Արխիւ
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Հայ գիրերու գիւտը սկզբնակէ՛տն է հայադրոշմ մշակութենական շարժումի, հայադրոշմ գրականութեան եւ հայաշունչ դպրութեան ու դաստիարակութեան։ Մէկ խօսքով, Հայ գիրերու գիւտը՝ նոր եւ նորոգուած ընկերային եւ մշակութային կեանքի մը երջանկաբեր սկիզբն է։
ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ
Մարդիկ իրենց ամբողջ կեանքի ընթացքին կրնան հանդիպիլ զանազան եւ բազմազան, անգոյն եւ կամ գունաւոր հարցերու, դէմքերու, դէպքերու, տեսարաններու, երեւոյթներու, իրավիճակներու եւ կամ խնդիրներու, որոնք իրենց համար անհասկնալի կը թուին եւ նոյնիսկ՝ անբացատրելի:
Մեր համայնքը վերջին օրերուն կը հիւրընկալէ Հունգարիայէն հայագէտ Պենետէք Ժիկմոնտը։ Իւրայատուկ հիւր մըն է ան մեր իրականութեան մէջ, որովհետեւ բաւական բարձր մակարդակով կը տիրապետէ արեւելահայերէնի եւ արեւմտահայերէնի եւ իր այդ իմացութեան հիման վրայ առարկայ կը դառնայ թէ՛ համակրանքի եւ թէ հիացմունքի։
Ամենայն Հայոց Վեհափառ Հայրապետը այս շաբաթավերջին այցելութիւն մը կու տայ Թիֆլիզ:
Վաղը պիտի վերաօծուի վերջերս վերանորոգուած Ս. Գէորգ պատմական եկեղեցին, որ կառուցուած է 13-րդ դարուն: Ներկայ պիտի գտնուին նաեւ Հայաստանի եւ Վրաստանի ղեկավարները:
Գրեց՝ ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
Անցնող շաբթուան մէջ Հայաստանի նրբաճաշակ համայնքը հետաքրքրական եւ ինքնատիպ ձեռնարկի մը ներկայ եղաւ. Հանրապետութեան հրապարակէն 300 մեթր հեռաւորութեան վրայ գտնուող Խորենացի փողոցը վեր խոյացող Երեւանի նորակառոյց շէնքերէն մէկուն՝ 2012 թուականին կառուցուած «Էլիթ փլազա» գործարար համալիրին մէջ բացուցաւ իր տեսակին մէջ եզակի ընկերութեան մը սրահը: Բնական նիւթերէ ստացուած յարդարման միջոցներու, գեղանիւթերու եւ շփանիւթերու «Նաիրիան» հայկական ընկերութիւնը (Nairian Cosmetics) ազդարարեց իր մեկնարկը: «Էլիթ փլազա»ի մէջ կը գործեն ընկերութեան թէ՛ ցուցասրահ-վաճառասրահը, թէ՛ ալ՝ գրասենեակը:
«Ոմանք» խումբը նախընթաց օր ելոյթով մը հանդէս եկաւ Գատըգիւղի քաղաքապետութեան Եէլտեղիրմէնիի գեղարուեստի կեդրոնին մէջ։ Խումբը երաժշտասէրներուն ներկայացուց ամբողջութեամբ հայերէն երգերէ բաղկացեալ ծրագիր մը։
Պատրիարքական Ընդհանուր Փոխանորդ Տ. Արամ Արք. Աթէշեան նախընթաց օր հիւրընկալեց Կէտիկփաշայի Ս. Յովհաննէս եկեղեցւոյ Զուարթնոց Դպրաց Դաս-երգչախումբի տնօրէն խորհուրդին անդամները, որոնց հետ էր նաեւ Դպրաց դասու նախագահ Տ. Զաւէն Քհնյ. Պըչաքճեան։ Երգչախումբի ներկայացուցիչները տեղեկացուցին, որ կը պատրաստուին յառաջիկայ Նոյեմբերի 22-ին տօնախմբել իրենց տարեդարձը՝ կրօնական եւ աշխարհիկ հանդիսութիւններով։
