Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Դաստիարակութեան ամենէն ազդու միջոցը կենդանի օրինակ դառնալն է. նոյնն է պարագան գրեթէ ամէ՛ն տեղ. օրինակի համար, Քրիստոսը որպէս Տէր պիտի չընդունէինք, եթէ խօսէր ողորմութեան մասին՝ սակայն ինք ողորմած չըլլար, խօսէր ներողամտութեան մասին՝ սակայն ինք չի ներեր. նոյնպէս մանուկի մը համար մօր բարի վարքը շատ աւելի ազդու դաստիարակութեան միջոց մըն է՝ քան ըսուած խօսքերն ու յորդորները, այդ իսկ պատճառով Հայրիկ երանի՜ կու տայ այնպիսի ծնողներու, որոնք իրենց զաւակներուն դաստիարակութեան սիրոյն կը հսկեն իրենց անձին վրայ. Հայրիկ կ՚ըսէ. «Երանի՜, հազար երանի այն ծնողաց, որ միշտ արթուն լինելով կը հսկեն իրենց կեանքին եւ անձին վերայ. որպէսզի երբեք գայթակղութիւն եւ չար օրինակ չտան իրենց զաւակներուն»:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Այո՛,- հրեշտակային երգեցողութիւն մըն է, որով դպրաց դասեր եւ երգչախումբեր, հոգեւոր եւ ոգեւորուած պարակցութեամբ, կը փառաբանեն Մեծ Երաժշտապետն ու աննման Երգահանը՝ Աստուած։ Բիւր բիւր կտուցներ թռչուններուն, սոխակներու եւ սարեակններու առաջնորդութեամբ, չեն կարող մրցիլ խումբ մը երգիչներու բերաններուն հետ, երբ անոնք կը բացուին լուսեղէն մատներու հպումովը Ամենակալին։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Նախորդ գլուխին մէջ Հայրիկ խօսեցաւ զաւակին եւ մօր միջեւ տեղ գտած սկզբնական կապին մասին. հիմա արդէն կու գայ «Ընտանեկան դաստիարակութիւն զաւակաց» խորագրին տակ խօսելու Հայրիկին համար ամենէն կարեւոր նիւթերէն մէկուն՝ դաստիարակութեան մասին:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Եւ մենք, Քրիստոսի միացածներս, համարձակօրէն եւ ամենայն վստահութեամբ կը կանգնինք Աստուծոյ ներկայութեան, քանի Քրիստոսի հաւատացինք». (ԵՓԵՍ. Գ 12)։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Խրիմեան Հայրիկի գրած «Դրախտի ընտանիք» աշխատութեան 11-րդ գլուխը կը կրէ «Մայր եւ դայեակ» խորագիրը. Հայրիկի համար մայրութիւնը առանձնայատուկ տեղ ու նշանակութիւն ունի. մայրական այդ գորովը ո՛չ ուսուցիչի պէտք ունի եւ ոչ ալ դասի, որովհետեւ բնութիւնը կ՚ուսուցանէ այդ բոլորը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Եօթը նկանակը եւ ձուկերը առաւ, գոհացաւ եւ կտրեց ու տուաւ աշակերտներուն, աշակերտներն ալ ժողովուրդին տուին… Անոնք որ կերան՝ չորս հազար այր մարդիկ էին, կիներէն եւ տղաքներէն զատ». (ՄԱՏԹ. ԺԵ 36 եւ 38)։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Խրիմեան Հայրիկ իր «Դրախտի ընտանիք» աշխատութիւնը կը գրէր այնպիսի ժամանակաշրջանի մը մէջ, երբ կնոջ դերն ու պարտաւորութիւնը ընդհանրապէս տնային գործերն էր. այս իսկ պատճառով Հայրիկ կ՚ըսէ. «Այր մարդ արտաքին վաստակաւորն է. եւ այս է ի սկզբանէ անտի նորա աշխատութեան բաժին եւ պարտիքը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Յիսուսի աշակերտներուն անհնար կը թուէր կարենալ կշտացնել այդքան ժողովուրդը՝ մօտաւորապէս հինգհազար հոգի։ Այդ միջոցին Յիսուս անոնց կը յանձնարարէ միջնորդել գործնապէս, որպէսզի մարդիկ կերակրուին. «Յիսուս անոնց ըսաւ.- Հարկ չէ որ ատոնք երթան, դուք տուէ՛ք անոնց որ ուտեն». (ՄԱՏԹ. ԺԴ 16)։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Հայրիկ կը հաւատայ, որ այդ եւ կնոջ պարտաւորութիւնները տարբեր ըլլալով հանդերձ, անոնք պարտաւոր են հաւասարութեամբ ապրիլ՝ «սէր՝ սիրոյ փոխան, խնամք՝ խնամոց փոխան, սիրտ՝ սրտին փոխան, հաւատարմութիւն՝ հաւատարմութեան փոխան» տալով, որովհետեւ այդ սրբազան արժէքներու պարտաւորութիւնը երկուքին վրայ դրուած է հաւասարապէս:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Եւ հրաման ըրաւ որ ժողովուրդը խոտին վրայ նստեցնեն։ Հինգ նկանակը եւ երկու ձուկը առաւ, դէպի երկինք նայելով օրհնեց եւ կտրելով նկանակները աշակերտներուն տուաւ եւ աշակերտները՝ ժողովուրդին։