Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ը­սինք, որ «օ­րէնք»ը՝ ընդ­հա­նուր ըն­կե­րա­յին կեան­քը դիւ­րաց­նող եւ հար­ցե­րու լու­ծում բե­րող, ճշմա­րի­տին եւ բա­րիին գոր­ծադ­րու­թեան ա­ռիթ տուող կա­նոն­նե­րու դրու­թիւնն է, որ կը յե­նուի բա­նա­կա­նու­թեան վրայ՝ որ ի­մաս­տու­թեան ար­դի՛ւնքն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սա ա­նու­րա­նա­լի ի­րո­ղու­թիւն մըն է, որ մարդ­կա­յին կեան­քը՝ թէ՛ ան­հա­տա­կան եւ թէ հա­ւա­քա­կան, կը կա­ռա­վա­րուի կարգ ու կա­նո­նով, ընդ­հա­նուր առ­մամբ՝ օ­րէնք­նե­րով։ Ուս­տի Ե­կե­ղե­ցին ալ ու­նի իւ­րա­յա­տուկ կար­գը եւ կա­նո­նը, ի­րա­ւուն­քը եւ օ­րէն­քը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ­կա­յին բնու­թիւ­նը եւ կրօ­նը հա­մա­պա­տաս­խան ըլ­լա­լու եւ հա­մըն­թաց ըն­թա­նա­լու հա­մար պայ­մա՛ն է ներ­դաշ­նա­կել այս եր­կու­քը, եւ այն ա­տեն է, որ կրօ­նը օգ­տա­կար տարր մը կ՚ըլ­լայ մար­դուն հա­մար։ Կրօ­նին նպա­տա­կա­յար­մար գոր­ծա­ծու­թիւնն է, որ մարդս կ՚եր­ջան­կաց­նէ հո­գե­պէս եւ ան կը ծա­ռա­յէ մար­դուն վերջ­նա­կան ե­րա­նե­լու­թեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ յա­ճախ կը հիւ­րա­սի­րենք բա­րե­կամ­ներ ճոխ սե­ղան­նե­րու շուրջ, խոր­հա՞ծ ենք եր­բեք թէ՝ մեր սիր­տը, մեր ան­կեղ­ծու­թիւ­նը եւ մա­նա­ւա՛նդ մեր սէ­րը ճոխ է ա­նոնց հան­դէպ, որ­քան սե­ղան­նե­րը։ Ար­դա­րեւ ճա­շա­սե­ղան մը որ­քան ալ ճոխ ու հա­րուստ ըլ­լայ, ե­թէ կը պակ­սի ի­րա­կան եւ ան­կեղծ սէ­րը՝ ա­պա ու­րեմն ո՛­չինչ պի­տի ար­ժէ ա­նի­կա։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ կը բո­լո­րենք Մեծ պա­հոց շրջա­նը, պէտք է խոր­հիլ հո­գե­ւոր նիւ­թե­րու մա­սին, ա­ւե­լի՛, քան՝ ի՛նչ պէտք է ու­տել կամ չու­տել այս շրջա­նին, քա­նի  որ այդ աշ­խար­հա­յին-մարմ­նա­կան կողմն է ներ­կայ ընդ­հա­նուր ապ­րե­լա­կեր­պին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պա­հոց եր­րորդ Կի­րա­կիին՝ Ճա­շու ժա­մուն կը կար­դա­ցուի Ղու­կա­սի Ա­ւե­տա­րա­նին ԺԵ. գլու­խը, ուր կը պատ­մուի «Ա­նա­ռակ որ­դի»ին ա­ռա­կը։ 

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Հո­գե­ւո­րա­կա­նի ար­ժա­նի­քը յա­ճախ տար­բեր գա­ղա­փար­նե­րու ար­տա­յայ­տու­թեան ա­ռիթ կ՚ըն­ծա­յէ, ա­նո­րո­շու­թեան կը մատ­նէ շա­տե­րը։ Ար­դա­րեւ ո­մանք հո­գե­ւո­րա­կա­նի ար­ժա­նի­քի ստու­գա­նի­շը կը տես­նեն գի­տու­թեան աս­տի­ճա­նին մէջ, ու­րիշ­ներ որ­պէս չա­փա­նիշ կ՚ըն­դու­նին ա­նոր մարդ­կա­յին կա­րո­ղու­թիւն­նե­րը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ազատութիւն» իր լայն առումով կը նշանակէ՝ իմացականութեան եւ կամքին մէջ արմատացած կարողութիւն՝ գործելու կամ չգործելու, ընելու այս կամ այն, եւ կամ չընելու, ինքնակամ ու անկախ կերպով վճռելու կատարելիք գործերը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ա­ռա­ջին մար­դը՝ Ա­դամ, ե­դե­մա­կան դրախ­տին մէջ ե­րա­նա­կան կեանք մը ու­նէր եւ ինչ­պէս Շա­րա­կա­նա­գի­րը կ՚ը­սէ՝ «Այն­տեղ ան կը ցնծար՝ ա­ռանց տխրու­թեան կը զուար­ճա­նար տրտմու­թիւն չճանչ­ցող խնդու­թեամբ»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

12-րդ դա­րու վեր­ջե­րուն՝ Վրաց թա­գա­ւո­րա­կան գա­հը բարձ­րա­ցաւ Թա­մա­րա թա­գու­հին՝ որ իր գոր­ծե­րով մե­ծա­պէս սի­րե­լի ե­ղաւ ժո­ղո­վուր­դին, եւ բազ­մա­թիւ եր­գե­րու եւ ո­գե­ւո­րու­թեան ա­ռար­կայ հան­դի­սա­ցաւ։ Թա­մա­րա թա­գու­հիի իշ­խա­նու­թեան ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նին, Վրաս­տան իր քա­ղա­քա­կան ու մտա­ւո­րա­կան զար­գաց­ման բարձ­րա­գոյն աս­տի­ճա­նին հա­սաւ։