Ազգային կրթութեան նախարարութիւնը արդէն որոշած է յառաջիկայ Նոյեմբերի 25-ին տեղի ունենալիք TEOG-ի քննութեան ընթացքին մասնաւոր հարցումներ ուղղել թրքահայ վարժարաններու աշակերտներուն՝ կրօնագիտութեան եւ բարոյագիտութեան առարկայի պարագային։
Սուրբ Փրկիչ Ազգային հիւանդանոցի հոգաբարձութեան ատենապետ Պետրոս Շիրինօղլու երէկ խմբագրութեանս հետ կապ հաստատեց՝ լուսաբանութիւններ տալու համար Համայնքային վաքըֆներու հարթակի (VADİP) վերջին ժողովին ընթացքին ունեցած ելոյթին շուրջ։ Ինչպէս հաղորդած էինք, Պետրոս Շիրինօղլու ժողովի ընթացքին խօսած էր մեր կրթական համակարգի առկայ հրատապ հարցերուն շուրջ եւ այս ամբողջին մէջ անդրադարձած՝ կարգ մը վարժարանները միացնելու անհրաժեշտութեան մասին։
Freedom House միջազգային իրաւապաշտպան կազմակերպութիւնը հրապարակեց իր տարեկան զեկոյցը, որ կը վերաբերի աշխարհի երկիրներուն մէջ համացանցի ազատութեան։ Այս զեկոյցին մէջ Հայաստան դասուեցաւ այն երկիրներու շարքին, ուր համացանցը ազատ է։
ԵԱՀԿ-ի Մինսքեան խմբակի համանախագահներուն տարածքաշրջանային այցելութիւնը աւարտած:
Միջնորդները վերջին շփումներու լոյսին տակ յոյս կը յայտնեն, որ Սերժ Սարգսեան եւ Իլհամ Ալիեւ կը հանդիպին շուտով:
Հայոց սրբադասեալ նահատակներուն ի յիշատակ արարողութիւն՝ Ուեսթմինսթրեան աբբայութեան մէջ:
Ամենայն Հայոց Վեհափառ Հայրապետը հանդիսութեան նախագահեց Լոնտոնի Եպիսկոպոս Ռիչըրտ Չարթրըսի հետ, քոյր եկեղեցիներէ ներկայացուցիչներու մասնակցութեամբ:
Ներկայ էին նաեւ Արքայազն Չարլզ եւ Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահ Սերժ Սարգսեան:
Թուրքիոյ Հանրապետութիւնը այսօր կը դառնայ 92 տարեկան։ Ամէն տարուան նման այս տարի եւս մեծ ոգեւորութեամբ կը նշուի Հոկտեմբերի 29-ի Հանրապետութեան տօնը։ Մայրաքաղաք Անգարայի եւ բովանդակ Թուրքիոյ քաղաքներուն մէջ տեղի կ՚ունենան փայլուն տօնակատարութիւններ։
Հանրապետութեան հիմնադիր Մեծն Աթաթիւրքի եւ իր լծակից ընկերներու ոգեկոչման համար ալ այս օրը կը հանդիսանայ հերթական շարժառիթը։ Ժողովուրդը կը վերանորոգէ իր երախտագիտական զգացումները Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթիւրքին եւ Թուրքիոյ Հանրապետութեան հիմնադրութեան ճանապարհին դեր ստանձնած գործիչներուն նկատմամբ։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Օտարախօս հայերը» վերնագիրը, Հրաչեայ Աճառեանի «Հայ բարբառագիտութիւն - Ուրուագիծ եւ դասաւորութիւն հայ բարբառների» (1911) ընդարձակ աշխատասիրութեան ենթաբաժանումներէն մէկուն խորագիրն է։ Արդարեւ, հայուն հայերէն չխօսիլը ընդհանրապէս զբաղեցուցած է միտքեր՝ որոնք այս հակասութեան պատճառը ուզած են հասկնալ։ Միթէ «հակասութիւն» չէ՞ «հայ» ըլլալ, բայց «հայերէն» չգործածել, հայերէն չխօսիլ, չգրել եւ չկարդա՛լ։
