ԱՌԱՋԻՆ ԿՐՕՆԱԿԱՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ - Բ -
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Արշակունեաց թագաւորութեան անկումէն յետոյ թէեւ Հայաստան պարսիկներու հպատակ էր եւ հարկատու, բայց «ներքին ազատութիւն» կը վայելէր. երկիրը կը կառավարուէր հայ մարզպանով (մարզպան= պարսից արքայի ներկայացուցիչ՝ կուսակալ, նահանգապետ), զինուորական ուժը ամբողջապէս հայ նախարարներու ձեռքն էր, եւ քրիստոնէական եկեղեցին բարձր դիրք գրաւած էր։ Մէկ խօսքով՝ Հայաստան այնպիսի դրութեան մէջ էր, որ միացեալ ուժերով միշտ կարող էր ազա՛տ ըլլալ պարսից տէրութենէն՝ եթէ մանաւանդ յունաց օգնութիւնն ալ ստանար։