ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մօտաւորապէս կէս դար առաջ, խմբագիր-յօդուածագիր մը նեղանալով իր շրջապատի մարդոցմէ, իր սիւնակին մէջ գրի կ՚առնէ հետեւեալ տողը. «Հայը ի ծնէ խմբագիր է». իրականութեան մէջ հայը այսօր ամէ՛ն ինչ է: Իւրաքանչիւր հայ թէ՛ քաղաքագէտ, թէ՛ փիլիսոփայ է, թէ՛ խմբագիր եւ թէ քննադատ է. քիչ մը ամէ՛ն ինչ է հայը:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Հաւասարութեան բարձր գաղափարը կ՚ենթադրէ առիթներէ՝ բնութեան բարիքներէ օգտուիլ առանց խտրութեան, առանց թէականութեան եւ առանց յարաբերականութեան եւ համեմատականութեան։ Եւ այս կը նշանակէ, թէ՝ ամէն անձ նոյն կերպով, նոյն չափով կրնայ օգտուիլ բնութեան շնորհներէն։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Հասած է տեղ մը, որ այլեւս չե՛մ ուզեր լսել Պարոյր Սեւակ, Յովհաննէս Շիրազ, Սիամանթօ, Յովհաննէս Թումանեան, Գրիգոր Զօհրապ եւ այլ գրողներու անուններ, որովհետեւ կը հաւատամ, որ հայ գրականութեան կաճառին մէջ շա՜տ շատ ուրիշ անուններ կան, արժանի յիշատակութեան, սակայն ճակատագրի բերած զաւեշտով հակառակ իրենց մտային հանճարին՝ շատերու համար կը մնան օտար ու անծանօթ։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Մարդուս զարգացման համար անհրաժե՛շտ է գործակցութիւնը ծնողներուն եւ դպրոցին։
Արդարեւ, կրթութիւնը կը սկսի մօր արգանդէն իսկ, կը զարգանայ ընտանիքին մէջ, կը կազմակերպուի դպրոցը՝ ուսուցիչներու առաջնորդութամբ եւ կը կատարելագործուի ընկերութեան մէջ։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մարդկային կեանքի մէջ կան բառեր, որոնք նոյնը մնալով հանդերձ էապէս մեծ փոփոխութիւններ կը կրեն եւ այս փոփոխութիւնը կը կատարուի ժամանակի հաշուին. անոնցմէ մէկն է, օրինակ, մեր ընկերութեան մէջ շատ օգտագործուող «նոր սերունդ» բառը, նկատի ունենալով որ իւրաքանչիւր նոր սերունդ դատապարտուած է հին սերունդ դառնալու՝ իր «նոր»ի տիտղոսը փոխանցելով զինք յաջորդողներուն:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Սիրտը կեդրո՛նն է այն թաքուն ուժին՝ որ կը կառավարէ մարդուս ամբողջ կեանքը, ամբողջ խորհուրդները, ամբողջ գաղափարները, ամբողջ զգացումները, ամբողջ կիրքը, ամբողջ կամքը։ Սիրտը՝ մարդուն գաղտնիքներով լեցուն աշխարհ մըն է՝ որուն մէջ պահուած ուժերը աւելի բուռն են քան մարդուս ծանօթ բնական աշխարհի ուժերը։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Եթէ լոյս աշխարհ եկած ես որպէս հայ, ապա անպայմանօրէն լսած պիտի ըլլաս «մեզի» ու «ձեզի», «մեր» ու «ձեր»ի զաւեշտը. միասնութեան կոչուած հայ ժողովուրդը միշտ ալ իր մէջ ունեցած է այդ երկուութիւնը, որ նոյն բանին համար կը պայքարին՝ սակայն հիմնական պայքարը իրարու դէմ կը մղեն. մեր ազգին մէջ գրեթէ ամէն բանի շարքին «մեր»ն ու «ձեր»ը գոյութիւն ունի. անոնց մէջ կարելի է յիշել դպրոցը, եկեղեցին, ակումբը, թերթը եւ գրեթէ ամէն բան՝ որ տարբեր գոյն ու երանգ կրնայ ստանալ:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Կը պատմուի, թէ գիւղ մը մէջ երկար ժամանակ անձրեւ չէր տեղար եւ երաշտ կը տիրէր։ Ուստի գիւղացիներ կը դիմեն գիւղի քահանային, որպէսզի գիւղի ամբողջ բնակչութիւնը հաւաքէ եկեղեցի եւ կատարուի հաւաքական աղօթք։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մարդ արարածին աշխարհիկ կեանքը դիւրի՞ն է թէ դժուար՝ յարաբերական է եւ կախեալ է անձի աշխարհը ըմբռնելու սահմանումներուն հետ. շատ շատեր աւելի արդիւնաւէտ կը նկատեն լաւատես կեանքը, մանաւանդ երբ մարդ արարած շատ մը երեւոյթներ աւելի դիւրին կ՚ընդունի։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Մեր սխալներէն, այսինքն «մեղք»էն ծնած չարիքը կարելի է բարիքի վերածել՝ անդրադառնալով սխալին եւ զղջումով միայն։ Ո՛վ որ գիտակցօրէն, համոզումով, այսինքն կամաւոր կերպով եւ կամ կանխամտածութեամբ կը մեղանչէ, անիկա չի՛ կրնար թողութիւն գտնել, քանի որ ան Սուրբ Հոգիին հայհոյած է, ուստի անոր հոգիին մէջ չարիքը չի կրնար փոխուիլ բարիքի, այլ իր իսկ կորուստին պատճառ կը հանդիսանայ։
