Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ յա­ճախ կը խօ­սուի «ա­պաշ­խա­րու­թեան» մա­սին, այ­սինքն՝ «զղջում»ի մա­սին, ա­սի­կա բնա­կան­բար պէ՛տք է որ գործ­նա­կա­նի, կեան­քի վե­րա­ծուի։ Ար­դա­րեւ, այն ա­մէն խոր­հուրդ, ա­մէն խօսք ար­ժէ՛ք կը ստա­նայ, երբ գոր­ծի՝ գործ­նա­կա­նի վե­րա­ծուի եւ կեան­քի ընդ­հա­նուր ըն­թաց­քին մաս կազ­մէ։ Եւ ա­պաշ­խա­րու­թիւնն ալ այս կա­րե­ւոր ար­ժէք­նե­րէն է, որ գոր­ծի, այ­սինքն կեան­քի վե­րա­ծուի եւ ըն­թացք տայ ա­նոր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ամ­բողջ մարդ­կա­յին պատ­մու­թեան ըն­թաց­քին, բո­լոր դրու­թիւն­նե­րու կող­մէ, թէ՛ բա­րո­յա­պէս, թէ՛ կրօ­նա­կան տե­սա­կէ­տով ար­գի­լուած է մարդ սպան­նե­լը։ Ուս­տի Տա­սը Պա­տուի­րան­նե­րուն հին­գե­րորդն է՝ «Մի՛ սպան­ներ» (ԵԼՔ. Ի 13)։­

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աս­տուա­ծա­դիր զգա­ցում մըն է «նե­րո­ղամ­տու­թան ո­գի»ն մար­դուն մէջ։ Քրիս­տոս իր ամ­բողջ կեան­քին մէջ կ՚ու­զէ արթնց­նել այս զգա­ցու­մը մար­դուս մէջ՝ իր քա­րոզ­նե­րով, խրատ­նե­րով եւ ա­ռա­քե­լու­թեամբ, որ թմրած եւ անզ­գա­յա­ցած էր, մար­դիկ օ­տա­րա­ցած էին նե­րո­ղամ­տու­թեան ո­գիին։ Քրիս­տո­նէու­թեամբ, նե­րո­ղամ­տու­թիւ­նը ստա­ցաւ նոր նկա­րա­գիր եւ ի­մաստ՝ ո­րով հետզ­հե­տէ օժ­տուե­ցան մար­դիկ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ­կա­յին բա­նա­կա­նու­թեան ա­մե­նէն խորթ եւ օ­տա­րո­տի թուած պա­տուէր­նե­րէն մին է՝ «թշնա­մի­նե­րը սի­րե՛լ»։­
Ար­դա­րեւ, ո՜ր­քան դժուար է ի­րա­գոր­ծել այս պա­տուէ­րը, քա­նի որ մարդ, բնա­կա­նա­բար «ե­սա­սէր» է եւ եր­բեմն ինք­նա­մոլ եւ ի­րեն հա­մար դժուար է նե­րել, մա­նա­ւանդ երբ վի­րա­ւո­րուած կը զգայ ինք­զինք՝ բա­րո­յա­պէս կամ մարմ­նա­պէս։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Մկրտու­թեամբ եւ Դրոշ­մով, մարդ կը ստա­նայ Հո­գիին կեան­քով ապ­րե­լու անհ­րա­ժեշտ շնորհ­նե­րը՝ զինք դէ­պի յա­ւի­տե­նա­կան կեանք տա­նող երկ­րա­ւոր կեան­քին մէջ։ Ար­դա­րեւ, հո­գե­ւոր կեան­քը ան­բա­ժան է մար­դուս երկ­րա­ւոր կեան­քին մէջ, քա­նի որ մարդ թէ՛ մար­մին է, թէ՛ հո­գի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​«Հաց»ը իր ընդ­հա­նուր ի­մաս­տով, կը նշա­նա­կէ այն՝ ի՛նչ որ անհ­րա­ժեշտ է մարդ­կա­յին մարմ­նա­ւոր-ֆի­զի­քա­կան կեան­քին գո­յա­պահ­պան­ման եւ գո­յա­տեւ­ման հա­մար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բիւ­զան­դա­կան Վա­ղէս կայս­րը «ա­րիո­սա­կան» ա­ղան­դի հե­տե­ւորդ էր եւ կը հա­լա­ծէր քրիս­տո­նեա­նե­րը։
Սուրբ Սար­գիս զօ­րա­վար եւս մէջն էր քրիս­տո­նեայ հա­լա­ծուած հա­ւա­տա­ցեալ­նե­րուն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աշ­խա­տող ա­մէն մար­դու ար­դա՛ր ի­րա­ւունքն է՝ ար­ձա­կուրդ վա­յե­լել, հան­գիստ կամ դա­դար ը­նել եւ զբօ­սան­քի ժա­մա­նակ յատ­կաց­նել։ Ա­սի­կա բնա­կան է, քա­նի որ տե­ւա­կան աշ­խա­տան­քը ան­տա­նե­լի կը դարձ­նէ կեան­քը, օ­գու­տէ ա­ւե­լի՛ վնա­սի պատ­ճառ կը դառ­նայ այդ տե­սակ աշ­խա­տու­թիւ­նը եւ ան­շուշտ ա­պար­դիւն կը մնայ ա­նոր հե­տե­ւան­քը՝ աշ­խա­տան­քէն ակն­կա­լուած շա­հը կամ օ­գու­տը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Խիղճ»ը՝ մար­դուս մէջ Աս­տու­ծոյ ձայնն է, ո­րուն պէտք է անդ­րա­դառ­նալ եւ լսել, պար­զա­պէս սխալ քայլ չնե­տե­լու եւ երբ սխալ մը գոր­ծուած է՝ սխա­լը սրբագ­րե­լու եւ չկրկնե­լու հա­մար։ Այս ի­մաս­տով «խիղճ»ը ա­պա­հո­վագ­րու­թիւն մըն է՝ գոր­ծուած եւ կամ գոր­ծուե­լով գո­յա­ցած վտանգ­նե­րու եւ վնաս­նե­րու դէմ

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Վար­դա­պետ­նե­րու եր­կու դա­սա­կարգ գո­յու­թիւն ու­նի Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան Ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ։ 1.- «Մաս­նա­ւոր», որ ու­նի չորս աս­տի­ճան­ներ, եւ 2.- «Ծայ­րա­գոյն» կամ «Ա­ւագ», որ նա­խոր­դէն ա­ւե­լի ու­նի տա­սը աս­տի­ճան­ներ եւս։