Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յակոբ Պարոնեան, հայ մեծագոյն երգիծաբանը յաճախ քննադատած է բարոյական, ընկերային եւ քաղաքական թերութիւնները եւ տկարութիւնները։ Ահաւասիկ, նմոյշ մը իր գործերէն, ուր կը քննադատէ քաղաքավարութեան չափազանցութիւնները։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մուշեղ Իշխան, իսկական անունով՝ Մուշեղ Սրապիոնի Ճենտերէճեան, ծնած է 1914-ին Սիվրիհիսար։ 1923-ին, ընտանիքը հաստատուած է Դամասկոս։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Արդեօք երկիւղին եւ նուիրականին զգացումները քրիստոնեա՞յ զգացումներ են։ Ո՛չ ոք կարող է տրամաբանօրէն տարակուսիլ այս մասին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սաւառնակի մը մէջ ճամբորդող մէկու մը համար, սովորական պայմաններու տակ, աւելի խոր է գիտակցութիւնը «սաւառնակ»ի մեծութեան քան թէ երկնակամարին՝ որուն անսահման տարածութեան հետ բաղդատմամբ՝ ան հազիւ թէ ոսպի հատիկէ մը աւելի է։
Ինչո՞ւ համար արդեօք

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդկային կեանքի մէջ տեւական յառաջդիմութիւն, մշտնջենաւոր բարեփոխութիւն մը գոյութիւն ունի. երէկ՝ աներեւակայելին, անհաւատալին, անիրականանելին այսօր՝ փորձարկելի, իրականանելի առաջադրութիւն մը, եւ երէկուան անկարելին, այս օրուան կարելին դարձած է։ Եւ այն ինչ որ նախապէս անտեսանելի էր, ներկայիս տեսանելի է եղած։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ որքան որ փափաք ունի ուրիշներուն սէրը եւ յարգանքը վայելելու, ա՛յնքան ալ պէտք է զգուշանայ անոնց ատելութեանը եւ զզուանքին նշաւակ ըլլալէ։ Ասիկա «համակրական հասկացողութեան» հարց մըն է, քանի որ կեանքի մէջ սէրն ալ, ատելութիւնն ալ բնական զգացումներ են, թէեւ սէրը՝ բաղձալի, իսկ ատելութիւնը՝ անբաղձալի՛։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բոլոր մարդիկ ներառուած են Ադամին մեղքին մէջ. «Անհնազանդութեամբ մէկ մարդու՝ բազմութիւնը մեղաւոր եղաւ» (ՀՌՈՄ. Ե 19)։ Այստեղ «բազմութիւն» բառը պէտք է հասկնալ՝ «բոլոր մարդիկ»ը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Գիւտերու եւ զարմանալիքներու այս օրերուն մէջ՝ ոեւէ խոհուն մարդ որ ներքնահայեաց կ՚ըլլայ եւ իր հոգւոյն խորքերը կ՚իջնէ, հիմնապէս կը համոզուի, թէ ո՛չ սաւառնակը, ո՛չ համակարգիչը եւ ոչ ալ որեւէ մեքենական հնարք՝ որքան ալ հրաշակերտ թուին, կրնան գոհացում տալ մարդուս հոգեկան տենչանքներուն, եւ խորին պահանջքներուն, պէտքերուն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սահմանաւոր փորձառութիւն մը բացատրելու համար ստեղծուած բառ մըն է մահ «երկրաւոր» բառը։ Յաւիտենականութեան համար բոլորովին օտար եւ անիմաստ բառ մըն է մահը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ ի՞նչ է շինած որ մնացած է դարերու ընթացքին։ Շա՜տ բան բայց ո՛չ մնայուն։ Կամ մարդ ի՞նչ է կառուցած որ պիտի մնայ գալիք սերունդներու, գալիք դարերու ընթացքին։