ԱՐԱ ԳՕՉՈՒՆԵԱՆ
Համայնքային վաքըֆներու հարթակի (VADİP) 2015-2016 շրջանի առաջին ժողովին ընթացքին կարգ մը համայնքային վարիչներ փոխանցեցին իրենց հաստատութիւններուն վերաբերեալ շարք մը կարեւոր տեղեկութիւններ։ Ժողովին վերաբերեալ երէկուան մանրամասն հաղորդումներէն վերջ այսօր կ՚անդրադառնանք նաեւ համայնքային վարիչներուն կողմէ փոխանցուած այդ տեղեկութիւններուն։
Եւ ահա՛ նոր այգաբաց մը... Հայ մամլոյ նահապետը կ՚ողջունէ հերթական արշալոյսը՝ որպէս կերպար ականատեսի, որպէս մարմնաւորում յիշողութեան եւ որպէս գործնական ապացոյց առաքելութեան։ ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթը այսօր կը թեւակոխէ իր հրատարակութեան 108-րդ տարին։ Սա այս թերթի յաղթական ու փառապանծ երթի թարմ ու շէնշող տարեմուտերէն մին է։ Սա այս թերթի ուրոյն գործունէութիւնը նորովի կշիռքի վրայ դնելու օրն է, անոր եզակի ժառանգութիւնը թարմ հայեացքով դիտարկելու պատեհ առիթը։ Պատկառելի այդ ամբողջին մէջ, ակնթարթի մը տեւողութեանմբ շունչ քաշելու պահն է այսօր՝ տարի մը եւս դիմանալու, տարի մը եւս դիմադրելու ու եւս տարի մը բոլորած ըլլալու համար։
28 Հոկտեմբեր 1908՝ իր հիմնադրութենէն ի վեր յարատեւօրէն կը շարունակէ իր ճամբան «ԺԱՄԱՆԱԿ» օրաթերթը։ Ան իր ճամբան շարունակելէ աւելի՝ կը սուրա՜յ արագընթաց փոխադրական միջոցի մը նման՝ որուն նպատակակէտն է՝ ժողովուրդին հոգեւոր եւ մտաւոր ծառայութիւն մատուցանել։
Ռուս դիւանագէտներն ու քաղաքագէտները, մինչեւ ծունկերը խրած ձիւնի մէջ, երեսները փոթորիկի խարազանով մտրակուած եւ ապշահար դէմքերու նման, այսօր կը խոկան, արդեօք Պաղ պատերազմի օրերը՞ վերադարձած են, կամ մօտալուտ են, Արեւմուտքի քաղաքական խաղերը նկատի ունենալով։ Իսկ անդին, Արեւմուտքը իր արբանեակներով, ոտքերնին խրած Ասիոյ, Միջին Արեւելքի, Ափրիկէի կամ Եւրոպայի խառնիճաղանճ պատերազմական եւ քաղաքական վերիվայրումներու ճախճախուտներուն մէջ, նոյն հարցին պատասխանը կու տան… շարունակե՞նք, թէ ոչ արդէն Պաղ պատերազմ է կատարուածը։
Իրանի Նախագահ Հասան Ռուհանի յայտարարեց, որ իր երկրին դէմ սահմանուած պատժամիջոցները պիտի ջնջուին մինչեւ տարեվերջ։ «Արմէնփրէս»ի հաղորդումներով, «Րէօյթըրզ» գործակալութիւնը տեղեկացուց, թէ Հասան Ռուհանի այս յայտարարութիւնը ըրած է՝ Թեհրանի մօտ Սպանիոյ դեսպանին հաւատարմագիրը ընդունելու ժամանակ։
Ասիական զարգացման դրամատունը որոշեց շուրջ 113 միլիոն ամերիկեան տոլարի արժողութեամբ վարկ յատկացնել Հայաստանին։ «Արմէնփրէս»ի հաղորդումներով, դրամատունը «Քաղաքային կայուն զարգացման ներդրումային ծրագիր»ին շրջագծով պիտի յատկացնէ այս վարկը։