Արխիւ
ԲԺԻՇԿ ՎԱՀԱՆ ԱՐԾՐՈՒՆԻ (1901)
Արեւմտահայերէնի վերածեց՝
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Մեր խելքը, բանականութիւնը, մեր ուժը, մեր զգացողութիւնները ուղեղին մէջն են։
Լուրջ (չխմած) մարդը լաւապէս կը հասկնայ իր լսածն ու տեսածը, կը զանազանէ լաւն ու բարին, կը կարենայ գնահատել իր ըրածներն ու ուրիշներուն ըրածները. ան իր կամքին տէրն է, զգոյշ է թէ՛ իր խօսքերուն եւ թէ՛ շարժումներուն մէջ եւ, երբ պէտք է, կը կարենայ ինքզինք զսպել։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Այսօր, երբ ամէն տեղ կը բարձրաձայնուի հայերէն լեզուի կարեւորութեան ու ահազանգող նահանջին մասին, երբ հասակ առնող հայ երիտասարդներ անփոյթ քայլերով կը հեռանան մայրենիէն եւ անհաղորդ կը դառնան հայ կեանքին, մշակոյթին ու բարքերուն, երբ սփիւռքի մէջ եկեղեցական, կազմակերպչական ու ընկերային կեանքը կը հայաթափուի եւ ուծացման ուղին կը բռնեն, պատմութիւնը կու գայ գիտակցութեան հրաւիրելու իւրաքանչիւրս իրաւազրկուած մայրենիին հանդէպ:
«Պատերազմի աւարտէն ի վեր տարի մը անցած է։ Այս ընթացքին Հայաստան անընդհատ կորսնցուցած է, Ռուսաստանն ալ կը կորսնցնէ, Թուրքիան եւ Ատրպէյճանը կը շահին»:
Արամ Սարգսեան. «Անգարայի ազդեցութիւնը օրէ օր կը մեծնայ տարածաշրջանին մէջ, Պաքուն ալ աշխարհով մէկ գործունէութիւն կը ծաւալէ՝ ամենավատ ձեւով ներկայացնելով հայերը»:
Հայաստանի Ազգային արխիւն ու Պէյրութի Հայկազեան համալսարանը կը նախատեսեն բազմաբովանդակ համագործակցութեան սկսիլ։ «Արմէնփրէս»ի հաղորդումներով, երէկ Երեւանի մէջ հանդիպում մը ունեցան արխիւի տնօրէն Գրիգոր Արշակեան եւ համալսարանի նախագահ վերապատուելի տքթ. Փոլ Հայտոսթեան, որոնք անդրադարձան համապատասխան նիւթերու։
Գոհունակութեամբ կը տեղեկանանք, որ մեր համակրելի մեներգչուհիներէն Սիպիլ տարեվերջին համերգով մը հանդէս պիտի գայ Պէյրութի մէջ։ Ան այս ուղեւորութեան պիտի ձեռնարկէ՝ Համազգայինի Լիբանանի մասնաճիւղի կազմակերպութեամբ։
ԺԱՄԱՆԱԿ-ի դիմագրաւած տագնապին արձագանգները կը շարունակուին զանազան հարթութիւններու վրայ։ Երեւանակեդրոն «Արեւելք» կայքէջն ալ վերջերս արձագանգեց թերթիս դիմագրաւած մարտահրաւէրներուն։ Այս կայքէջին գլուխը կը գտնուի մեր ընթերցողներուն թէ՛ շատ ծանօթ եւ թէ շատ սիրելի անուն մը՝ Սագօ Արեան։
Երէկ, Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեան ընդունեց Իսթանպուլի Մետենիյէթ համալսարանի Գեղարուեստի, ծրագրաւորման եւ ճարտարապետական ֆաքիւլթէի թրքական երաժշտութեան բաժնի դասախօսներ տոց. տքթ. Սամի Տուրալը, որուն կ՚ընկերանային նոյն բաժնէն՝ տքթ. Էրտալ Քըլըճ եւ Սեմիհ Էօզտեմիր։ Ընդունելութեան ներկայ գտնուեցաւ Պատրիարքական փոխանորդ Տ. Գրիգոր Ա. Քահանայ Տամատեան։
Երէկ, Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեան իր կողքին ունենալով Պատրիարքական փոխանորդ Տ. Գրիգոր Ա. Քհնյ. Տամատեանը, ընդունեց քաղաքիս մէջ գործող համաքաղաքացիական միութիւններու ատենապետները։
Երէկ, Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեան ընդունեց Ալթըմէրմէրի Գլխադիր Ս. Յակոբ եկեղեցւոյ տիկնանց կազմը։ Պատրիարքարանի երդիքին տակ տեղի ունեցաւ հանդիպումը, որուն ներկայ էր նաեւ եկեղեցւոյ երէց Տ. Զօհրապ Քհնյ. Ճիվանեան։
Կէտիկփաշայի Ս. Յովհաննէս եկեղեցւոյ թաղային խորհուրդը կը շարունակէ իր նպաստը բերել մեր կրթական կեանքին՝ միշտ խրախուսելով նոր սերունդի ուսումնառութիւնը։ Այսպէս, թաղային խորհուրդը հետեւողականօրէն կը շարունակէ կրթաթոշակներ յատկացնել՝ Փալաքաշեան կտակի միջոցներով։
