ Բայց այս եր­կու բա­ռե­րը ե­թէ մնան միա՛յն բա­ռա­րան­նե­րու մէջ, այն­քան վտան­գա­ւոր եւ սար­սա­փե­ցու­ցիչ չեն ըլ­լար, ո՛ր­քան բոյն դրած ըլ­լան սրտե­րու մէջ։