Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Մար­դա­պաշ­տու­թիւն» կամ «մարդ­կայ­նու­թիւն»՝ «humanisme» կը նշա­նա­կէ՝ մար­դը պաշ­տող, ա­նոր հան­դէպ մեծ ու չա­փա­զանց սէր ցոյց տուող տե­սու­թիւն, «մար­դա­դա­ւա­նու­թի՛ւն»։ «The Christian Century» շա­բա­թա­թեր­թի խմբագ­րա­կան­նե­րու մէջ կը հան­դի­պինք հար­ցու­մի մը՝ որ կը հարց­նէ. «Ի՞նչ է մար­դը»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ան­տե­սա­նե­լին տես­նել, անլ­սե­լին լսել, անն­կա­րագ­րե­լին փոր­ձել նկա­րագ­րել… այս բո­լո­րը դժուար են, բայց ո՛չ ան­կա­րե­լի։

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ե­ղիա Մար­գա­րէի մա­սին Աս­տուա­ծա­շունչ Մա­տեա­նի Գ Թա­գա­ւո­րաց գիր­քին մէջ սա­պէս գրուած է.

«Ե­ղիան Ա­քաա­բին՝ որ Իս­րա­յէ­լի վրայ թա­գա­ւոր էր, ը­սաւ.- Իս­րա­յէ­լին Տէր Աս­տուա­ծը, ո­րուն առ­ջեւ կը կե­նամ, կեն­դա­նի է, որ այս տա­րի­նե­րուն մէջ ցօղ եւ անձ­րեւ պի­տի չգայ ա­ռանց իմ խօս­քիս։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Պո­լի­սի հա­րուստ հայ ըն­տա­նիք­նե­րու մէջ կա­րե­ւոր եւ յայտ­նի տեղ կը բռնէին կա­թո­լիկ Տիւ­զեան­նե­րը՝ Աբ­բա­յեան, այ­սինքն՝ Վե­նե­տի­կի Մխի­թա­րեան­նե­րու ժո­ղո­վուրդ եւ Միու­թեան գա­ղա­փա­րին ջերմ պաշտ­պան, այս իսկ պատ­ճա­ռով ալ Գոլ­լէ­ճեան­նե­րէն ա­տուա՛ծ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սի­րե­լի՜ բա­րե­կամ­ներ, մի՛ թո­ղուք որ ձեր մտա­ծում­ներն ու մտա­հո­գու­թիւն­նե­րը մո­լո­րեց­նեն ձեզ։ Դի­տե­ցէք ձեր շուր­ջը, ա­հա­ւա­սի՛կ գա­րո՜ւն է՝ բնու­թիւ­նը վե­րա­կեն­դա­նա­ցեր է, ա­մէ­նու­րեք ու­րա­խու­թիւն, հրճուանք, խնդու­թիւն, ա­մէն ոք զուարթ ու շէն. եւ կար­ծես կեան­քը նոր կը սկսի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Մի՛ վախ­նար, փոք­րիկ հօտ, քա­նի որ Հայ­րը հա­ճե­ցաւ որ Ար­քա­յու­թիւ­նը ձե­զի տայ» (ՂՈՒԿ. ԺԲ 32)։

Կա­րե­լի է ը­սուի, թէ այ­սօր Ե­կե­ղե­ցին եր­բեք են­թա­կայ չէ նե­ղու­թիւն­նե­րու, դժուա­րու­թիւն­նե­րու եւ ա­զատ է ու խա­ղա­ղու­թիւն կը վա­յե­լէ։ Ե­րե­ւու­թա­պէս այս­պէս է, բայց ե­թէ խո­րա­պէս ու­սում­նա­սի­րուի, պի­տի տես­նուի, թէ «ա­նու­նով քրիս­տո­նեա­ներ»՝ ո­րոնք կը կազ­մեն Ե­կե­ղե­ցին, այն­քան հա­մա­կեր­պած են աշ­խար­հի, որ շատ քիչ հա­կա­ռա­կու­թիւն ու­նի ա­նոր հետ, եւ նոյ­նիսկ եր­բեք չու­նի՛։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Բա­րե­պաշ­տա­կան ա­ւան­դու­թիւն մըն է ծննդեան տա­րե­դար­ձը տօ­նել մէ­կու մը։ Այս ա­ւան­դու­թիւ­նը ար­դա­րեւ ա­ռի՛թ մըն է մէ­կու մը ծնուն­դով ապ­րուած ու­րա­խու­թիւ­նը կրկին ապ­րե­լու եւ նաեւ յի­շեց­նե­լու՝ թէ տա­րի­ներ կ՚անց­նին եւ մարդ հետզ­հե­տէ կը փո­խուի եւ ու­րեմն պէտք է հո­գե­պէս եւ մտա­պէս հա­մա­կեր­պի այդ բնա­կան ըն­թաց­քին, ան­խու­սա­փե­լի փո­փո­խու­թեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Յոյ­նե­րու եւ Պար­սիկ­նե­րու հա­ճու­թեամբ ու հա­ւա­նու­թեամբ ե՛ւ մի­ջամ­տու­թեամբ 350 թուա­կա­նին, կու­րա­ցած Տի­րա­նի ման­կա­հա­սակ որ­դին Ար­շակ թա­գա­ւոր դար­ձաւ։ Ար­շա­կի թա­գա­ւոր դառ­նա­լէն յե­տոյ երկ­րի մէջ խա­ղա­ղու­թիւ­նը վե­րա­հաս­տա­տուե­ցաւ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աս­տուած՝ Ա­րա­րի­չը յայտ­նեց Իր Օ­րէն­քը Իր ժո­ղո­վուր­դին, այս­պէս պատ­րաս­տե­լով Յի­սուս Քրիս­տո­սի Գա­լուս­տը։ Ար­դա­րեւ Մով­սէ­սի Օ­րէն­քը կ՚ար­տա­յայ­տէ բազ­մա­թիւ ճշմար­տու­թիւն­ներ՝ ո­րոնք բնա­կան­ա­բար մատ­չե­լի են բա­նա­կա­նու­թեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Գիր­քե­րը մար­դուս ա­մե­նէն հա­ւա­տա­րիմ ու ան­կեղծ բա­րե­կամ­ներն են, իսկ գրա­դա­րան­նե­րը՝ լու­սա­ւոր եւ ա­պա­հով պատս­պա­րանն է, որ հե­ռու կը պա­հէ մտքի խա­ւա­րի ա­մէն տե­սակ վնա­սա­բեր ազ­դե­ցու­թիւն­նե­րէն։ Եւ այս ի­մաս­տով, ի­րա­պէ՛ս գիր­քե­րը եւ գրա­դա­րան­նե­րը «լոյս աշ­խարհ»ի մը կը վե­րա­ծեն մու­թէն ու խա­ւա­րէն տագ­նա­պած ու տուայ­տած մար­դը։