Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ու­սու­մը մար­դուս մտքի տա­րո­ղու­թիւ­նը կրնա՞յ փո­խել, եւ ե­թէ կրնայ՝ ո՞ր աս­տի­ճա­նի կրնայ փո­խել։
Ու­սում եւ կրթու­թիւն, եր­կու անհ­րա­ժեշտ ար­ժէք­ներ են մար­դուս զար­գաց­ման, կա­տա­րե­լու­թեան եւ ըն­կե­րու­թեան մէջ դիրք մը ու­նե­նա­լու հա­մար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ճա­կա­տա­գիր» տա­ռա­ցիօ­րէն կը նշա­նա­կէ՝ նա­խա­սահ­մա­նուած վի­ճակ։ Բայց ճա­կա­տա­գի­րը որ­պէս կեան­քի ըն­թաց­քին ազ­դու մէկ տար­րը, կամ կեան­քի ճամ­բուն ու­ղե­ցոյ­ցը, ի­րա­պէս գո­յու­թիւն ու­նի՞, ա­ւե­լի բաց կեր­պով. «ճա­կա­տա­գիր» ը­սուա­ծը կա՞յ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ու­ժը կա­րե­ւոր ազ­դակ մըն է կեան­քին հա­մար։ Ար­դա­րեւ ո՛ւժն է որ ըն­թացք կու տայ կեան­քին, ո՛ւժն է որ կ՚ե­րաշ­խա­ւո­րէ կեանք, եւ ո՛ւժն է որ ա­պա­հով ըն­թացք մը կը պատ­րաս­տէ կեան­քին։ Ան­տա­րա­կոյս բո­լորս ալ գի­տենք, թէ՝ ինչ­պէս նիւ­թա­կան-ֆի­զի­քա­կան՝ նոյն­պէս եւ հո­գե­ւոր աշ­խար­հին մէջ ու­ժե­րը ընդ­հան­րա­պէս լուռ են։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մայ­րը՝ ըն­տա­նի­քին մէջ տար­րա­կան դեր մը ու­նի, ինչ որ ան­վի­ճե­լի է։ Մայ­րը որ­պէս «կին-մարդ» ըն­տա­նի­քը կազ­մող տարր մը, ան­դամ մըն է, իսկ որ­պէս «մայր» պա­տաս­խա­նա­տու՝ ըն­տա­նի­քին թէ՛ ներ­կա­յէն, թէ՛ ա­պա­գա­յէն, քա­նի որ ըն­տա­նի­քը տե­ւա­կա­նաց­նող ան­դամ­նե­րը՝ զա­ւակ­նե­րը ա՛ն է որ կը պատ­րաս­տէ, հո­գե­պէս կը կազ­մա­ւո­րէ, մա­նա­ւանդ ա­նոնց մտա­ւոր եւ մարմ­նա­ւոր զար­գաց­ման մէջ կա­րե­ւոր դեր մը կը կա­տա­րէ։ Այս ի­մաս­տով մայ­րը, ըն­տա­նի­քին՝ այս սրբա­զան ու նուի­րա­կան միու­թեան թէ՛ հիմն է՝ թէ՛ սիւ­նը, մէկ խօս­քով՝ ա­մէն ին­չը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ­կա­յին կեան­քը եւ ամ­բողջ բնու­թիւ­նը գու­նա­ւոր է, ա­ւե­լի ճիշդ՝ գոյնզ­գո՛յն է. բայց տի­րա­կա­նը սեւն ու ճեր­մա՛կն է, քա­նի որ կեան­քը եւ բնու­թիւ­նը բո­լո­րո­վին հա­կա­դիր ար­ժէք­նե­րու վրայ հաս­տա­տուած ի­րո­ղու­թիւն­ներ են՝ ո­րոնց գո­յա­պահ­պա­նու­մը եւ գո­յա­տե­ւու­մը կա­խում ու­նի այդ հա­կա­դիր ար­ժէք­նե­րուն ներ­դաշ­նա­կու­թե­նէն։ Խոր­հե­ցէ՛ք, սի­րե­լի­նե՜ր. մու­թը եւ լու­սա­ւո­րը, բա­րին եւ չա­րը, ցե­րե­կը եւ գի­շե­րը, սէ­րը եւ ա­տե­լու­թիւ­նը, յա­ջո­ղու­թիւ­նը եւ ձա­խո­ղու­թիւ­նը, եւ տա­կա­ւին ի՜նչ հա­կադ­րու­թիւն­ներ չե՞ն որ կը տի­րեն մարդ­կա­յին կեան­քին եւ բնու­թեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ, կեան­քի ըն­թաց­քին, բնա­կա­նա­բար կը դի­մա­ւո­րուի զա­նա­զան ան­ձե­րու հետ, այ­սինքն զա­նա­զան բնա­ւո­րու­թիւն­նե­րու հետ։ Մարդ քա­նի որ կ՚ապ­րի հա­ւա­քա­կան-ըն­կե­րա­յին կեանք, ու­րեմն պար­տա­ւոր է հան­դուր­ժե­լու այդ տար­բեր բնա­ւո­րու­թեան տէր մար­դոց, ու­զէ կամ չու­զէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

8 ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ 2016, Շա­բաթ օր, Սրբոց Թարգ­ման­չաց Վար­դա­պե­տաց յի­շա­տա­կի օրն է։ Մեծ եւ նոյն­քան կա­րե­ւոր տօն մըն է, քա­նի որ երբ կը գրուի այս տո­ղե­րը, եւ այս տո­ղե­րու նման բազ­մա­թիւ գրու­թիւն­ներ, իւ­րա­քան­չիւր գրիչ որ կը շար­ժի հա­յե­րէն տող մը գրե­լու հա­մար, կը պար­տի այս օ­րուան՝ Հայ նշա­նագ­րե­րու գիւ­տին եւ Թարգ­մա­նիչ վար­դա­պետ­նե­րուն, ո­րոնք իս­կա­պէս «հրա՛շք» մը գոր­ծե­ցին եւ մշա­կոյթ մը ստեղ­ծե­ցին։

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Կո­րուստ» իր լայն ա­ռու­մով կը նշա­նա­կէ՝ վնաս, ձեռ­քէ ել­լել, կորսնց­նել, ու­նե­ցա­ծին նուա­զու­մը, պակ­սիլ, քիչ­նալ եւ կամ բո­լո­րո­վին ոչն­չա­նա­լը։ Ու­րեմն, այս ի­մաս­տով, կո­րուս­տը՝ վնա­սա­բեր, վնաս հասց­նող, ա­պա ու­րեմն, մար­դուս ցաւ ու վիշտ պատ­ճա­ռող ե­րե­ւոյթ մը՝ ի­րա­դար­ձու­թի՛ւն մըն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ող­ջա­խո­հու­թիւն» կը նշա­նա­կէ սե­ռա­կա­նու­թեան ստեղ­ծած եւ կազ­մա­ւո­րած հա­մար­կու­մը ան­ձին մէջ եւ ա­նոր մի­ջո­ցով՝ մար­դուն «ներ­քին միու­թիւն»ը իր մարմ­նա­ւոր-ֆի­զի­քա­կան եւ հո­գե­ւոր-բա­րո­յա­կան էու­թեան մէջ։ «Սե­ռա­կա­նու­թիւն»ը՝ ո­րուն մէջ կ՚ար­տա­յայ­տուի մար­դուն մարմ­նա­կան եւ կեն­սա­բա­նա­կան աշ­խար­հին պատ­կա­նե­լիու­թիւ­նը, կը դառ­նայ անձ­նա­կան եւ իս­կա­պէս մարդ­կա­յին՝ երբ ան կը հա­մար­կուի ան­ձէ անձ կա­տա­րուած ա­ռըն­չու­թեամբ, մար­դուն եւ կնոջ ամ­բող­ջա­կան եւ ժա­մա­նա­կա­պէս ան­վերջ փո­խա­դարձ նուի­րու­մին մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​«Լոյ­սը աշ­խարհ ե­կաւ, բայց մար­դիկ խա­ւա­րը լոյ­սէն ա­ւե­լի սի­րե­ցին, ո­րով­հե­տեւ չա­րու­թիւն կը գոր­ծէին։ Ով որ չար գործ կը կա­տա­րէ, կ՚ա­տէ լոյ­սը եւ լոյ­սին չի գար, որ­պէս­զի իր գոր­ծե­րը չյայտ­նուին։ Սա­կայն ով որ կը կա­տա­րէ ի՛նչ որ ճշմա­րիտ է՝ լոյ­սին կու գայ, որ­պէս­զի յայտ­նի ըլ­լայ թէ իր գոր­ծե­րը Աս­տու­ծոյ կամ­քին հա­մա­ձայն գոր­ծուած են» (ՅՈՎ­ՀԱՆ­ՆԷՍ, Գ 19-21)։­