Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աղ­բիւր մըն է սէ­րը՝ ան­վերջ ու ան­դա­դար հո­սող աղ­բիւր մը մար­դուն սրտէն։ Ո­մանք չեն անդ­րա­դառ­նար ա­նոր, կը վատ­նեն, ո­մանք կը զգան ա­նոր գե­ղեց­կու­թիւ­նը, բա­րու­թիւ­նը եւ կ՚օգ­տուին ան­կէ՝ կ՚եր­ջան­կա­նան ու կ՚եր­ջան­կաց­նեն ի­րենց շուր­ջին­նե­րը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յա­ճախ կը խօ­սինք «բա­րի»ին եւ «չար»ին մա­սին, ի՛նչ որ բնա­կան պէտք է հա­մա­րուի, քա­նի որ «բա­րի»ն ու «չար»ը ան­բա­ժան են մարդ­կա­յին կեան­քի ա­մէն ապ­րու­մի մէջ՝ ա­մէն պահ կը զգա­ցուի ա­նոնց ազ­դե­ցու­թիւ­նը կեան­քի ըն­թաց­քին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Նա­խա­պէս խորհր­դա­ծե­ցինք Ե­կե­ղեց­ւոյ «պաշ­տօ­նա­կան լե­զու»ին մա­սին եւ ը­սինք, որ Ե­կե­ղե­ցին, ինչ­պէս ա­մէն հաս­տա­տու­թիւն եւ կազ­մա­կեր­պու­թիւն, իր պաշ­տօ­նը կամ ա­ռա­քե­լու­թիւ­նը կա­րե­նալ գոր­ծադ­րե­լու հա­մար «լե­զու»ի պէտք ու­նի եւ որ­պէս­զի ա­մէն ինչ կար­գին ըն­թա­նայ, հար­կա­ւոր է որ «հա­սա­րա­կաց» կամ «պաշ­տօ­նա­կան» լե­զու մը գոր­ծա­ծէ՝ ներ­դաշ­նա­կու­թիւ­նը ա­պա­հո­վե­լու որ­պէս մի­ջոց։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յա­ճախ կը դի­մա­ւո­րուինք սա հար­ցու­մով. ե­կե­ղեց­ւոյ պաշ­տա­մուն­քը, ըն­թեր­ցա­նու­թիւ­նը գրա­բա՞ր թէ աշ­խար­հա­բար ըլ­լա­լու է։ Ո­մանք կ՚ը­սեն, թէ ե­կե­ղե­ցին իր ա­ռա­քե­լու­թիւ­նը կա­տա­րե­լու հա­մար ո՛ր լե­զուն որ ա­ւե­լի շատ կ՚ար­դիւ­նա­ւո­րէ, կ՚օգ­նէ, այդ լե­զուն գոր­ծա­ծե­լու է, քա­նի որ ե­կե­ղեց­ւոյ ա­ռա­քե­լու­թեան ա­ռաջ­նա­կարգ նպա­տա­կը՝ հա­ւատքն է, լե­զուն ա­նոր մի­ջոցն է, ա­ռար­կան է։

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«ՊԱՆԴԽ­ՏՈՂ­ՆԵ­ՐԻՆ

«Ի՞նչ էք ա­նում, ա՛յ խեղճ հա­յեր

«Որ երկ­րու­մը ցան­կա­լի

«Թո­ղած ա­նուշ օդն ու ա­յեր

«Դի­մում էք գիրկն օ­տա­րի։

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Գրիչ բռնել» կամ «գրիչ շար­ժել», այ­սինքն՝ գրի­չը գոր­ծա­ծել, օգ­տա­գոր­ծել եւ գրի­չին կեա՛նք տալ, մէկ բա­ռով ե­թէ ար­տա­յայ­տել ու­զենք՝ գրե՛լ։ Լաւ է այս։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յա­ճախ կրկնուած եւ շեշ­տուած է, թէ՝ երկ­րի մը մէջ հան­րա­պե­տա­կան դրու­թիւ­նը ա­պա­հով եւ տե­ւա­կան մնա­լու հա­մար, անհ­րա­ժե՛շտ է, որ ժո­ղո­վուր­դին ան­հատ­նե­րուն մէջ մտքի զար­գա­ցում մշա­կուի, որ­պէս­զի ա­նոնք կա­րող ըլ­լան ի­րենց ա­զա­տու­թիւ­նը ուղ­ղամ­տու­թեամբ եւ խո­հա­կա­նու­թեամբ գոր­ծա­ծե­լու։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ա­ղանդ», «հեր­ձուած» եւ «հե­րե­տի­կո­սու­թիւն»՝ այս ե­րե­քը շար­ժում­ներ են, ո­րոնք ուղ­ղա­փառ դա­ւա­նան­քէ շե­ղած վար­դա­պե­տու­թիւն կը մշա­կեն, ոչ-ուղ­ղա­փառ տար­բեր ու­սու­ցու­մով վար­դա­պե­տու­թիւն կը քա­րո­զեն։ Թէեւ ե­րեքն ալ «շե­ղում» են ուղ­ղա­փառ վար­դա­պե­տու­թե­նէ եւ դա­ւա­նան­քէ, բայց իւ­րա­քան­չիւ­րին բնոյ­թը տար­բեր է՝ թէ՛ ծագ­ման, թէ՛ զար­գաց­ման եւ թէ տա­րած­ման տե­սա­կէ­տէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աշ­խա­տա­սի­րու­թիւ­նը աս­տուա­ծա­յին պա­տուի­րան մըն է՝ մար­դուս ա­ռա­ջին ան­մեղ վի­ճա­կին մէջ իսկ տրուած Աս­տու­ծոյ կող­մէ՝ մարդ ա­րա­րա­ծին. «Եւ չոր­րորդ գե­տը Եփ­րատ է։ Եւ Տէր Աս­տուած ա­ռաւ մար­դը ու Ե­դե­մի պար­տէ­զին մէջ դրաւ, որ­պէս­զի զա­նի­կա մշա­կէ ու պա­հէ» (ԾՆՆԴ. Բ 15)։ Ու­րեմն, կը տես­նուի, որ աշ­խա­տան­քը եր­բեք պա­տիժ մը չէ՛ մար­դուն, այլ՝ կո­չում մը, ա­րար­չու­թեան պատ­ճառ եւ հե­տե­ւանք­նե­րէն մի՛ն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Տա­րի­քի մա­սին հար­ցե­րը չեն վեր­ջա­նար։ Ա­հա­ւա­սիկ տա­րի­քի մա­սին հարց մը եւս, թէ՝ ո­րո՞նք են կեան­քի ա­մե­նա­լաւ տա­րի­նե­րը։ Ան­շուշտ հարց մը՝ ո­րուն տրուած պա­տաս­խա­նը կը փո­խուի ա­մէն մէկ ան­ձի նկատ­մամբ՝ իր ապ­րած կեան­քին հա­մե­մատ։