Պատրիարքական Աթոռի ընկերային օժանդակութեան յանձնախումբին շփումները:
Խաչիկ Ճանէլ եւ իր գործակից ընկերները երէկ հիւրընկալուեցան Ֆաթիհի քաղաքապետին կողմէ:
ԱՐԵՒԻԿ ՊԱՊԱՅԵԱՆ
Պարզապէս սիրահարեցայ Արիի ընտանիքին: Իմ ապագայ կեսուրմայրիկը իր անկեղծ ու բարի ժպիտով ջերմացուց իմ հոգիի ամէն մէկ անկիւնը, իսկ հայրիկը՝ իր բարեացակամ ու հոգատար վերաբերմունքով գերեց իմ սիրտը:
ՌԱՖԱՅԷԼ ՊԱՏԿԱՆԵԱՆ
Արեւտմահայերէնի վերածեց՝
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Նկատի ունենալով, որ ազգովին կ՚ապրինք մեր պատմութեան ամենէն մութ ու ծանր ժամանակաշրջաններէն մէկը, մեր ընթերցողներուն ուշադրութեան կը յանձնենք Ռաֆայէլ Պատկանեանի Վարդապետարան Հայաստանի ազատութեան» հարց-պատասխանի տեսքով գրուած գրութիւնը, արեւմտահայերէնի վերածուած: «Վարդապետարան»ը 1883 թուականին գրուած է:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մեր պատմութեան մէջ կան անուններ եւ տեղանուններ, որոնք ցաւ ի սիրտ կորսուելով իրենց անունը ձգած են պատմութեան էջերուն մէջ. կեանքը անոնցմէ շատերուն զլացած է նոյնիսկ այդ մէկը եւս: Այդ կորսուող անուններուն մէջ յատկանշական է մի քանի դպրոցներու եւ ուսումնարաններու անունները, որոնք հայ ազգին տուած են բազմաթի՜ւ մտաւորականներ, գրողներ եւ փիլիսոփաներ:
Արեւմտեան Եւրոպայի հայրապետական պատուիրակ եւ Վատիկանի Սուրբ Աթոռի մօտ Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ մշտական ներկայացուցիչ Տ. Խաժակ Արք. Պարսամեան այս օրերուն կը մնայ դարմանման տակ։
Գրաբարէ թարգմանեց՝
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Արդ, ի՞նչ է խորհուրդը անոնց ոտքերը լուալուն, ըսենք. նախ՝ որովհետեւ առաքեալները ամէն տեղ բոպիկ կը շրջէին, ու անոնց ոտքերը աղտով ներկուած էր, անոնց ոտքերը աղտէն կը լուայ, բայց լոկ աղտի լուացում չէր, այլեւ անոնց հոգիները մեղքերէն կը մաքրէր։
ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
Օրերս ԻՒՆԷՍՔՕ-ի՝ Փարիզի մէջ կայացած գլխաւոր համաժողովի 41-րդ նստաշրջանին ընթացքին, Սուրբ Ներսէս Շնորհալի Հայրապետին մահուան 850-րդ տարելիցը եւ Հայաստանի Ազգային շարժանկարային կեդրոնի հիմնադրման 100-ամեայ յոբելեանը ընդգրկուեցան ԻՒՆԷՍՔՕ-ի Հռչակաւոր մարդոց եւ կարեւոր իրադարձութիւններու յոբելեաններու օրացոյցին մէջ՝ 2022-2023 երկամեակին համար:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Եթէ կ՚ուզէք հայ ժողովուրդի դժբախտ իրականութիւնն ու մտքի փտածութիւնը չտեսնել, հեռո՛ւ մնացէք համացանցէն, ուր մսավաճառն ու կօշկակարը, վարորդն ու այգեգործը, դարբինն ու բանուորը դարձած են քաղաքագէտ, դիւանագէտ ու խորհրդական:
ՇԱՀԱՆ ԳԱՆՏԱՀԱՐԵԱՆ
Սոչիի յայտարարութիւնը երեւութապէս կը թուի, որ որեւէ հիմնական նորութիւն չի բովանդակեր: Նոյեմբեր 9-ի եւ յունուար 11-ի յայտարարութիւններու կէտերու իրականացման անհրաժեշտութիւնը ընդգծող կէտեր են:
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոսը վերջին օրերուն Անթիլիասի մէջ հիւրընկալեց Վարդգէս Մահտեսեանը, որ Յունական Կիպրոսի հայութեան պետական ներկայացուցիչն է։ Ան վերջերս վերընտրուած է եւ այս առթիւ իր տիկնոջ հետ յատկապէս մեկնած Պէյրութ՝ ստանալու համար Կիլիկեան Աթոռի գահակալին օրհնութիւնը։