Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ կը տօ­նենք Սուրբ Ծննդեան ո­գե­կո­չու­մը եւ կը խան­դա­վա­ռուինք ա­նոր յի­շա­տա­կով, ա­սի­կա որ­քան խա­ղա­ղու­թեան, մարդ­կա­յին եղ­բայ­րու­թեան, մար­դա­սի­րու­թեան ազ­նիւ զգա­ցում­նե­րու անդ­րա­դաձ­ման ա­ռիթ մը, նոյն­քան ալ ա­ւե­տիս մըն է հո­գե­կան վե­րածնն­դեան։ Ար­դա­րեւ, Սուրբ Ծննդեան տօ­նա­խմբու­մը ա­ռիթ մըն է հա­մե­րաշ­խու­թեան, հաշ­տու­թեան, ինչ որ կը պատ­կա­նի հա­ւա­քա­կան կեան­քի, մար­դոց փոխ­յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն, ա­նոնց զար­գաց­ման եւ բա­րե­փոխ­ման. բայց ան­հա­տա­կան կեան­քի մէջ ալ ա­նի­կա վե­րա­զար­թու­մի, վե­րա­նո­րոգ­ման ա­ռիթ մը պէտք է նկա­տուի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Տնօրհ­նէք» իր լայն ա­ռու­մով կը նշա­նա­կէ՝ Սուրբ Ծննդեան եւ Սուրբ Յա­րու­թեան տօ­նե­րուն առ­թիւ, քա­հա­նայ հայ­րե­րու՝ տու­նե­րը օրհ­նե­լը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ինչ­պէս յա­ճախ կը կրկնենք՝ խօս­քեր կան, ո­րոնք կը տպա­ւո­րեն մարդ­կու­թիւ­նը եւ մշտնջե­նա­կան ար­ժէք կը ներ­կա­յաց­նեն ա­մէն շրջա­նի մար­դուս հա­մար։ Եւ դար­ձեալ կան խօս­քեր՝ ո­րոնք կարճ են, քիչ են եւ սա­կայն շա՜տ բան կ՚ը­սեն, խօս­քեր են՝ խօս­քէն ա­ւե­լի՛. կան նաեւ խօս­քեր՝ ո­րոնք եր­կար են, շատ են, բայց բո­վան­դա­կու­թեամ­բը ո՛­չինչ կ՚ը­սեն եւ կը կոր­սուին ժա­մա­նա­կի տե­ւո­ղու­թեա­նը ըն­թաց­քին եւ ո­րե­ւէ տպա­ւո­րու­թիւն, ազ­դե­ցու­թիւն չեն թո­ղուր մար­դուս։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ո՜վ մարդ, ո՞վ զիս դա­տա­ւոր կամ ի­րա­ւուն­քի բա­ժա­նա­րար կար­գեց ձեր վրայ» (ՂՈՒԿ. ԺԲ 14)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Հին ու նոր տո­մար­ներ» ար­տա­յայ­տու­թիւ­նը յա­ճախ կը լսուի, յատ­կա­պէ՛ս Ա­մա­նո­րի օ­րե­րուն, երբ կը խօ­սուի Նոր տա­րին, նաեւ՝ հին տա­րին՝ «տո­մա­րով դի­մա­ւո­րե­լու եւ տօ­նե­լու» մա­սին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Լոյ­սը աշ­խարհ ե­կաւ, բայց մար­դիկ խա­ւա­րը լոյ­սէն ա­ւե­լի սի­րե­ցին, ո­րով­հե­տեւ չա­րու­թիւն կը գոր­ծէին։ Ով որ չար գործ կը կա­տա­րէ՝ կ՚ա­տէ լոյ­սը…» (ՅՈՎՀ. Գ 19-20)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Մարդ­կա­յին ան­հա­տա­կան եւ ըն­կե­րա­յին կեան­քին մէջ ա­նու­նը կա­րե­ւոր տեղ մը կը գրա­ւէ, քա­նի որ ան­հա­տը իր ա­նու­նով «ան­հատ» մը կ՚ըլ­լայ՝ կը զա­տուի եւ ինք­նու­թիւն կը ստա­նայ հա­ւա­քա­կա­նու­թեան մէջ, ու­րի­շէ մը կը տար­բե­րի, անձ­նա­ւո­րու­թիւն մը կ՚ըլ­լայ եւ կը կան­չուի, կը յի­շուի իր ա­նու­նով։ Ա­նու­նը, այս բնու­թեամբ կը նոյ­նա­նայ ան­հա­տին հետ եւ ըն­կե­րու­թեան մէջ «ա­նուն»ով կը տար­բե­րի եւ կ՚ո­րո­շուի մարդ։ Ա­նու­նը ան­բա­ժան է ան­հա­տէն՝ էա­կան եւ ո­րո­շիչ դեր մը կը խա­ղայ ամ­բողջ կեան­քին մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Աշ­խար­հի մե­ծա­գոյն խոր­հող­ներ ի­րենց կար­ծի­քը եւ տե­սա­կէ­տը յայտ­նած են «մարդ» էա­կին մա­սին՝ որ միշտ կը մնայ «ան­ծա­նօթ» մը, ան­լու­ծե­լի հարց մը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ղու­կաս Ա­ւե­տա­րա­նիչ, իր «Ա­ռա­քեալ­նե­րու Գոր­ծե­րը» գիր­քին մէջ, յի­շե­լով Տէր Յի­սու­սի խօս­քը՝ կ՚ը­սէ. «Ա­ւե­լի եր­ջան­կա­բեր է տա­լը, քան առ­նե­լը» (ԳՈՐԾ. Ի 35)։­

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ կը խօ­սինք ծե­րու­թեան մա­սին, կը վեր­յի­շենք Կի­կե­րո­նի «Քա­թօ Մա­յեօր»ը՝ որ հա­ւա­նա­բար գրած է Ք. Ա. 44 թուա­կա­նին, երբ 62 տա­րե­կան էր։ Հե­ղի­նա­կը իր այս ամ­փոփ հե­ղի­նա­կու­թեան մէջ կ՚ու­սում­նա­սի­րէ «ծե­րու­թիւն»ը եւ այս առ­թիւ, ե­րի­տա­սարդ­նե­րու ալ յանձ­նա­րա­րու­թիւն­ներ կ՚ը­նէ։