Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Բիւ­զան­դա­կան կայս­րու­թեան գո­յու­թեան ժա­մա­նակ­նե­րէն, հա­յե­րը՝ նկա­տի չառ­նե­լով յու­նաց կրօ­նա­կան հա­լա­ծանք­նե­րը, ա­նընդ­հատ գաղ­թած են դէ­պի Պո­լիս եւ այն­տեղ բնա­կու­թիւն հաս­տա­տած են, եւ նոյն իսկ իշ­խա­նու­թեան ու կայս­րու­թեան հա­սած։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Փոր­ձա­ռու­թիւ­նը լա­ւա­գոյն դաս­տիա­րակն է», կ՚ը­սէ Թով­մաս Քար­լայլ։ Եւ ի­րա­պէս, ե­թէ գի­տու­թիւ­նը եւ աշ­խա­տու­թիւ­նը անհ­րա­ժեշտ են յա­ջո­ղու­թեան հա­մար ո­րե­ւէ մար­զի մէջ, փոր­ձա­ռու­թիւնն ալ նոյն­քան անհ­րա­ժե՛շտ է կա­տա­րե­լու­թեան հա­մար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Ինչ­պէս ա­ւե­լի ա­ռաջ անդ­րա­դար­ձած էինք, Մեծ պա­հոց եօ­թը կի­րա­կի­նե­րը նուի­րուած են զա­նա­զան յի­շա­տակ­նե­րու՝ ո­րոնք թէ՛ որ­պէս Սուրբ գրա­յին ի­րա­դար­ձու­թիւն­ներ եւ թէ որ­պէս խրա­տա­կան ա­ռակ­ներ խօ­սուած են մեր Տէր Յի­սուս Քրիս­տո­սի կող­մէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պա­հոց 40 օ­րուայ պա­հե­ցո­ղու­թեան շրջա­նը երբ կը բո­լո­րենք եւ օ­րե­րը կը հաս­նին ի­րենց լրու­մին, հա­ւա­տա­ցեալ­ներ ներ­հա­յե­ցո­ղու­թեան մի­ջո­ցով հո­գե­ւոր հա­շուե­յար­դար մը կը կա­տա­րեն եւ ո­րոնք կա­րո­ղա­ցած կը զգան ի­րենք զի­րենք նուա­զա­գոյն կեր­պով հա­ւա­տա­րիմ մնա­ցած ըլ­լալ այս շրջա­նին ի­մաս­տին ու նպա­տա­կին, գո­հու­թեան զգա­ցու­մով կ՚ու­րա­խա­նան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Եզ­նիկ կը ճանչ­ցուի ընդ­հան­րա­պէս Կո­րիւ­նի եւ Խո­րե­նա­ցիի հա­ղոր­դած տե­ղե­կու­թիւն­նե­րու չա­փով։ Եզ­նիկ, այս տե­ղե­կու­թիւն­նե­րուն հա­մա­ձայն ծնած է Կողբ գիւ­ղին մէջ, Դ. դա­րուն վեր­ջին տա­րի­նե­րուն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ժա­մա­կար­գու­թիւն» կը նշա­նա­կէ՝ ե­կե­ղե­ցա­կան ժա­մա­սա­ցու­թիւն, ծէս, ժա­մե­րու դա­սա­ւո­րում։ Ժա­մա­կար­գու­թիւ­նը, այս ի­մաս­տով՝ ժա­մե­րու, այ­սինքն ժա­մեր­գու­թեան եւ ժա­մա­սա­ցու­թեան, պաշ­տա­մուն­քի յա­տուկ ե­կե­ղե­ցա­կան կարգն է։ Հայ Ե­կե­ղե­ցին ալ ու­նի ժա­մեր­գու­թեան յա­տուկ կար­գը։ Ուս­տի կ՚ար­ժէ ժա­մա­կար­գու­թիւ­նը դի­տել ան­գամ մըն ալ Ե­կե­ղեց­ւոյ պատ­մու­թեան տե­սան­կիւ­նէն եւ տես­նել, թէ ինչ­պէս հա­սած ենք ներ­կայ վի­ճա­կին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ա­զա­տու­թիւն»ը իր լայն ա­ռու­մով կը նշա­նա­կէ՝ ի­մա­ցա­կա­նու­թեան եւ կամ­քին մէջ ար­մա­տա­ցած կա­րո­ղու­թիւն ու­նե­նալ գոր­ծե­լու կամ չգոր­ծե­լու, ը­նե­լու այս կամ այն, ինք­նա­կամ վճռե­լու կա­տա­րե­լիք գոր­ծեր։ Ա­զա­տու­թեան այս բա­ցատ­րու­թիւ­նը բնա­կա­նա­բար կ՚են­թադ­րէ բա­նա­կա­նու­թիւն՝ խոր­հե­լու եւ մտա­ծե­լու կա­րո­ղու­թիւն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ա­ղօթ­քը կա­րե­լի՞ է «ա­րուեստ» նկա­տել։ Ո­մանք կրնան ա­ռար­կել եւ ը­սել, թէ ա­ղօթ­քը եւ ա­րուես­տը բո­լո­րո­վին տար­բեր ի­րո­ղու­թիւն­ներ են, այն­քան որ կա­րե­լի չէ՛ այս եր­կու­քը միա­ւո­րել եւ ի­րա­րու կցել, քա­նի որ հա­սա­րա­կաց կէտ մը չու­նին ա­նոնք։ Այս ա­ռար­կու­թիւն­նե­րը ըն­դու­նե­լէ կամ մեր­ժե­լէ ա­ռաջ կ՚ար­ժէ ա­նոնց էու­թիւ­նը վեր­լու­ծել։

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պահ­քի վե­ցե­րորդ Կի­րա­կին նուի­րուած է Յի­սուս Քրիս­տո­սի «Գալս­տեան» յի­շա­տա­կին։ Ուս­տի նա­խորդ կի­րա­կի­նե­րու խոր­հուրդ­նե­րուն մի­ջեւ կ՚ե­րե­ւի յայտ­նի տրա­մա­բա­նա­կան կա­պակ­ցու­թիւն մը՝ որ Հայ Ե­կե­ղե­ցին յատ­կա­պէս կը յի­շէ եւ կը խորհր­դա­ծէ ա­մէն մէ­կը իւ­րա­քան­չիւր Կի­րա­կիի խոր­հուր­դին մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ինք­նա­տի­րու­թիւ­նը՝ ինքն­ա­գի­տակ­ցու­թեան բնա­կան մէկ հե­տե­ւանքն է։ Այն ան­ձը՝ որ իր ար­ժա­նի­քին, իր մտա­յին ու հո­գե­ւոր կա­րո­ղու­թիւն­նե­րուն գի­տա­կից է եւ ըստ այնմ կը վա­րուի, ան տէ՛րն է իր ան­ձին։