Հոգե-մտաւոր

ՀԱՒԱՏԱԼՈՒ ՊԱՀԱՆՋՔԸ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Voltaire (1694-1778), ինչպէս ուրիշ առիթներով ալ յիշած էինք, Աստուծոյ գոյութեան մասին կ՚ըսէ, թէ՝ եթէ գոյութիւն չունենար Աստուած, մարդ արարածը անպայման «աստուած» մը պիտի ստեղծէր։ Իրաւացի է Voltaire-ի խօսքը, քանի որ մարդիկ դարերու ընթացքին ձեռակերտ կուռքեր եւ կամ բնական երեւոյթներ պաշտած, անոնց հաւատացած են։

ԱՊՐՈՒՄՆԵ՞ՐԸ՝ ԹԷ ՄԱՐԴԻԿ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեզ եւրոպացիներէն եւ կամ ամերիկացիներէն տարբերողը ո՛չ թէ մեր աշխարհագրութիւնն է, այլ նկարագիրի գիծերը, զգացումներն ու ապրումները, որովհետեւ անոնք ընդհանրապէս կ՚ապրին այնպէս՝ ինչպէս կ՚ուզեն, կը զգան, սակայն մենք կ՚ապրինք այնպէս՝ ինչպէս սորված ենք եւ կամ աւելի ճիշդ՝ սորվեցուցած են մեզի ապրիլ:

ԲԱՐՈՅԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ՀԱՐՑԵՐ…

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Իրականին, բարոյական դրութիւնը ունի երկու տեսակ՝ որ համընթաց են. առաջինը՝ այն ի՛նչ որ կը պատուիրենք բայց չկիրարկած բարոյականութիւն, երկրորդը՝ այն ինչ որ կիրարկուած, սակայն ընդհանրապէս չպատուիրուած բարոյականութիւն։

ՄԵԶԻ ԽԵԼՔ ՊԷՏՔ ՉԷ…

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ծայրայեղութիւնը ունի իր լաւ, սակայն լաւին համազօր ու հաւասար վատ ու վնասակար կողմերը, որովհետեւ ծայրայեղութեան պարագային ո՛չ թէ մարդուն ուղեղը, այլ միայն սիրտն ու զգացումները կը գործեն եւ հետեւաբար առանց ուղեղի կատարուած բանէ մը լաւ բան յուսալը շատ խելքի գործ մը չէ:

«ԿԵԱՆՔԸ ՊԱՅՔԱ՛Ր Է» Կ՚ԸՍԵՆ…

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Կեանքին որպէս «պայքար» մը՝ կռիւ մը, մաքառում մը կարծող տեսանկիւնէ մը մօտեցողներ, կեանքը «կռիւ» մը կարծողներ կան. բնական է ասիկա, քանի որ կեանքը ապրիլ դիւրին չէ՝ դժուար ընթացք մըն է։

ՀԱՅ ՁԵՌԱԳԻՐ ԳՈՀԱՐՆԵՐ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Հայոց ցեղասպանութիւնը մարդկային կորուստներու կողքին մշակութային ահաւոր կորուստ պատճառեց մեր ժողովուրդին: Աւելի քան դարեր աչքի լոյսի պէս պահուած մշակութային գոհարներ կորսնցուցինք եւ անոնց փառքը միայն պատմութեան էջերուն մէջ արձանագրուած մնաց:

ԳՈՅԱՏԵՒՈՒԹԵԱՆ ԲՆԱԶԴԸ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Կեանքին գոյապահպանման եւ գոյատեւման ծառայող բնազդներու կարգին կան նաեւ ուրիշ ազդակներ. ընդհանրապէս հռչակաւոր, համբաւաւոր ըլլալ, կամ այդպէս երեւելու ձգտում, որ ի վերջոյ նպատակ ունի անմոռաց՝ անմահ ըլլալ։ Այս ձգտումը իր մէջ կը բովանդակէ՝ կարողութեան գաղափարը, միտումը, ինչպէս նաեւ՝ ինքնահաւանութիւնը եւ մրցակցութիւնը, եւ անշո՛ւշտ՝ նախանձը։

ԴԱՏԱՊԱՐՏՈՒԱԾ ԵՆՔ ԿՈՐՍՈՒԵԼՈՒ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Վերջապէս գտայ յոռետես բարեկամ մը, որ ցեղասպանութենէն իսկ առաջ՝ 1904 թուականին կը գուշակէր ապագայ սերունդներու անտարբերութիւնը, սեփական լեզուէն հեռանալն ու կամաց կամաց դէպի կորուստ առաջնորդուիլը:

ԱՒԵՏԻՔ ՊԱՏՐԻԱՐՔ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Եթէ համաշխարհային վիճակագրութիւն մը պատրաստուի, կրնանք վստահ ըլլալ, որ ապերախտութեան մէջ առաջնութիւնը չենք զիջիր, որովհետեւ աշխարհի վրայ հայէն աւելի բարեդրուժ ազգ կարելի չէ գտնել:

Էջեր