ԱՄԲՈՂՋԱԿԱՆ ՆՈՒԻՐՈՒՄ
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Նուիրում եւ զոհողութիւն՝ իսկական իմաստով առաքինութիւններ են եւ ազնուութիւն։ Բայց անոնք աւելի եւս արժէք կը սնանան, երբ անկեղծ են եւ ամբողջակա՛ն։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Նուիրում եւ զոհողութիւն՝ իսկական իմաստով առաքինութիւններ են եւ ազնուութիւն։ Բայց անոնք աւելի եւս արժէք կը սնանան, երբ անկեղծ են եւ ամբողջակա՛ն։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Աշխարհի վրայ՝ մարդուս ընթացքը որոշող երկու զօրութիւն կայ, մին՝ «սէր»ը եւ միւսը՝ «նախանձ»ը։
Հաւատացէք, սիրելի ընթերցող բարեկամներ, խորհրդածութեան այս նախադասութեամբ սկսելու համար երկար ժամանակ խորհեցայ. արդեօք կը սխալի՞մ, միթէ սահմանափակած կ՚ըլլամ մարդկային ազատութիւնը՝ նեղ շրջանակի մը մէջ պահելով անոր գործունէութիւնը։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Հայ գիրերու գիւտը սկզբնակէ՛տն է հայադրոշմ մշակութենական շարժումի, հայադրոշմ գրականութեան եւ հայաշունչ դպրութեան ու դաստիարակութեան։ Մէկ խօսքով, Հայ գիրերու գիւտը՝ նոր եւ նորոգուած ընկերային եւ մշակութային կեանքի մը երջանկաբեր սկիզբն է։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Օտարախօս հայերը» վերնագիրը, Հրաչեայ Աճառեանի «Հայ բարբառագիտութիւն - Ուրուագիծ եւ դասաւորութիւն հայ բարբառների» (1911) ընդարձակ աշխատասիրութեան ենթաբաժանումներէն մէկուն խորագիրն է։ Արդարեւ, հայուն հայերէն չխօսիլը ընդհանրապէս զբաղեցուցած է միտքեր՝ որոնք այս հակասութեան պատճառը ուզած են հասկնալ։ Միթէ «հակասութիւն» չէ՞ «հայ» ըլլալ, բայց «հայերէն» չգործածել, հայերէն չխօսիլ, չգրել եւ չկարդա՛լ։
28 Հոկտեմբեր 1908՝ իր հիմնադրութենէն ի վեր յարատեւօրէն կը շարունակէ իր ճամբան «ԺԱՄԱՆԱԿ» օրաթերթը։ Ան իր ճամբան շարունակելէ աւելի՝ կը սուրա՜յ արագընթաց փոխադրական միջոցի մը նման՝ որուն նպատակակէտն է՝ ժողովուրդին հոգեւոր եւ մտաւոր ծառայութիւն մատուցանել։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Գիրք կարդալ, ընդհանրապէս ընթերցանութիւն, մարդուս հաճոյք պատճառող զբաղում մըն է, քանի որ մարդուս մէջ հետաքրքրութիւնը, տեղեկութիւն ունենալը եւ սորվիլը ընդոծին զգացում մըն է։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Իմ սիրելի՜ ընթերցասէր բարեկամներ, հայ գիրի ու գրականութեան հաւատարիմ, ազնիւ՝ սրտակից ու համախորհուրդ ուղեկիցներ, Մեսրոպ Մաշտոցի հոգին ու ոգին ապրեցնող գրասէրներ, մշակոյթի ամիս՝ Հոկտեմբերի օրերուն ձեզ կ՚ողջունեմ։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Խաչելութենէն եւ Յարութենէն յետոյ Քրիստոսի պարապ գերեզմանը եւ Խաչը՝ Քրիստոսէ մնացած տեսանելի առարկաներէն էին, եւ անոնց վրայ կեդրոնացաւ քրիստոնեաներու ուշադրութիւնը, յարգանքն ու հոգածութիւնը, քանի որ Աստուածութեան լրիւ ամբողջութիւնը անո՛ր մէջ հաճեցաւ բնակիլ եւ անո՛վ հաշտեցնել ամէն ինչ իր հետ՝ խաղաղութիւն ընելով խաչի վրայ թափած իր արիւնով ե՛ւ երկրի վրայ, ե՛ւ երկինքի մէջ եղածներու համար։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Յաճախ կը կրկնենք, թէ կեանքը միայն ներկայ ապրումները եւ ապագայի մասին յոյսերը չէ, այլ կա՛յ նաեւ անցեալ մը՝ որ երեքը միասին կը կազմեն կեանքը։ Մարդ երբ կ՚ապրի ներկան, չի կրնար ուրանալ նաեւ «անցեալ» ժամանակի մը գոյութիւնը, որուն ազդեցութիւնները, թողած հետքերը անտեսել կարելի չէ, քանի որ ներկան պատրաստողը անցեա՛լն է, իր բոլոր երեսակներով կամ դիմայեղումներով։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Գումգափուի եկեղեցիներէն էր Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցին՝ որ կը գտնուէր Սուրբ Սարգիս եկեղեցւոյ ձախակողմը. «Մերձ ի բաղանիս անդ որ կոչի Չինիլի Համամ»։ Ժամանակակից Ամիրտովլաթ, որ Ամասիացի նշանաւոր բժիշկ մըն էր 15-րդ դարուն, թողած է երկու թանկագին յիշատակարաններ, որ կը յիշուի Երեմիա Չէլէպիի Ստամպոլայ Պատմութեան մէջ՝ Տքթ. Վ. Յ. Թորգոմեանի ուսումնասիրութեան 279-րդ էջին վրայ։